Περί Σεναρίου ο Λόγος (Μέρος 6ο): Το Θέμα




Περί Σεναρίου ο Λόγος

Μέρος 3ο Χρήσιμοι όροι
Μέρος 4ο Πρακτικά ζητήματα
Μέρος 5ο: Η Σημασία της κρίσιμης σκηνής

Φίλες και φίλοι,ήρθε πάλι η ώρα να θυμηθούμε τα "Μαθήματα" Σεναρίου. Μην ξεχνιόμαστε!
Πιο πάνω σας θυμίζω τους προηγούμενους συνδέσμους για να έχουμε το θέμα μας στο σύνολό του.

Γιατί θα μιλήσουμε σήμερα;

Μα για το βασικό ενός έργου. 

Το Θέμα


Πιστεύω ότι μια κουβέντα πάνω στο "ΘΕΜΑ" ενός Σεναρίου, μπορούν κάλλιστα να απλωθούν και να ισχύσουν και σε κάθε προσωπική μας απόπειρα να γράψουμε ένα πεζογράφημα. Είτε αυτό αφορά ένα μικρό αφήγημα, είτε διήγημα, είτε νουβέλα είτε τέλος μυθιστόρημα.

Οι αρχές για το "θέμα" μπορούν να γενικευτούν και να βοηθήσουν κάθε τέτοια προσπάθεια.

Ορισμός


Τι είναι Θέμα λοιπόν:  Η Δράση και ο ήρωας

Δράση=αυτό που συμβαίνει
Ήρωας=το πρόσωπο στο οποίο συμβαίνουν τα γεγονότα

Κάθε σενάριο δραματοποιεί τη δράση ενός ήρωα




Για παράδειγμα:

 Στην ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη "Το κορίτσι με τα μαύρα"
Κεντρικός ήρωας ο Δημήτρης Χορν. Η Δράση αφορά αυτό που ζει στην Ύδρα με την γνωριμία του με την Έλλη Λαμπέτη αλλά και την τραγωδία που υφίσταται με το βούλιαγμα της βάρκας και τον θάνατο των μικρών παιδιών.
Το σύνολο αυτό αποτελεί το Θέμα της ταινίας μας.

Σε κάθε ΘΕΜΑ οφείλουμε να δώσουμε μια γραμμική εξέλιξη:

Αυτή συνήθως αποτελείται από τρία στάδια:
Αρχή-Μέση-Τέλος

Ας πάρουμε για παράδειγμα την ταινία:

"ΛΟΛΑ" του Ντίνου Δημόπουλου



Στην αρχή του θέματος ο Νίκος Κούρκουλος αποφυλακίζεται, επιστρέφει στο καμπαρέ για να αναζητήσει τη Λόλα

Στη μέση, η Λόλα έχει αποφασίσει να μείνει μαζί του. Η Συμμορία του Διονύση Παπαγιαννόπουλου την απαγάγει 
Στο τέλος, έχουμε την τελική αναμέτρηση και το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών.

Άρα έχουμε την πρώτη σχηματική παράσταση:


Θέμα=Δράση + ήρωας


Τα είδη της Δράσης:


Τα είδη της δράσης σε ένα θέμα είναι δύο:

1)  Η Φυσική Δράση
2) Η Συναισθηματική Δράση

Η Φυσική Δράση


Όπως αντιλαμβανόμαστε, αυτή αναφέρεται στην ροή και την πλοκή των γεγονότων τα οποία συνθέτουν την όλη δράση του σεναρίου ή αυτού που γράφουμε.

Με τη φυσική δράση περιγράφουμε γεγονότα, σιγμές.
Για παράδειγμα:
"Μικροί και μεγάλοι εν δράσει" η Εξαίρετη κωμωδία του Ορέστη Λάσκου



Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας με την Μαίρη Αρώνη έχουν ένα προσωπικό ειδύλλιο. Προσπαθούν να ζήσουν τη σχέση τους ανάμεσα σε μια σειρά από εμπόδια που τους προκύπτουν είτε από ανάμιξη τρίτων προσώπων είτε από ευθεία ανάμιξη των παιδιών τους που τους δημιουργούν μια σειρά προβλήματα.

Όλη αυτή η πλοκή αποτελεί τη φυσική δράση του θέματός μας.

Η Συναισθηματική Δράση


Είναι το κάθε τι, σε όλη του τη λεπτομέρεια, που συμβαίνει στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο του ήρωα ή των ηρώων μας.




Για παράδειγμα: στην ίδια ταινία που αναφέραμε πριν, Ο Βασίλης Αυλωνίτης, ως κοινός φίλος των δύο ηρώων, ζει έντονα την αγωνία τους, υποφέρει από τα προβλήματά τους. Προσπαθώντας να βοηθήσει τη σχέση τους πέφτει σε γκάφες αλλά θα δώσει την καρδιά του για να εξασφαλίσει να ζήσουν μαζί.

Αυτή λοιπόν είναι η συναισθηματική δράση ενός από τους ήρωες της ταινίας.

Ο Ήρωας (πρωταγωνιστής)


Εδώ έχουμε δύο καταστάσεις:

1)  Ορίστε την Ανάγκη του ήρωά σας: 
τι ακριβώς θέλει να κάνει. Τι έχει ανάγκη να κάνει. Ποια εμπόδια και καθήκοντα έχει να οικοδομήσει στην πλοκή της εξέλιξης του θέματος.



Στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου "Κάτι κουρασμένα παλικάρια", ο ήρωάς μας, ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, τι ανάγκη έχει;

Να διαχειριστεί τα συναισθήματα και τη φούντωση που του προκαλεί η νεαρή Νόρα Βαλσάμη αλλά και από την άλλη να ξεπεράσει και τις πιέσεις της μνηστής του Μπέτυς Αρβανίτη.
Συνολικά δε η ανάγκη του ήρωά μας εδώ είναι να αποδείξει το σφρίγος και την διάρκεια της νεότητάς του.

2)  Η Δράση του ήρωα


Εδώ θα παρουσιάσετε το τι κάνει ο ήρωάς σας για να εκπληρώσει τις ανάγκες που ορίσατε να έχει.

Εμπόδια-σύγκρουση-προσπάθεια-ανατροπές
Τελικός σκοπός η εκπλήρωση της ανάγκης του.



Για παράδειγμα: στην υπέροχη κωμωδία που αναφέρουμε ως παράδειγμα, ο "ερωτύλος" Λάμπρος Κωνσταντάρας έχει να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις της αδελφής του, την πίεση και τον έλεγχο της μνηστής του, τον σαρκασμό του φίλου του Διονύση Παπαγιαννόπουλου αλλά και τον εμπαιγμό που υφίσταται από την πλεκτάνη που του στήνουν με δόλωμα την νεαρή Νόρα Βαλσάμη.


Πάμε λοιπόν στην τελική παρουσίαση αυτής της σύνθεσης


Θέμα


Δράση                              Ήρωας



Φυσική      συναισθηματική          Η ανάγκη       Η δράση
δράση             δράση                       του                 του



Βασικό εργαλείο:    Σημαντικό σε αυτή σας την προσπάθεια θα είναι η έρευνα και η γνώση που έχετε για το θέμα που θα διαλέξετε να γράψετε. Αν για παράδειγμα επιλέξετε να γράψετε ένα Δικαστικό δράμα, όπου μεγάλο μέρος της δράσης θα παιχτεί σε δικαστικές αίθουσες, είστε υποχρεωμένοι να έχετε εξαίρετη γνώση σε Νομικά ζητήματα.

Πως θα δουλέψετε:
  • Διαλέγετε τι είδους ιστορία θέλετε να γράψετε. (ερωτικό δράμα; Αστυνομικό δράμα; Πολιτικό θρίλερ; κωμωδία ηθών; κ.λ.π.)
  • Που θα δώσετε έμφαση ; στην εξωτερική δράση ή στο τι συμβαίνει στον κόσμο των χαρακτήρων σας; (π.χ. ένα πολεμικό δράμα θα δώσει έμφαση στις εξωτερικές σκηνές δράσης, ένα ψυχολογικό θρίλερ στον μικρόκοσμο των ηρώων του)
  • Δημιουργείτε τον/τους κεντρικούς ήρωες (Θα μιλήσουμε για αυτήν την διαδικασία γιατί είναι ξεχωριστό σημαντικό κεφάλαιο)
  • Καθορίζετε την ανάγκη τους ανάλογα με το θέμα σας: Αν το σενάριο ή το διήγημά σας είναι αστυνομικό μπορείτε ο ήρωάς σας να αναζητεί τον ένοχο μιας δολοφονίας ή να αποκαλύψει μια πλεκτάνη σε βάρος του.
  • Δράμα=σύγκρουση: αν γνωρίζετε τις ανάγκες του ήρωά σας θα βρείτε τη δράση για να φτάσει στον στόχο που θα του ορίσετε.

Δείτε απλοϊκά πως δούλεψε ο δημιουργός της ταινίας "ΕΤΕΡΟΣ ΕΓΩ", ο ΝΙΚΟΣ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑΣ



Το θέμα που επιλέγει είναι ένα αστυνομικό θρίλερ.
Επιλέγει να δώσει έμφαση κύρια στον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων του.
Δημιουργεί τον κεντρικό ήρωά του, που είναι ο ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ ΔΑΔΑΚΑΡΙΔΗΣ, εγκληματολόγος.


Προσδιορίζει την Ανάγκη του ήρωά του. Ποια είναι; να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από μια σειρά φόνων που γίνονται κάτω από ένα συγκεκριμένο τελετουργικό. 
Ξετυλίγει το κουβάρι της δράσης μέσα από την πλοκή για να φτάσει στην κορύφωση και στην τελική λύση.

ΑΣΚΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ-ΓΡΑΦΗΣ:

Σας αφήνω ένα homework (για να θυμηθούμε τα παλιά μας χρόνια στα θρανία).
  • Βρείτε ένα θέμα που σας αρέσει
  • Επεξεργαστείτε το λίγο σε μια μικρή μορφή του (διήγημα)
  • Δημιουργείστε τον ήρωά σας (έναν ή περισσότερους)
  • Καθορίστε την ανάγκη και τη δράση του
  • Γράψτε το στην τελική του μορφή.


Ελπίζω το θέμα να ήταν χρήσιμο για όσους γράφετε ή θέλετε να γράψετε ή απλά θέλετε να κατανοήσετε τον μηχανισμό γραφής ενός σεναρίου.


Στο επόμενο Μέρος θα μιλήσουμε για την Δημιουργία του ήρωα σε ένα σενάριο/πεζογράφημα.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας.

Βιβλιογραφία:
Syd Field  "Το σενάριο: η τέχνη και η τεχνική"



Σχόλια

  1. Ενδιαφέρον βέβαια μια και η ουσία είναι το θέμα κάθε σεναρίου. Ωραία ''δάσκαλε'' μάθαμε και αυτό και μας ορίζεις ασκήσεις. Εξετάσεις θα δώσουμε;
    Ευχαριστούμε Γιάννη μου
    Καλό Σ/Κο κι ας βρέχει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλώς μου την! Χαίρομαι Άννα μου αν νιώθεις κάτι χρήσιμο σε αυτές τις παρουσιάσεις. Χαχαχαχα εξετάσεις ε; Χμμ κάτι θα κάνουμε ναι ; λες να βάλω καμία άσκηση; χαχαχα
      Ευχαριστώ κορίτσι μου. Να είσαι καλά. Όμορφη η μέρα σου.

      Διαγραφή
  2. Καλημέρα Γιάννη.
    Το μάθημα πολύ ουσιώδες και χρήσιμο,μπράβο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιώργο μου καλησπέρα. Κάπου βοηθάει ναι; και στους ανθρώπους που γράφουν πεζογραφία ακόμα περισσότερο.
      Ευχαριστώ αγαπητέ φίλε, όμορφη η μέρα σου.

      Διαγραφή
  3. Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σου Κώστα φίλε! Ευχαριστώ πολύ. Όμορφο βράδυ.

      Διαγραφή
  4. Γιάννη, με βοηθάς να κατανοήσω βαθύτερα τους μαθητές μου. Οι οποίοι, ακόμα κι αν απολαμβάνουν το μάθημα, όταν έρχεται η ώρα, εκεί, λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι, να ανακοινωθούν οι εργασίες, το homework, εκεί παίρνουν ένα εκλιπαρητικό ύφος και σου θυμίζουν πόσο λάμπει εκεί έξω ο ήλιος..

    Κάπως έτσι την έπαθα σήμερα. Εκεί που απολάμβανα την ανάρτηση και το μάθημα, τσουπ, ήρθε και το homework!

    (Αστεία αστεία, αλλά πολύ ξεκάθαρες οι οδηγίες σου και συστηματικές:-) )

    Φιλιά πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαχαχαχαχα Διονύση μου!
      Είδες; στην αρχή ...παραπλανητικά αλλά στο τέλος, τσουουουπ νάτο και το homework! Εμ τι έτσι θα μέναμε; χωρίς εργασία;
      Χαίρομαι Διονύση μου αν αυτό το θέμα σου έδωσε κάτι χρήσιμο και κατανοητό στον κόσμο της σεναριακής γραφής.
      Να είσαι καλά αγαπητέ μου φίλε.
      Καλό ξημέρωμα.

      Διαγραφή
  5. Homework; Τρεις μέρες έβρεχε κύριε!! Σήμερα που ξαστέρωσε να μην πάμε μια βόλτα;
    Άλλωστε δε χρειάζεται να κάνω εργασία, τα μαθαίνω απ' την παράδοση.
    Πολλά φιλιά Γιάννη :) :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χμμμμμ Μαρία!
      Είσαι από τα κορίτσια που τα παίρνουν απ την παράδοση καθώς λέγαμε στα νεανικά μας χρόνια. Εντάξει! δεν έχω αντίρρηση. Άλλωστε τα έργα σου με την ποιότητά τους πιστοποιούν του λόγου σου το αληθές.
      Συνεπώς, καλή βόλτα γεμάτη άνοιξη και φως.
      Φιλιά καλή μου.

      Διαγραφή
  6. Ααααααα, ωραίο το σημερινό μάθημα, αλλά εγώ homework, δεν παίζει να κάνω!
    Δεν προλαβαίνω!
    Άσε που έχω και κάτι θέματα, που δεν μου επιτρέπουν να πληκτρολογώ για πολύ και φυλάω τις δυνάμεις μου για τη δουλειά!
    Κι έχω και να μαγειρέψω. Ναι κάτι της ώρας θα κάνω, γι αυτό με βλέπεις άνετη!
    Είναι που έχω και πρόγραμμα! Θα τελειώσω πρώτα με όοοοοολα τα κεφάλαια της θεωρίας και μετά θα περάσω στην εργασία, αλλά μην το δένεις και κόμπο!
    Εντάξει;
    Εντάξει!
    Καλημέρα κύριε Πιτ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αρτίστα μου,
      λοιπόν, της ώρας οι διατροφικές παρασκευές νομίζω είναι εξαίρετες και δεν είναι να τις υποτιμά κανείς. Συνεπώς καλή επιτυχία και καλοφάγωτες.
      Τα προβλήματα οφείλουν να τύχουν της προσοχής σου, συνεπώς ...απαλλάσσεσαι εργασίας.
      θα κλείσει όοοοολος ο θεωρητικός κύκλος και μετά θα ...ξεχυθούμε.
      Φιλιά πολλά κοπέλα μου και όμορφη Κυριακή να έχεις.

      Διαγραφή
  7. Τα μαθήματα από απόσταση συνεχίζονται με επιτυχία, δάσκαλε! Ευχαριστούμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ αγαπητή μου Αλεξάνδρα! χαίρομαι ιδιαίτερα. Να είσαι καλά κορίτσι μου. Καλή σου βδομάδα.

      Διαγραφή
  8. Περίμενα να χτυπήσει το τρίτο κουδούνι, για να μπω στην τάξη και να πάρω τα θέματα από τους άλλους, έτοιμα .. Κατανοητή και χρήσιμη η άσκηση. Σαν να απαντάμε σε ένα συνεχές "γιατί" στη συγγραφή.
    Καλό βράδυ, Τζοάννα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τζοάννα μου καλημέρα και καλή σου βδομάδα.
      Χαίρομαι το χιούμορ και την παρουσία σου καλή μου φίλη. Να είσαι καλά.
      Αν μπόρεσα να δώσω κάτι χρήσιμο ειλικρινά χαίρομαι διπλά. Τα φιλιά μου.

      Διαγραφή
  9. Εντάξει δάσκαλε. Άλλοι πληρώνουν για τέτοια μαθήματα. Χαλάς την πιάτσα, να το ξέρεις. Μας βλέπω να δίνουμε εξετάσεις στο τέλος της χρονιάς :-)

    Σοβαρά τώρα, έχεις κάνει μια επαγγελματική δουλειά που -προσωπικά τουλάχιστον- με βοήθησε στην κατανόηση δημιουργίας χαρακτήρων. Ευχαριστούμε, Sir!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μαρία μου!
      κράτα καλές σημειώσεις γιατί στο τέλος της χρονιάς θα πέσει ...διαγώνισμα για κατατακτήριες! χαχαχαχα
      Καλή μου, αλήθεια χρήσιμες σημειώσεις για τη γραφή. Ακόμα και αν δεν αφορά καθαρά κινηματογραφικό σενάριο υπάρχουν πεζογραφήματα που πατάνε στο είδος και νομίζω μπορεί να μας βοηθήσουν αρκετά.
      Αν το καταφέρνει μια τέτοια παρουσίαση ειλικρινά χαίρομαι.
      Το επόμενο "μάθημα" θα αφορά το "χτίσιμο" του ήρωα οπότε θεωρώ ότι και εκεί έχουμε να πούμε μια σειρά πράγματα με ενδιαφέρον.
      Μαρία μου, σε ευχαριστώ κορίτσι μου για όλα. Καλή συνέχεια να έχεις.

      Διαγραφή
  10. Παντα χρησιμα ολα οσα γραφεις για να μαθαινουμε και εμεις οι μικροτεροι να γραφουμε.Να εισαι παντα καλα φιλε μου και καλη εβδομαδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιάννη μου,
      το γράψιμο είναι δημιουργία και ανακούφιση αγαπητέ μου φίλε.
      Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Καλό βράδυ.

      Διαγραφή
  11. Γιάννη μου πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση και πολύτιμο το μάθημα που μας δίνεις! Χάρηκα ιδιαίτερα που οι ταινίες που χρησιμοποίησες ως παραδείγματα είναι από τις αγαπημένες μου με κορυφαία την τελευταία "Έτερος Εγώ"!
    Θα κάνω και το homework με την πρώτη ευκαιρία!!
    Ευχαριστούμε καλέ μου φίλε!
    Φιλιά
    Μαρίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Λατρεύω την συγκεκριμένη ταινία Μαρίνα μου,
      για μένα αποτελεί στολίδι του Ελληνικού κινηματογράφου της νέας γενιάς όπου έχει πήξει στη φτήνια, στην δηθενιά και στις αηδίες.
      Φυσικά εξαιρέσεις υπάρχουν και μάλιστα φωτεινές και λαμπερές.
      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια και την παρουσία σου.
      Καλή συνέχεια.

      Διαγραφή
  12. Και αργοπορημένη στο μάθημα και πρόχειρο διαγώνισμα Αχμμμ αμα δεν έχει διαγωνισμούς και δώρα και κληρώσεις κάτι θα γράψω Οχι σαν το Διονύση που όλο λέει και λέει και όλο ξεφεύγει από τα διαγωνίσματα χοχοχοχο
    πσσ θα κάνω ηρωίδα εμένα, ευκαιρία να γίνω σιτάρ...
    Σε φιλώ :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαχαχαχαχαχα Μάνια μου δεν ...παίζεσαι!
      Τίποτα δεν θα έχει από όλα όσα αναφέρεις. Homework στο μυαλό μας. Ο Διονύσης λουφάρει; Λες;
      Για γράψε, για γράψε. Να δω τι ηρωίδα θα βρεις.
      Φιλιά ευχαριστώωω.

      Διαγραφή
  13. Πέρασα φιλε μου ν αφησω τις ευχες μου.
    🌹🌹Πασχαλινές δέξου ευχές από την καρδιά βγαλμένες,όλες οι μέρες της ζωής σου να είναι Αναστημένες. Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα!!!🌸🌸

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιάννη αγαπητέ φίλε,
      ειλικρινά με συγκινείς! Τι όμορφες τραγουδιστές ευχές είναι τούτες; Πόσο ανθρώπινες; Πόσο ζεστές!
      Καλό Πάσχα να έχεις από καρδιάς.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις τελευταίου μήνα

Ηλίας Λογοθέτης: Στο δρόμο της αθανασίας

Αντρική λάμψη στο κλασικό Χόλιγουντ (Top stars actors in classic Hollywood) Μέρος 1ο

Όταν ο Μάρλον Μπράντο σόκαρε τα Όσκαρ