Περί Σεναρίου ο Λόγος (Μέρος 7ο): ο Ήρωας

Περί Σεναρίου ο Λόγος

Δείτε τα προηγούμενα:

Μέρος 1ο Ορισμός-Εισαγωγή

Μέρος 2ο

Μέρος 3ο Χρήσιμοι όροι
Μέρος 4ο Πρακτικά ζητήματα
Μέρος 5ο: Η Σημασία της κρίσιμης σκηνής
Μέρος 6ο: Το Θέμα

Σύνδεση με το προηγούμενο 6ο μέρος:

Στο 6ο Μέρος της παρουσίασής μας είχαμε μιλήσει για το ΘΕΜΑ του σεναρίου. Είχαμε καταλήξει στην παρακάτω εξίσωση:

ΘΕΜΑ=Δράση (Φυσική+Συναισθηματική)+Ήρωας

Προχωράμε σήμερα στην πρώτη συζήτηση για τον κεντρικό Ήρωα στο Σενάριό μας.

Ο ΗΡΩΑΣ

Ήρωας είναι ο κεντρικός χαρακτήρας πάνω στον οποίο θα αρχίσουμε να χτίζουμε το σενάριό μας ή αν θέλετε να το επεκτείνουμε το διήγημα/νουβέλα/μυθιστόρημά μας.

Φυσικά μπορεί να είναι ένα κεντρικό πρόσωπο ή περισσότερα. Στην παρούσα ανάλυση θα μιλήσουμε για ένα πρόσωπο.

Ο Ήρωας είναι το κεντρικό μας πρόσωπο. Είναι αυτός που όλα θα ακουμπήσουν πάνω του. Η Καρδιά και η ψυχή της ιστορίας μας. Άρα, άμεσα, προκύπτει το πρώτο και μεγάλο μας ζήτημα:

ΓΝΩΡΙΣΤΕ τον ΗΡΩΑ σας

Είναι απόλυτα υποχρεωτικό να γνωρίζουμε, εμείς οι ίδιοι, ως συγγραφείς, τα πάντα για το πρόσωπο αυτό. Σε κάθε λεπτομέρεια της ζωής του. Εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά.

• Εξωτερική περιγραφή-χαρακτηριστικά
• Την προϊστορία του από τότε που "γεννήθηκε" στο μυαλό μας
• Τα ψυχολογικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του.

Όταν θα ξεκινήσετε να γράφετε, οφείλετε να έχετε επιλέξει τον αριθμό των κεντρικών σας ηρώων. Είναι αυτό που ονομάζουμε σε μια κινηματογραφική ταινία:

Α' Αντρικός ρόλος

Α' Γυναικείος ρόλος

Από αυτό το βασικό γράφημα, οι κεντρικοί ήρωες είναι και οι πρωταγωνιστές μας. Όμως είμαστε υποχρεωμένοι να ορίσουμε που ακριβώς θα ρίξουμε το βάρος μας, έστω και διακριτικά.

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ του ΗΡΩΑ μας

• ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΖΩΗ του ΗΡΩΑ   (Περιλαμβάνει το χρονικό στάδιο από την γέννησή του μέχρι τη στιγμή που θα τον συναντήσουμε στην πρώτη σκηνή της ταινίας ή της γραφής μας). Στην εσωτερική ζωή θα διαμορφώσουμε τον ήρωα με τα εξής χαρακτηριστικά:
• Φύλο: Άντρας ή Γυναίκα
• Τόπος γέννησης
• Οικογένεια-σύνθεση
• Οικογενειακές σχέσεις
• Στοιχεία βιογραφίας: τον παρακολουθούμε-γνωρίζουμε τι έχει κάνει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης
• Σχέσεις του: Ξέρουμε το υπόβαθρο των πρώτων σχέσεων στη ζωή του
• ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΖΩΗ του ΗΡΩΑ  (Ξεκινά από την χρονική στιγμή που θα τον συναντήσουμε στην πρώτη σκηνή της ταινίας ή της γραφής μας). Εδώ θα έχουμε πλήρη στοιχεία της τωρινής σωματικής και ψυχολογικής κατάστασης που βιώνουν

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ των ΗΡΩΩΝ

Σε ένα διήγημα-αφήγημά μας ή στο σενάριο που γράφουμε, δημιουργούμε χαρακτήρες. Οι ήρωές μας αλληλεπιδρούν με άλλα βασικά πρόσωπα. Συνεπώς εδώ δημιουργείται ένα πλέγμα δράσης-αντίδρασης πάνω στα εξής πεδία:

• ΣΥΓΚΡΟΥΟΝΤΑΙ για να κάνουν πράξη τις ανάγκες τους:  Στην ταινία "ΛΟΛΑ" ο Νίκος Κούρκουλος θα συγκρουστεί με τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο με διακύβευμα την ίδια τη Λόλα (Τζένη Καρέζη). Η Γυναίκα αυτή είναι η ανάγκη τους. Ο Λόγος του δράματος.
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΣΧΕΣΕΙΣ με άλλους ήρωες και πρόσωπα του έργου: Σχέσεις φιλικές, εχθρικές, ερωτικές, ανταγωνιστικές. Πάντα στην πορεία εξέλιξης της δράσης.
• ΣΥΓΚΡΟΥΟΝΤΑΙ με τον ίδιο τον ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ:  στα πλαίσια του "θέλω" και της ανάγκης κάθε ήρωα, χτίζεται μια σχέση μέσα στον ίδιο τους τον εαυτό. Τις περισσότερες φορές σχέση σύγκρουσης. Π.χ. στην ταινία "DIAL M FOR MURDER" του Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο σύζυγος σχεδιάζει να δολοφονήσει τη γυναίκα του. Πριν φτάσει στην εκτέλεση της πράξης, έχει να αντιμετωπίσει μια μεγάλη σύγκρουση εντός του για να ξεπεράσεις τις αναστολές και το φόβο εκτέλεσης της πράξης.

Η ΖΩΗ του ΗΡΩΑ μας

Θα χωρίσετε τη ζωή του ήρωά σας στα τρία παρακάτω επίπεδα για να μπορέσετε να τον εντάξετε μέσα σε αυτά με τελικό στόχο να τον γνωρίσετε καλύτερα και να δείτε πως θα δράσει στην πλοκή σας

• ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ:   Τι δουλειά κάνει. Τι θέση έχει στο εργασιακό του περιβάλλον και ποιες οι σχέσεις με τους συναδέλφους του. 
• ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ:  Τα προσωπικά στοιχεία του ήρωά σας. Πως ζει; παντρεμένος; ελεύθερος; χωρισμένος; χήρος; που γνώρισε τον/την σύντροφό του. Πως είναι μαζί της/του; Έχει φίλους; Έτσι θα καθορίσετε και αυτό το πεδίο της προσωπικότητάς του.
• ΙΔΙΩΤΙΚΟ:  Εδώ θα σκιαγραφήσετε τα ιδιωτικά στοιχεία του ήρωά σας. Προτιμήσεις, καθημερινότητα, ελεύθερος χρόνος, 

Αφού έχουμε ολοκληρώσει με όλα τα προηγούμενα, τότε θα πάμε στο πιο σημαντικό μέρος του δράματος και της δράσης

Η ΑΝΑΓΚΗ του ΗΡΩΑ

Ίσως το πιο βασικό κομμάτι πλέον του σεναρίου. Τι είναι εκείνο που οδηγεί τον ήρωά σας στη δράση; Ποια είναι η ανάγκη του;

Βασικό στοιχείο σεναρίου:   ΗΡΩΑΣ=ΔΡΑΣΗ και ΔΡΑΣΗ=ΣΕΝΑΡΙΟ

Επίσης βασικό εργαλείο στην ανάπτυξη της δράσης του ή των ηρώων είναι ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ.

Μέσα από τον διάλογο θα πλέξουμε τη δράση, την πλοκή, την εξέλιξη. Να θυμόμαστε ότι ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ προκύπτει μέσα από την ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ του ΗΡΩΑ μας. Αν δεν γνωρίζουμε τέλεια αυτήν την ψυχολογία, σε κάθε του στιγμή, δεν θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε πειστικούς διαλόγους.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Παίρνουμε την ταινία:

  "ΤΟ ΔΕΡΜΑ που ΚΑΤΟΙΚΩ"   (LA PIEL QUE HABITO)

Σενάριο:  PEDRO ALMODOVAR-AUGUSTIN ALMODOVAR

Πρωτότυπο συγγραφικό έργο του:  THIERRY JONQUET

Σκηνοθεσία:  PEDRO ALMODOVAR

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΗΡΩΑΣ:  Καθηγητής γενετιστής βιολογίας ROBERT LEDGARD   (ANTONIO BANDERAS)

Για να δούμε, με βάση όσα, παραπάνω αναφέραμε, τι στοιχεία ακριβώς έχουμε για τον κεντρικό μας ήρωα

• ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΖΩΗ του ΗΡΩΑ:  Εδώ θα βρούμε τα στοιχεία που γνωρίζουμε για αυτόν, μέχρι την πρώτη σκηνή της ταινίας. Συνεπώς τα στοιχεία αυτά, ο συγγραφέας-σεναριογράφος, μας τα δίνει έτοιμα, διαμορφωμένα εκ των προτέρων. Για να δούμε ποια είναι αυτά:
• Φύλο: Άντρας
• Γέννηση: Στην Ισπανία κάπου στην 4η δεκαετία της ζωής του
• Οικογενειακή σύνθεση: Χήρος, η γυναίκα του έχει πεθάνει.
• Οικογενειακές σχέσεις:  ζει ελεύθερος
• Βιογραφία-γενικά στοιχεία: Ο Καθηγητής Robert Ledgard, είναι καταξιωμένος καθηγητής γενετιστής βιολόγος και χειρούργος. Ειδικευμένος σε προχωρημένες επεμβάσεις δέρματος. Ζούσε με την γυναίκα του και την κόρη του Norma (BLANCA SUAREZ). Γνωρίζουμε την μητέρα του Marilia (MARISA PAREDES) από την οποία επίσης έχει έναν ετεροθαλή αδελφό, τον Zeca (ROBERTO ALAMO). Η Γυναίκα του είχε ένα τρομακτικό ατύχημα καθώς το αυτοκίνητο στον οποίο επέβαινε με τον αδελφό του καθηγητή, ανεφλέγη μετά από σύγκρουση. Η Φωτιά την μετέτρεψε σε ζωντανή νεκρή με καθολικά εγκαύματα. Ο Καθηγητής αφιερώνει τη ζωή του να την επαναφέρει και να την κρατήσει σε ζωή με συνεχείς επεμβάσεις. Όμως κάποια μέρα η ίδια βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη και έντρομη αυτοκτονεί μπροστά στα μάτια της κόρης τους Νόρμα, η οποία παθαίνει σοβαρό ψυχολογικό σοκ.

Παρακολουθήσαμε λοιπόν και καταγράψαμε, φίλες και φίλοι, το πως ο συγγραφέας και οι σεναριογράφοι, διαμόρφωσαν την ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΖΩΗ του ήρωά μας εδώ στην ταινία, μέχρι ακριβώς τη στιγμή που αυτή θα ξεκινήσει.

Πάμε τώρα να δούμε πως ακριβώς διαμορφώνεται η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΖΩΗ του ήρωά μας:

Στις πρώτες σκηνές του έργου βλέπουμε την έπαυλη του καθηγητή, στην οποία ζει, ως φυλακισμένη, μια γυναίκα, η Vera Cruz  (ELENA ANAYA), την οποία ο καθηγητής παρακολουθεί ιατρικά με μεγάλη προσοχή ως προς το δέρμα της. Μαζί του ζει και η μητέρα του η Marilia (MARISA PAREDES)

ELENA ANAYA as VERA CRUZ

ANTONIO BANDERAS-ELENA ANAYA

Προχωράμε να δούμε πως ο συγγραφέας και οι σεναριογράφοι διαμορφώνουν τη ζωή του κεντρικού ήρωά μας:

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ:  Ο Καθηγητής Robert Ledgard προχωρά σε πειράματα πάνω στο ανθρώπινο δέρμα. Έχει δε μετατρέψει την έπαυλή του σε ιδιωτικό απόκρυφο νοσοκομείο στο οποίο φιλοξενεί ως "ασθενή" την νεαρή Vera Cruz.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ:  Παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή, τη σχέση που αναπτύσσει ο καθηγητής και κεντρικός ήρωάς μας με την "ασθενή" του. Μια σχέση που ενώ προβάλλεται ως σχέση ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ κατ' ουσία έχει χαρακτηριστικά μιας ιδιότυπης σχέσης, της οποίας τα χαρακτηριστικά θα αποτελέσουν και την πλοκή της ταινίας.

ΙΔΙΩΤΙΚΑ:  Το προσωπικό profile του καθηγητή Robert Ledgard και ήρωά μας είναι απόλυτα κλεισμένο στη σχέση που αναπτύσσει με την "ασθενή" του. Δεν υπάρχει εξωτερική ζωή του, δεν βλέπουμε άλλες σχέσεις παρά μόνο αυτές με τους επιστημονικούς του συνεργάτες. Τέλος αναπτύσσει μια ιδιότυπη σχέση με την μητέρα του, την οποία χρησιμοποιεί σε έναν καθορισμένο ρόλο μέσα στο σπίτι.

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ του ΗΡΩΑ 

Συνεχίζουμε να σκιαγραφούμε τον κεντρικό μας ήρωα στην ταινία. Τώρα θα σταθούμε στο σημείο κλειδί. Ο Συγγραφέας και οι σεναριογράφοι, ποια ακριβώς ΑΝΑΓΚΗ διαμόρφωσαν για να την υπηρετήσει ο καθηγητής Robert Ledgard ;

Εδώ είναι πλέον σειρά να επέμβει η πλοκή του σεναρίου για να δημιουργήσει ένα αφηγηματικό τέχνασμα.
Το θέμα του βιβλίου και το συγκλονιστικό σενάριο, χωρίζει την ανάγκη του ήρωά μας σε δύο μέρη:
1) Στο "φαίνεσθαι":  σε αυτό δηλαδή που βλέπουμε, και
2) Στο "είναι": σε αυτό που θα αποκαλυφθεί στο τέλος.
 

Έχουμε την ΑΝΑΓΚΗ που ΒΛΕΠΟΥΜΕ να ΦΑΙΝΕΤΑΙ να υπηρετεί ο καθηγητής: Με λίγα λόγια, φροντίζει την Vera Cruz. Κάνει επεμβάσεις στο δέρμα της συνεχείς. Κάτι προφανώς υποθέτουμε ότι έχει σοβαρό η νεαρή γυναίκα. Την κρατά εσώκλειστη αυστηρά στην έπαυλή του ακόμα και με την άσκηση βίας.

Από την άλλη έχουμε την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ που υπηρετεί ο ήρωάς μας:

Αυτή όμως η διαδικασία δεν θα μας αποκαλυφθεί εξ αρχής. Θα ανοίγεται μπροστά μας βήμα-βήμα, καρέ-καρέ, μέχρι να φτάσουμε στην τελική της αποκάλυψη, από την οποία θα μείνουμε στην κυριολεξία έκθαμβοι.

Άρα η ΑΝΑΓΚΗ του ήρωά μας, είναι εκείνη που υπηρετεί τη δράση και την εξέλιξη της ταινίας και φυσικά η δράση θα διαμορφώσει και το σενάριο μέχρι τέλους. Μια συνεχής αλληλουχία.

Κλείνοντας το παρόν κεφάλαιο παρουσίαση, έχουμε αφήσει στο παράδειγμά μας, το ΔΙΑΛΟΓΟ

Είπαμε ότι αυτός αποτελεί εργαλείο στα χέρια του συγγραφέα-σεναριογράφου να αποκαλύψει και να μας παρουσιάσει την ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ του κεντρικού ήρωα, εν προκειμένω του Καθηγητή Robert Ledgard.

Αν δούμε την ταινία, από τις πρώτες σκηνές, θα αντιληφθούμε την ψυχολογία του ήρωά μας. 

Στους πρώτους διαλόγους παρακολουθούμε τον καθηγητή να εξηγεί ότι έχει παράξει έναν νέο τύπο δέρματος, στον οποίο έχει δώσει το όνομα "GAL" από το όνομα της νεκρής συζύγου. Η παραγωγή αυτή έχει γίνει με μεταφορά γενετικού υλικού από τους χοίρους στον άνθρωπο, πράγμα που είναι απόλυτα παράνομο αλλά και αντιδεοντολογικό, όπως προκύπτει από την συζήτησή του με επιστήμονες συναδέλφους του. 

Άρα εκεί, βλέπουμε σταδιακά να ανοίγει η εικόνα της ψυχοσύνθεσης του κεντρικού μας ήρωα.

Φίλες και Φίλοι,

προσπάθησα με το συγκεκριμένο αναλυτικό υπόδειγμα να σας παρουσιάσω όλον εκείνο τον μηχανισμό του πως διαμορφώνουμε τα πρώτα βασικά χαρακτηριστικά του(των) κεντρικού ήρωα της ιστορίας μας. 

Κλείνοντας, για όσους ενδιαφέρονται θα σας δώσω μια:

ΑΣΚΗΣΗ κατ΄οίκον: (HOMEWORK)

• Βρείτε έναν βασικό ήρωα.
• Συμπληρωματικά δυνητικά μπορείτε να τον πλαισιώσετε με 2-3 σημαντικούς ήρωες.
• Γράψτε τις βιογραφίες τους από την γέννησή τους μέχρι τη στιγμή που εμφανίζονται στο σενάριο σας.
• Σκεφθείτε αναλυτικά τους ανθρώπους που πλάθετε.
• Απομονώστε την επαγγελματική, προσωπική, ιδιωτική τους ζωή και δείτε πως αυτές αλληλεπιδρούν πάνω τους.

Καλή σας επιτυχία.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8:    Η Διαδικασία του χτισίματος του κεντρικού ήρωα

Βιβλιογραφία:

"Το σενάριο, η τέχνη και η τεχνική" του Syd Field

"H μορφολογία του σεναρίου"  της Ελευθερίας Δημητρομανωλάκη

Υπόμνηση

Σε λίγες μέρες έρχεται στο "ΗΔΥΠΟΤΟ"
"Raymond και Nantine"
(Το remake του πρώτου αφηγήματος)