Σταύρος Παράβας: Αγωνιστής στη ζωή και στην τέχνη του

«Όποιος γύριζε την πλάτη στις δεξιώσεις του καθεστώτος, λάμβανε πρόσκληση για δεξίωση στη Γυάρο, όπως ο Σταύρος Παράβας». 

Αυτό έλεγαν μεταξύ σοβαρού και αστείου οι ηθοποιοί για να περιγράψουν τα αυταρχικά χρόνια της χούντας....


ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΡΑΒΑΣ

Ήθελα, από καιρό, να κάνω ένα μικρό και ταπεινό αφιέρωμα τιμής εδώ στο CINEFIL, για τον αγαπητό, εξαίρετο αυτό άνθρωπο και αγωνιστή. 

Για έναν ηθοποιό της ύστερης εποχής του κλασικού Ελληνικού σινεμά που, μπήκε στα σπίτια μας σαν ένας "ελαφρύς" στην αρχή χαρακτήρας, με έντονα τα κωμικά και ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που έδιναν χρώμα στις κομεντί εκείνες του σινεμά.

Από την άλλη ένας άνθρωπος που, πάλεψε με νύχια και με δόντια, χωρίς στηρίγματα και αβάντες, τόσο στην προσωπική και οικογενειακή του ζωή όσο και στον κινηματογράφο και στο θέατρο.


Γεννήθηκε στις 15 Απρίλη 1935 στα Τουρκοβούνια. Οι γονείς του ήταν Μικρασιάτες. Φτωχή οικογένεια που προσπαθούσε σκληρά να επιβιώσει σε δύσκολο περιβάλλον. Έτσι ο Σταύρος, από μικρός έζησε τη βιοπάλη, στη σκληρή δουλειά κάνοντας τα πάντα, ακόμα και θελήματα.

Ο καθηγητής του της Ωδικής στο 5ο γυμνάσιο Αθήνας που φοιτούσε είδε την κρυφή καλλιτεχνική του φλέβα και τον παρότρυνε να δοκιμάσει την τύχη του στην υποκριτική. Έτσι, πριν τελειώσει το σχολείο, γράφτηκε στη Δραματική σχολή του Κώστα Μιχαηλιδη, συναντώντας έντονες αντιδράσεις από τους γονείς του κατά τα καθιερωμένα εκείνης της εποχής.

Ο Κώστας Μιχαηλίδης είδε στη δουλειά και στη φύση του, το ταλέντο του και τον κράτησε στη σχολή χωρίς την πληρωμή διδάκτρων.


Το ντεμπούτο του στο θέατρο, έγινε το 1955, σε ηλικία 20 ετών όπου έπαιξε στο "Πρώτο ψέμα" με το θίασο της Κατερίνας. Η συνέχεια τον βρίσκει με την Βίλμα Κύρου και μετά το στρατό έπαιξε με τους: Ντίνο Ηλιόπουλου και Κώστα Χατζηχρήστο. Στο θέατρο συνεργάστηκε αρκετά με την ηθοποιό και χορεύτρια Ελένη Προκοπίου με την οποία έπαιξαν και σε αρκετές ταινίες.


Στην δεκαετία του 1970, θα στραφεί στην θεατρική επιθεώρηση. Εκεί, στην παράσταση "Ντιρλαντά" θα τον βρει η Χούντα και θα τον πετάξει στην εξορία με λύσσα και οργή. Μετά τη χούντα, στο θέατρο, θα στραφεί στο κλασικό ρεπερτόριο. Θα εμφανιστεί στο Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου όπου θα ντεμπουντάρει στον "Πλούτο" του Αριστοφάνη. Και αρκετές άλλες παραστάσεις στο κλασικό θέατρο. 

Φιλμογραφία

Η πρώτη εμφάνιση του Σταύρου Παράβα στον κινηματογράφο ξεκινάει το 1960 στην ταινία "Χριστίνα". 

Θα καθιερωθεί στην αρχή σε υποστηρικτικούς ρόλους και στη συνέχεια σε δευτεραγωνιστικούς μέσα στη δεκαετία του 1960, παίζοντας σε πάρα πολλές ταινίες. Κάποιες από αυτές ίσως να μην άξιζαν την προσωπικότητα και το κύρος του. Κάτι που παραδέχτηκε και ο ίδιος. Όμως μέσα από κάποιες άλλες, αγαπήθηκε από το κοινό. Πάντα υιοθέτησε έναν κωμικό συνήθως χαρακτήρα, μερικές φορές γραφικό αλλά με μεγάλη επιτυχία. 

Στέκομαι σε κάποιες ερμηνείες του στην δεκαετία του 1960

Ως Γιάγκος Καψωμανώλης, γιος του Σταυρίδη στην έξοχη θεατρική κομεντί του Ορέστη Λάσκου "Ο γαμπρός μου ο δικηγόρος" το 1962


Ως γραφικός Ντιντής στην αισθηματική κομεντί του Ορέστη Λάσκου "Κόσμος και Κοσμάκης" το 1964


Υπέροχος, ως ...Φίφης στην επίσης ξεχωριστή κωμωδία πάλι του Ορέστη Λάσκου "Μπετόβεν και μπουζούκι" το 1965


Ο χαρακτήρας του "Φίφη" που ερμήνευσε στη δεκαετία του 1960, σε μια σειρά ταινίες. Ο τύπος δηλαδή του ομοφυλόφιλου άντρα σε μια καρικατούρα, τον στοίχειωσε καλλιτεχνικά και προσωπικά και ήθελε, με κάθε τρόπο, να ξεφύγει από αυτό το πρότυπο.

Στη δεκαετία του 1970, θα συναντηθεί δημιουργικά με τον μεγάλο Γιάννη Δαλιανίδη, στην εποχή των επιτυχημένων μιούζικαλ. Εκεί θα τον δούμε πλέον πρωταγωνιστή σε δύο ταινίες, στις οποίες ξεχώρισε με το ταλέντο του και στην κωμική αλλά και δραματική πλευρά.

Θα τον απολαύσουμε λοιπόν σε δύο εξαιρετικές και "γεμάτες" εμφανίσεις:

Ως Σταύρο Μώρο, στο "Το κοροϊδάκι της Πριγκηπέσσας", το 1972, στο πλάι της Μπέττυς Αρβανίτη, Χρόνη Εξαρχάκου και άλλων ηθοποιών.


Εδώ βλέπουμε ένα μικρό απόσπασμα από το ίδιο έργο, ένα μουσικό θέμα του Μίμη Πλέσσα


και στη συνέχεια, ένα από τα πιο εμβληματικά ζεϊμπέκικα του Ελληνικού σινεμά με τον Σταύρο να ερμηνεύει με το δικό του αισθαντικό και έντονο τρόπο το "Πες μου ζωή τι φταίξαμε". Πραγματικά υπέροχος σε αυτή τη σκηνή και ερμηνεία.



Την ίδια χρονιά, θα τον δούμε ως Σταύρο Περιβολάρη, στο ρόλο ενός παραδοσιακού "μάγκα" με μπέσα καρδιά στο "Ο μάγκας με το τρίκυκλο", στο πλάι της Τόνιας Καζιάνη, Κώστα Ρηγόπουλου, Μάρθας Καραγιάννη.


Θα ακολουθήσει το μαρτύριο και η εξορία του από τη Χούντα και θα διακοπεί εδώ η φιλμογραφία του. Θα κλείσει τον κύκλο του στο σινεμά με ακόμα 6 ταινίες, χωρίς ιδιαίτερο χαρακτήρα.

Το σύνολο της φιλμογραφίας του ανέρχεται σε 45 ταινίες.

Ο Σταύρος Παράβας και η χούντα

Λίγο πριν την πρώτη της χούντας, το 1974, στην θεατρική παράσταση "Επτά χρόνια φαγούρα" στο θέατρο Ρεξ, ο Σταύρος είχε ζητήσει από τον συγγραφέα να του γράψει μια μαντινάδα με αντιχουντικά "καρφιά". Τα συνήθιζε αυτά ο Σταύρος. Αν προσέξει κανείς και κάποιες ατάκες του και στα δύο μιούζικαλ του Δαλιανίδη θα ξεχωρίσει κάποιες τέτοιες σαφείς αναφορές-"μπηχτές".

Η μαντινάδα

"Όποιος καλά μας κυβερνά,
θα είναι και δικός μας,
ψύγος-κοντούς-τρελούς και τανκς,
δεν θέλει ο λαός μας.
Είπα πολλά και λάλησα και πρέπει να το στρίψω, 
μη τύχει και με βάλουνε και μένα μες στο γύψο"

Ο Παράβας πήρε μόνος του την ευθύνη της ατάκας. Και η χούντα το έκανε πράξη. Η ΕΣΑ τον βούτηξε μέσα στο θέατρο και κατέληξε στο κολαστήριο της Γυάρου. Εκεί χτυπήθηκε, βασανίστηκε και παρέμεινε εξόριστος μέχρι τέλους.
Βγήκε από τη Γυάρο με τους τελευταίους 44 κρατούμενους μετά την πτώση της χούντας.



Στην προσωπική του ζωή ο Σταύρος παντρεύτηκε μια Βρετανίδα με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: Την Βανέσα, τη Μάρθα και τον Τζόναθαν. Ο τραγικός ξαφνικός θάνατος του γιου του, τον κλόνισε ψυχολογικά σε κρίσιμο βαθμό με αποτέλεσμα να μην ανακάμψει ουσιαστικά ποτέ.

Έφυγε από τη ζωή με ανακοπή καρδιάς, στις 15 Σεπτέμβρη 2008, μόλις σε ηλικία 73 ετών.



Αυτός ήταν ο αγαπημένος μας Σταύρος Παράβας
Ένας δικός μας άνθρωπος. Προσιτός, ταπεινός, αγωνιστής, εξαίρετος καλλιτέχνης. Ένας άνθρωπος, ένας ηθοποιός που τίμησε και το θέατρο και τον κινηματογράφο αναπτύσσοντας μια εξαίρετη αληθινή σχέση με τους απλούς ανθρώπους του λαού μας.




Στο blog του αγαπητού φίλου Γιώργου Δερβεντλή, στον παραπάνω σύνδεσμο, συνεχίζεται η δημοσίευση σε κεφάλαια, του μυθιστορήματος, για κάθε φίλο/φίλη που ενδιαφέρεται.

Σχόλια

  1. Συμπαθέστατος ο Παράβας ανήκει σε εκείνους τους ηθοποιούς που έπαιξαν συνήθως δεύτερους ρόλους και όμως έλαμψαν. Δεν ήξερα για το γιο του. Πώς να ανακάμψει γονιός αν χάσει το παιδί του;
    'Αφησε σε εμένα την εντύπωση ενός ''μαγκα'' με μπέσα καρδιά...
    Ωραίο και τιμητικό αφιέρωμα
    Καλησπέρα Γιάννη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Άννα μου!
      Το κλείσιμο της καριέρας του Παράβα ήταν αυτό ακριβώς που ήθελε. Ο χαρακτήρας του λαϊκού "μάγκα", του απλού μεροκαματιάρη ανθρώπου, ήρθε και έδεσε με τις προτιμήσεις του αφήνοντας και στον ίδιο την ευχαρίστηση που αποζητούσε. Σε ευχαριστώ καλή μου φίλη. Χάρηκα που σου άρεσε και όμορφο Σαββατοκύριακο να έχουμε.

      Διαγραφή
  2. Μου έβγαζε πάντα μια ζεστασιά η παρουσία του, χαιρόμουν τον κάθε του ρόλο κωμικό η δραματικό. Γιάννη μου σ΄ ευχαριστώ ιδιαίτερα γι' αυτό το αφιέρωμα το άξιζε.
    Καλό απόγευμα φιλιά πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ σε ευχαριστώ αγαπημένη μου φίλη που σε συναντώ πάλι εδώ. Ξέρω ότι είσαι παρούσα με τον τρόπο σου. Το άξιζε ναι αυτό το αφιέρωμα ο Σταύρος. Το χρωστάμε να του το δώσουμε. Να είσαι καλά καρδιά μου, όμορφο Σαββατοκύριακο να έχουμε.

      Διαγραφή
  3. Τον γνώριζα ως ηθοποιό, αλλά όχι ως άνθρωπο!
    Οπότε ένα ακόμα αξιόλογο αφιέρωμα από εσένα Γιάννη, έρχεται να συμπληρώσει το παζλ.
    Μπράβο σου Γιάννη. Πάντα κάνεις εξαιρετική δουλειά.
    Όσο για το δάσος της λήθης, μας έχει κλέψει την καρδιά. Περιμένουμε πώς και πώς τις εξελίξεις!
    Εκεί και αν έχεις κάνει, εξαιρετική δουλειά!
    Καλό απόγευμα και καλό Σαββατοκύριακο :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ω αγαπημένη μου φίλη και αναγνώστρια! Τι λες τώρα! Με γεμίζεις χαρά και σε ευχαριστώ πολύ. Χάρηκα που σου άρεσε και το απόλαυσες. Το αξίζει ένα αφιέρωμα ο αγαπημένος μας ηθοποιός. Στέλνω τα φιλιά μου, όμορφο Σαββατοκύριακο να έχουμε.

      Διαγραφή
  4. Kαλό βράδυ johnpit !;) Ejξαιρετικό αφιέρωμα , να είσαι γερός να μας χαρίσεις πολλά ακόμη θέματα , που αφορούν την έβδομη τέχνη . Μέσα από αυτό το αφιέρωμα έμαθα , πως ο Σταύρος Παράβας αγάπησε και υπηρέτησε την τέχνη πιστός στις αξίες του , έδωσε την προσωπική μάχη για την ελευθερία και δημοκρατία . Αξίζουν πολλές ευχές στη μνήμη και καλό παράδεισο ! εύχομαι να απολαύσετε ένα όμορφο ανοιξιάτικο σ-κ ;) Καλό ξημέρωμα ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κυριακή μου με συγκινείς με τα λόγια και τα συναισθήματά σου. Ειλικρινά σε ευχαριστώ πολύ καλή και πιστή μου φίλη από τις παλιές μέρες. Προσπαθούμε για το καλύτερο. Ο Παράβας ήταν μια μορφή αξιέπαινη στον κόσμο της τέχνης και προσφοράς. Την καλησπέρα μου με κάθε μου ευχή.

      Διαγραφή
  5. Γιάννη μου πολυ ωραίο αφιέρωμα, από αυτά που μας συνηθίζεις. Ο Παράβας ένας ηθοποιός με ήθος πραγματικό.
    Στο μυαλό μας συνδεμένος με τις μάγκικές ερμηνείες του, βαριές και αποκαλυπτικές. Αλλά και με τις πιο ανάλαφρες, αν και στερεότυπες, κωμικές του ερμηνείες.
    Δεν γνώριζα για την εξορία του, όμως πάλεψε και πλήρωσε για τα πιστεύω του, κι αυτό μας δείχνει έναν άνθρωπό με ιδανικά, τα ίδια που έβγαζε και στους μάγκικους χαρακτήρες του.
    Μπράβο Γιάννη, καλή συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι Γιώργο μου, μαρτύρησε ο Παράβας και μάλιστα να σκεφτείς στους τελευταίους μήνες της χούντας. Μπορείς να πεις ότι ήταν από τους τελευταίους που έκλεισαν την πόρτα της κόλασης στη Γυάρο. Τόσο καλά. Και άνθρωπος χαμηλών τόνων και τύπου.
      Σε ευχαριστώ φίλε μου. Χάρηκα που σου άρεσε ειλικρινά. Να είσαι καλά. Όμορφο Σ/Κ

      Διαγραφή
  6. Το χάρηκα πολύ αυτό το αφιέρωμά σου, Γιάννη. Ο Παράβας υπήρξε ένας παρεξηγημένος ηθοποιός, γιατί εγκλωβίστηκε σε ρόλους που δεν ανταποκρίνονταν στο ταλέντο του. Γνήσιος μάγκας, αγωνιστής και έντιμος στη ζωή του. Την εποχή που αγαπημένοι μας ηθοποιοί φωτογραφιζόντουσαν στο πλάι των τυράννων, εκείνος διάλεξε το δύσκολο δρόμο της αντίστασης. Κι αυτό, για μένα, είναι το πιο σπουδαίο του παράσημο και πάντα θα βλέπω συγκινημένη τις ταινίες του.
    Να είσαι καλά Γιάννη! Πάντα με σεβασμό, οξυδέρκεια και ευαισθησία, δουλεύεις τα αφιερώματά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αλήθεια είναι Μαρία μου. Όπως είπαμε, έκλεισε τη Γυάρο με την έξοδό του. Μεγάλη υπόθεση αν το σκεφτείς ναι; Και μάλιστα με άγρια μεταχείριση απ' τη χούντα.
      Σε μια περίοδο πρώιμη ναι εγκλωβίστηκε σε έναν χαρακτήρα-ρόλο που δεν του άρμοζε καθόλου. Τον "κυνηγούσε" μάλιστα αυτός ο χαρακτήρας. Βέβαια στη συνέχεια του έδωσε περισσότερα κωμικά σοβαρά στοιχεία και στο τέλος, με τον Δαλιανίδη, τον άλλαξε εντελώς δείχνοντας ένα πρόσωπο που αγαπήσαμε, απλό, ανάμεσά μας.
      Χάρηκα που σου άρεσε Μαρία μου το αφιέρωμα. Να είσαι καλά κορίτσι μου, συνεχίζουμε.

      Διαγραφή
  7. Αγαπημένος των Ελληνικών ταινιών αλλά η αντιχουντική του δράση μου ήταν άγνωστη. Πολύ τολμηρό αυτό που έκανε πάνω στην σκηνή και το πλήρωσε σκληρά όπως μας πληροφόρησες. Τώρα τουλάχιστον, φίλε μου, κάθε φορά που θα βλέπω ταινία του θα ξέρω. Και αυτό θα το οφείλω σε σένα.
    Νάσαι καλά, Γιάννη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βασίλη μου, χάρηκα πολύ που κατάφερα να σου δώσω μια πτυχή του Παράβα πολύ σημαντική που δεν γνώριζες. Πολλές φορές δεν φαίνεται όλο αυτό αν δεν το μάθεις από κάπου. Θέλω να πω, ο Παράβας, δεν εξαργύρωσε τη δράση του αυτή με θέσεις ή προβολή.
      Σε καλησπερίζω αγαπητέ φίλε, να είσαι καλά και σε ευχαριστώ πολύ.

      Διαγραφή
  8. Καθόλου δεν ήταν «το κοροϊδάκι της Πριγκηπέσσας» ούτε ο σαχλός κουρέας. Ένας «Φίφης» μάγκας της ζωής ήταν που την κέρδισε με το σπαθί του, αν και δεν στάθηκε καλή μαζί του. Ηθοποιός με ταλέντο και ήθος, αξίες και «τσαγανό» που του κόστισαν διώξεις και εξορίες. Πραγματικά άξιος! Μας άφησε μια πλούσια παρακαταθήκη.
    Μπράβο Γιάννη! Αξίζουν τέτοιο αφιέρωμα άνθρωποι σαν τον Σταύρο!
    Να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έτσι πιστεύω και εγώ Αννίκα μου. Άνθρωποι σαν τον Σταύρο αξίζουν τη μνήμη και την αναφορά μας. Μπήκαν στα σπίτια μας, μας έκαναν να γελάσουμε, τον αγαπήσαμε, νιώσαμε την καρδιά και τις αγωνίες του, το χιούμορ του, τις εντάσεις του.
      Σε ευχαριστώ καλή μου συνοδοιπόρισσα. Όμορφη να είναι η Κυριακή σου.

      Διαγραφή
  9. Λοιπόν δεν ήξερα καθόλου τη δράση τού Παράβα σε σχέση με τα πολιτικά/κοινά τής χώρας.. Πολλοί καλλιτέχνες "αδικήθηκαν" με την έννοια πως ήταν γνωστή μόνο η καλλιτεχνική τους οντότητα. Ο Παράβας ήταν ένας ηθοποιός με ήθος, κι ας καταδικάστηκε στην κοινή γνώμη ως "ελαφρύς" -κινηματογραφικός- ηθοποιός. Πόσο άδικο που "έζησε" για να..ζήσει την απώλεια τού παιδιού του;.. Πολύ ωραίο αφιέρωμα, όπως πάντα άλλωστε! 😉 Καλό μεσημέρι🌞

    Υ.Γ Γιάννη μου, σου εντοπίζω ένα μικρό λαθάκι: "την πτώση" της χούντας (όχι την "πρώτη")

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ω τρέχω να διορθώσω Πέτρα μου! Και ευχαριστώ κορίτσι μου για τα μάτια σου και τον εντοπισμό. Κρίμα και τραγικό πραγματικά να ζει γονιός τέτοια απώλεια. Σε κανέναν!
      Ναι ο Σταύρος έμπαινε για τα καλά στο μάτι της χούντας και το πλήρωσε. Όμως η συνείδησή του δεν του επέτρεπε συναλλαγές με το καθεστώς όπως κάποιοι συνάδελφοί του έκαναν στην επταετία.
      Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο καλή μου φίλη και τη συμμετοχή, να είσαι καλά.

      Διαγραφή
  10. Πολύ όμορφο αφιέρωμα Γιάννη μου, για ένα αγαπημένο ηθοποιό που είχα τη χαρά να τον γνωρίσω προσωπικά. Σεμνός, γλυκός, ταλαντούχος και πολύ αξιόλογος άνθρωπος!!
    Μπράβο, καλέ μου φίλε!
    Πολλά φιλιά
    Μαρίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ωωωω τι λες τώρα Μαρίνα μου! Αυτό κι αν είναι ενδιαφέρον. Γνωριμία λοιπόν με τον Σταύρο! Άρα έχεις προσωπική άποψη και χαίρομαι για αυτό καλή μου φίλη. Μας δίνεις και τη δική σου εικόνα λοιπόν.
      Σε ευχαριστώ για την παρουσία σου Μαρίνα μου. Καλό Σαββατοκύριακο.

      Διαγραφή
  11. Εξαιρετικό το αφιέρωμά σου φίλε Γιάννη.

    Δεν γνώριζα για την αγωνιστική δράση του Σταύρου Παράβα και μάλιστα ότι ήταν στους τελευταίους 40 που απελευθερώθηκαν μετά την πτώση της χούντας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ακριβώς έτσι Ευρυτάνα μου. Ήταν απλός αγωνιστής και δεν το εξαργύρωσε πουθενά. Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο και τη συμμετοχή καλέ μου φίλε. Να είσαι καλά.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις τελευταίου μήνα

Κλασικά αριστουργήματα της λογοτεχνίας στον κινηματογράφο: "Ανεμοδαρμένα ύψη" της Έμιλυ Μπροντέ

"Έρημη χώρα" η τηλεοπτική σειρά, που πρέπει να δεις

ΤΟ ΜΟΝΤΑΖ στον ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ: Θεωρίες-Σχολές