"ΡΩΜΑΙΟΣ και ΙΟΥΛΙΕΤΑ" Η παράσταση του μπαλέτου του ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΡΟΚΟΦΙΕΦ, σε χορογραφία: ΡΟΥΝΤΟΛΦ ΝΟΥΡΕΓΕΦ

 Φίλες και φίλοι μου,

σήμερα έχω κάτι απόλυτα ξεχωριστό για σας. Θα μπορούσε κάποιος να το πει μια σημαδιακή ανάρτηση, που έρχεται να γιορτάσει μαζί σας τα 

15 χρόνια CINEFΙL

Νοέμβρης 2010-Νοέμβρης 2025

Θα μπορούσε κάποιος να το πει ως το δικό μου δώρο για όλους στα φετινά Χριστούγεννα και τις γιορτάδες μέρες.

Φορέστε λοιπόν τα ...καλά σας, αγαπημένοι μου φίλοι, προετοιμαστείτε ψυχολογικά αλλά και να δείτε ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα στο χώρο της μουσικής και της χορογραφίας. Θα σας "πάω" στην ΟΠΕΡΑ του ΠΑΡΙΣΙΟΥ για να δούμε μια συγκλονιστική παράσταση, που θα κάνει κομμάτια κάθε άσχημη και γκρίζα σκέψη ολόγυρά σας και θα σας κάνει να σκεφτείτε ότι η ανθρώπινη υπόσταση και ψυχή, είναι ικανή να δώσει ψήγματα τέχνης ικανά να αγγίξουν ψηλά τον ουρανό, να παραβγούν στα αστέρια, να χαμογελάσουν στον ήλιο.

Είναι κάποια έργα τέχνης, στη γένεση των οποίων συμβάλλουν πρόσωπα, που πραγματικά σε ανατριχιάζουν με το ύψος της ποιότητάς τους. Αλλά, νομίζω δεν χρειάζεται να φλυαρώ άσκοπα. Ετοιμαστήκατε; Θαυμάσια! Πάμε λοιπόν με το Σινεφίλ. Η Όπερα του Παρισιού, μας περιμένει. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:

L'Opera de Paris

Τον 16ο αιώνα και συγκεκριμένα, το 1595, βλέπει το φως της δημιουργίας, ένα από τα μεγάλα και θρυλικά έργα του ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ

"ΡΩΜΑΙΟΣ και ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ"

Τη λογοτεχνική αλλά και παρα-ιστορική βαρύτητα αυτού του εμβληματικού ερωτικού δράματος, τη γνωρίζουμε καλά. Το μυθιστόρημα του Σαιξπηρ, ανεβαίνει στην αθανασία. Καθιερώνεται στην υφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας, γράφει ιστορία, αφήνει αμέτρητα αποτυπώτα, επιρροές, εμπνεύσεις.

Αυτό που ακολούθησε, επίσης το ξέρουμε. Ο "Ρωμαίος και η Ιουλιέττα", η τραγική τους ιστορία, ο μεγάλος τους έρωτας και η θυσία τους, έβαλαν στην κυριολεξία "φωτιά" στην έμπνευση και στη δημιουργία όλων των μορφών τέχνης στη ζωή. Στο πέρασμα των αιώνων, το έργο άπλωσε τα φτερά του παντού: 

ΘΕΑΤΡΟ, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΧΟΡΟΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΠΟΙΗΣΗ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ. 

Δεν υπήρξε τέχνη, που να μείνει ανεπηρέαστη από αυτό το έργο.

Εμείς θα σταθούμε στην τέχνη της Μουσικής για τη συνέχεια.

Το 1935, ο μεγάλος Σοβιετικός μουσουργός ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΡΟΚΟΦΙΕΒ, ολοκληρώνει το θρυλικό του μουσικό έργο, αριθμός 64 (ΟΡ. 64), με τον ομώνυμο τίτλο: 

"ΡΩΜΑΙΟΣ και ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ"

Το έργο θα ανέβει στις 30 Δεκέμβρη 1938, στην παρθενική του παράσταση στο ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΧΕΝ (Mahen theater) στο Μπρνό της Τσεχοσλοβακίας.

Στις 11 Γενάρη, στις φωτιές του μεγάλου πολέμου επί θύραις θα γίνει η πρεμιέρα στη Σοβιετική Ένωση στο ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΡΟΦ (KIROV) του Λένινγκραντ.

ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΡΟΚΟΦΙΕΒ

Έκτοτε, το μεγάλο αυτό έργο θα συνδεθεί άμεσα με μια ακόμα μεγάλη τέχνη, όπως την ίδια τύχη και ευλογία είχαν και άλλα μεγάλα έργα της κλασικής λογοτεχνίας. (Λίμνη των κύκνων, Καρυοθραύστης, Ωραία κοιμωμένη κλπ). Τα χρόνια θα περάσουν. Μια σειρά μεγάλα μπαλέτα θα βάλουν στο πρόγραμμά τους το "Ρωμαίο και την Ιουλιέττα", δίνοντας στην ιστορία πολύ μεγάλες παραστάσεις, που ευτυχώς συνεχίζονται στις μέρες μας.

Μην βλέπετε, που ο Ελληνικός λαός δεν μπορεί μήτε καν να δει τέτοιες παραστάσεις αφού ακόμα και η Δημόσια τηλεόραση, που κάποτε (ένδοξη εποχή Αλέξη Κωστάλα), έδειχνε τέτοιες παραστάσεις, σήμερα τις έχει ...εξαφανίσει. 

Εδώ έρχεται λοιπόν η τρίτη τέχνη μετά τη λογοτεχνία και τη μουσική. Ποια;

Ο ΧΟΡΟΣ

Και η συγκεκριμένη παράσταση πέρασε στην ιστορία ως μπαλέτο. Τώρα, αυτή που θα δούμε, έχουμε την ευλογία, (ναι!), τη χορογραφία να την έχει κάνει ένας από τους θρύλους της τέχνης του χορού, ο

ΡΟΥΝΤΟΛΦ ΝΟΥΡΕΓΕΦ

Οπότε κάντε τη σύνθεση: Ουίλλιαμ Σαίξπηρ-λογοτεχνία / Σεργκέι Προκόφιεβ-μουσική / Ρούντολφ Νουρέγεφ-χορογραφία

Αντιλαμβάνεστε τι δέος έχουμε μπροστά μας λοιπόν και τι εκτόπισμα ποιότητας.

ΟΠΕΡΑ ΠΑΡΙΣΙΟΥ

Η παράσταση είναι αυτή του 1984 και εκτελείται από το PARIS OPERA BALLET.

Διευθυντής ορχήστρας είναι ο VELLO PAHN

Σκηνογραφία/κοστούμια:  EZIO FRIGERIO/MAURO PAGANO

Ερμηνεύουν/χορεύουν οι:

Η ΜΕΘΟΔΟΣ που θα "δούμε" την παράσταση

Ξέρω ότι αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι πολύ δύσκολο και επίπονο. Όμως θα το προσπαθήσω. Το τέλειο θα ήταν να είχατε δει την παράσταση, όπως αυτή είναι ανεβασμένη στο you tube. 

Αυτό που σας δίνω δεν είναι μια απλή περίληψη. Είναι μια βιωματική παρουσίαση της παράστασης όπως την έζησα με κάποια πράγματα που έμαθα λεπτομερώς για αυτήν. Θα επιχειρήσω λοιπόν να σας δώσω αυτές τις στιγμές, να τις οργανώσω ανά πράξη, ενότητα, σκηνή μέσα από το τρίπτυχο: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΜΟΥΣΙΚΗ-ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν

Η ΔΟΜΗ του ΕΡΓΟΥ

Είναι πάρα πολύ σημαντικό να δούμε το ανάπτυγμα του όλου έργου για να γίνει κατανοητό από το θεατή. Αυτό αποτελείται, λοιπόν από ΤΡΕΙΣ (3) ΠΡΑΞΕΙΣ, σε πλήρη ανάπτυξη 52 ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

1. Η πλατεία της Βερόνας-Οι πρώτες ανάσες του έργου

Η δράση ξεκινάει μέσα στην απλή καθημερινότητας της Βερόνας. Μπροστά μας η κεντρική πλατεία, γεμάτη ζωή με πλήθος κόσμου. Νεαροί, παιδιά, έμποροι, καταναλωτές, μικροκαβγάδες και φλέρτ.

Ο Νουρέγεφ θα στήσει τον παλμό της πόλης. Χορογραφία γρήγορη, κοφτή, παιχνιδιάρικη, πειραχτική, ακολουθεί το μοτίβο της μουσικής. 

Η μουσική είναι απλή, γρήγορη, πεταχτή, χαρούμενη

2.  Η εμφάνιση του Τυβάλδου-η πρώτη σύγκρουση

Ήδη η υποβόσκουσα ένταση της σύγκρουσης των δύο οικογενειών περνάει στη σκηνή με τις πρώτες αψιμαχίες ανάμεσα σε ομάδες . Εκεί ο Τυβάλδος εισβάλλει σαν λεπίδα μέσα στο πλήθος με κοφτά βήματα, ατσάλινο βλέμμα, λεπτές και κάθετες κινήσεις.

Η χορογραφία θα αλλάξει ρυθμό και θα γίνει πιο αυστηρή, πιο στρατιωτική.
Ο διάλογος των σωμάτων κορυφώνεται σε αψιμαχίες με τον Μερκούτιο και τον Μπενβόλιο, ένα παιχνίδι που δείχνει αλλά δεν είναι αθώο. Κρύβει ήδη τον κίνδυνο του θανάτου

Ο  Άρχοντας της Βερόνας μπαίνει με επιβλητικότητα και τερματίζει τη σύγκρουση. Σκηνή-σφραγίδα: δηλώνει ότι η πόλη κυβερνιέται με πυγμή, αλλά η ειρήνη είναι εύθραυστη.

3.  Στο σπίτι των Μοντέκων-η εσωτερική ζωή του Ρωμαίου

Θα δούμε το Ρωμαίο σε χορογραφία με ρομαντισμό και εφηβική και νεανική ανησυχία.

4. Το σπίτι των Καπουλέτων-προετοιμασία για το μεγάλο χορό

Η Ιουλιέτα επί σκηνής με την παραμάνα της. Αθώα, απλή, κοριτίστικη. Η χορογραφία αναδεικνύει την αθωότητά της.

Η άφιξη του Τυβάλδου και των γονιών της σπάει απότομα αυτήν την όμορφη εικόνα και επιβάλλει την αυστηρότητα και την υποταγή.

5. Ο μεγάλος χορός των Καπουλέτων-η τελετουργία της εξουσίας

Η σκηνή αυτή, φίλες και φίλοι, είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο συγκλονιστικές στιγμές στην ιστορίας της κλασικής μουσικής και χορογραφίας. Τόσο το μουσικό θέμα του Προκόφιεβ όσο και η χορογραφία του Νουρέγεφ, αποτελεούν μνημείο αναγνώρισης για αυτή τη σκηνή, που αποκτά τη δική της οντότητα και βαρύτητα στην παγκόσμια τέχνη. Διδάσκεται στις σχολές, ακούγεται σε μουσικές λίστες. Καταλαβαίνετε!

Τι βλέπουμε στη σκηνή του χορού των ιπποτών:

Ο χώρος που εκτυλίσσεται η μεγάλη αυτή σκηνή συνόλου είναι η μεγάλη αίθουσα τελετών της οικογένειας των Καπουλέτων. Εκεί δίνεται ένας μεγάλος χορός με περισπούδαστους καλεσμένους της αριστοκρατίας της Βερόνα. Ανάμεσά τους και ο Πάρις, τον οποίο οι γονείς της Ιουλιέτας, προορίζουν για γαμπρό της κόρης τους. Το σκηνικό είναι πανέμορφο αλλά βαρύ. Το κάστρο, οι βαριές κουρτίνες, τα χρώματα, η μεγάλη σάλα.

Όλα ξεκινούν από το χορό των καλεσμένων. Στη συνέχεια, πρώτοι επί σκηνής, θα σύρουν το χορό η Λαίδη Καπουλέτου με τον ανιψιό της τον Τυβάλδο. Θα ακολουθήσουν σύνολα ιπποτών με άλλα ζευγάρια. Κάπου επί σκηνής, φοβισμένη, ντροπαλή, θα εμφανιστεί η Ιουλιέτα, η οποία θα εξωθηθεί να χορέψει με τον Πάρι. Στη σκηνή θα μπουν οι τρεις φίλοι Μοντέκοι, με μάσκες: Ρωμαίος, Μερκούτιος, Μπενβόλιο. Εκεί θα έχουμε το ΠΡΩΤΟ ΒΛΕΜΜΑ Ρωμαίου-Ιουλιέτας, το πρώτο ντουέτο γνωριμίας.

Στη συνέχεια επικρέμεται η καταστροφή, καθώς ο Τυβάλδος θα γνωρίσει την παρέα των Μοντέκων και θα μπει στη σκηνή με πολεμικές διαθέσεις (Σκηνή με τα σπαθιά).

Η μουσική του Προκόφιεβ στη σκηνή

Η μουσική εδώ του Προκόφιεβ είναι ίσως ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα θέματα στην ιστορία της μουσικής. Το μουσικό θέμα είναι ένα βαρύτατο αργό μοτίβο στα 2/4 (Πουμ παμ πουμ παμ...). Δεν θυμίζει σε τίποτα βαλσάκι, δεν έχει χαρά, θυμίζει βαρύ επικό στρατιωτικό εμβατήριο. Η μελωδία είναι υπέροχη, αξέχαστη, αλησμόνητη. 

Τα 2/4 για να σας βοηθήσω είναι ο ρυθμός του Ελληνικού χασάπικου. Φανταστείτε το λοιπόν σε πολύ αργό βαρύ ρυθμό εδώ. 

Έχεις την εντύπωση ότι ακολουθείς, μια πορεία, ένα εμβατήριο, μια μύηση εξουσίας και δύναμης. Μπροστά σου είναι ο μηχανισμός πειθαρχίας. 

Η θέση "1" στο μέτρο (πουμ) πέφτει πάνω στον ακροατή σαν βαριά μεταλική πόρτα. Είναι πάτημα και τονίζεται από τα κρουστά. Τα έγχορδα (βιολιά-βιόλες-μπάσα) δίνουν την αίσθηση ότι η γη τρέμει. Σειρά παίρνουν τα βαριά πνευστά: Κόρνα, φαγκότα, τούμπες, τρομπόνια, πάιζουν με μικρά κοφτά σκμπανεβάσματα σαν να αναγγέλουν την άφιξη των θεσμών της εξουσίας.

Ο Προκόφιεφ                                                                                                                                                                                                                       μας δείχνει: τη δύναμη των Καπουλέτων, την ακαμψία της τάξης τους, η οικογένεια είναι στρατιωτική νοοτροπία, δεν υπάρχει αυθορμητισμός.

Η Χορογραφία της σκηνής

Ο μεγάλος Νουρέγεφ, δίνει στη χορογραφία της σκηνής τον καλύτερο εαυτό του. Η χορογραφία του είναι προσαρμοσμένη ακριβώς στο κλίμα, που περιγράψαμε. Τα πλατιά βαριά φορέματα των γυναικών δεν είναι καθόλου τυχαία. Σχεδιάστηκαν για να περιστρέφονται στις έντονα κυκλικές κινήσεις των χορευτριών. Το αποτέλεσμα είναι να ρέουν σε κάθε στροφή της μουσικής. Νιώθουμε μπροστά μας ένα κινουμενο χαλί, σαν κύματα στη θάλασσα. 

Η σκηνή γεμίζει με όγκο και μεγαλοπρέπεια. Όλα είναι σχεδιασμένα για να έχουμε μια επίδειξη συμμετρίας και εξουσίας μέσα από την αισθητική. 

Ειδικά η χορογραφία με την επανεμφάνιση του Τυβάλδου και τα σπαθιά, στο χορευτικό σύμπλεγμα των αντρών-ιπποτών είναι εξ ίσου μοναδικό.

Μπορεί να σας κόυρασα με τη σκηνή, φίλες και φίλοι, αλλά τη λατρεύω στην κυριολεξία. Καιρός λοιπόν να την δείτε και απομονωμένη.

Αν θέλετε να την απολαύσετε σε μεγαλύτερη διάρκεια, είναι στο βίντεο της παράστασης, που σας έδωσα. Θα δείτε τη σκηνή στο 28' και μετά.

Ο πρώτος χορός-το πρώτο φιλί

ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Ο έρωτας και η σύγκρουση

1. Η Πιάτσα: Η χαρά των φίλων

Η πράξη ανοίγει σε μια φωτεινή στιγμή:
ο Ρωμαίος, ο Μερκούτιος και ο Μπενβόλιο χορεύουν με παιχνίδι, κέφι και νεανική ενέργεια.
Είναι το τελευταίο ξέγνοιαστο κομμάτι πριν από το σκοτάδι που ακολουθεί.
Η μουσική έχει ελαφρότητα, ρυθμό και υπαινιγμούς κωμικούς.

2. Η Παραμάνα στην Πιάτσα: Το μήνυμα της Ιουλιέτας

Η παραμάνα εμφανίζεται γεμάτη αγωνία, αναζητώντας το Ρωμαίο.
Οι φίλοι του την πειράζουν, δημιουργώντας μια σκηνή ανάμεσα στο κωμικό και το τρυφερό.
Εδώ ο έρωτας αποκτά υπόσταση, το μήνυμα της Ιουλιέτας οδηγεί τους δύο νέους προς μια μυστική ένωση.

3. Η Μυστική Τελετή: Ο Ιερέας και η ευλογία

Η σκηνή αλλάζει σε απόλυτη σιωπή και ευλάβεια.
Μπροστά σε μια μεγάλη εικόνα της Παναγίας, ο ιερέας ευλογεί τους δύο νέους.
Το κρανίο στα χέρια του λειτουργεί ως μνήμη και προμήνυμα. Η ένωση αυτή είναι όμορφη, αλλά επικίνδυνη.
Η χορογραφία είναι καθαρή, λιτή, σχεδόν ιερή. Ένας μυστικός γάμος που γίνεται υπό τη σκιά της μοίρας.

4. Η Μονομαχία: Η αρχή της καταστροφής

Στην πιάτσα, η ατμόσφαιρα γίνεται σκοτεινή.
Ο Τυβάλδος συγκρούεται με τον Μερκούτιο. Ο θάνατος του Μερκούτιου είναι ένα ξέσπασμα οργής και τραγικής ειρωνείας. Ένας ήρωας γεμάτος χαρά για τη ζωή, τη χάνει μετά από μια φαινομενικά ασήμαντη σύγκρουση.

Ο Ρωμαίος, τυφλωμένος από πόνο, προκαλεί τον Τυβάλδο. Η μονομαχία τους είναι βίαιη, παρορμητική και ανελέητη. Ο Τυβάλδος πέφτει νεκρός.

Η Ιουλιέττα φτάνει και βρίσκεται μπροστά στην καταστροφή. Ο ξάδελφός της νεκρός 

και ο αγαπημένης της κατεστραμμένος... Μια αγάπη μπαίνει στον όλεθρο πριν καν ανθίσει...

5. Η Εξορία: Η απόφαση του Ηγεμόνα

Η Βερόνα παγώνει. Ο Ηγεμόνας, μπροστά στους δύο νεκρούς και την αλλοφροσύνη της επερχόμενης οργής, αποφασίζει:
Ο Ρωμαίος εξορίζεται.

Η Ιουλιέτα χάνει τον ξάδερφό της.

ο Ρωμαίος χάνει την πατρίδα του.
και οι δύο χάνουν ο ένας τον άλλον.

Η πράξη κλείνει σε μια αίσθηση ρήξης και αναπόφευκτου τραγικού δρόμου.

ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ

Το τραγικό τέλος

1. Ο Εφιάλτης:  Η Ιουλιέτα σε απόγνωση

Η πράξη ξεκινά με μια σκοτεινή, εφιαλτική ατμόσφαιρα. Ο θάνατος καραδοκεί στο πλάι της Ιουλιέτας

Η Ιουλιέτα προσπαθεί αποτυχημένα να αυτοκτονήσει, κρατώντας το μαχαίρι.

Η χορογραφία εδώ είναι σχεδόν υπνωτική: κινήσεις αργές, γεμάτες δισταγμό, ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς.
Η μουσική του Προκόφιεφ τονίζει το δράμα και την απελπισία, με σκοτεινά μοτίβα και αργό ρυθμό.

Ρωμαίος και Ιουλιέτα στην ερωτική κλίνη της αγάπης τους, η μοναδική στιγμή, που βρέθηκαν μαζί

Ο Νουρέγεφ δίνει μια εκπληκτική ακόμα χορογραφία αισθητικής σε αυτήν την σκηνή με τους δυο πρωταγωνιστές να μαγεύουν.

2. Το φίλτρο: Ο μυστικός δρόμος του έρωτα

Η Ιουλιέτα παίρνει το φίλτρο και κλείνεται στο κρεβάτι της.
Η παραμάνα και ο Πάρις παραμένουν στον χώρο, δημιουργώντας μια αίσθηση παρακολούθησης και αναμονής.

Οι οπτασίες των Τυβάλδου και Μερκούτιου εμφανίζονται σε έναν εξωκοσμικό χορό, υπενθύμιση της μοίρας και του θανάτου που παραμονεύει.

Η μουσική γίνεται μυστηριώδης, υποβλητική, σαν να αντηχεί σε κενό χώρο.

3. Στην Εκκλησία: Η αλήθεια αποκαλύπτεται

Η σκηνή αλλάζει, εμφανίζεται ο Ρωμαίος με τους δύο ιερείς. 
Η χορογραφία είναι λιτή, ιερή, σαν να σταματά ο χρόνος. 
Η εικόνα της Παναγίας πίσω τους προσθέτει θρησκευτική διάσταση και βάθος.

Οι δύο ιερείς γράφουν το γράμμα στο Ρωμαίο, όπου του εξηγούν τι συμβαίνει με το φίλτρο που έχει πιει η Ιουλιέτα. 

Η Ιουλιέττα πίνει το φίλτρο της νεκροφάνειας

Η ένταση κορυφώνεται και το επόμενο δράμα είναι αναπόφευκτο.

4. Το φινάλε: Θάνατοι και θρήνος

Ληστές χτυπούν τον ιερέα που κουβαλά την επιστολή προς το Ρωμαίο την οποία και καταστρέφουν. Η μοίρα της καταστροφής πιστοποιείται μαθηματικά

Ο Ρωμαίος φτάνει στο σπίτι των Καπουλέτων. Θρηνεί για την αγαπημένη του, την οποία θεωρεί νεκρή καθώς δεν γνωρίζει την αλήθεια.

O χορός είναι συγκλονιστικός όπως επίσης και η μουσική.

Ο Πάρις πεθαίνει σε μονομαχία μαζί του. Ο Ρωμαίος θρηνεί την Ιουλιέτα. 

Ο Ρωμαίος πίνει από το φίλτρο για να ταξιδέψει στο θάνατο.

Η Ιουλιέτα θρηνεί το χαμένο της έρωτα

Ακολουθεί τον αγαπημένο της στον κόσμο της σιωπής...

Η χορογραφία είναι απόλυτα δραματική με κινήσεις καθαρές, απόλυτα συντονισμένες με τις κορυφώσεις της μουσικής.
Η τελευταία σκηνή αφήνει τον θεατή σιωπηλό, σε δέος για την τραγικότητα και την ομορφιά που συνυπάρχουν στο έργο.

Η συμφιλίωση των δύο οικογενειών, μπροστά στο θάνατο των αγαπημένων τους, έρχεται πάρα πολύ άργά...

5. Η μουσική – Η ανάσα του θανάτου και της αγάπης

Το φινάλε της Πράξης Γ΄ δίνει πλήρη ένταση στη μουσική του Προκόφιεφ. 

Θρηνητικά θέματα, επαναλαμβανόμενα μοτίβα που υπογραμμίζουν τον χαμό και ένα τελευταίο σιγανό, σχεδόν ανήσυχο τόνο που αφήνει τον θεατή με δέος και συγκίνηση.

Η μουσική δένεται με το χορό σε μια μοναδική αρμονική συνύπαρξη.

Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ

Φίλες και φίλοι, είδαμε μαζί μια πολύ μεγάλη παράσταση τέχνης από ένα έργο, που εξακολουθεί να συγκινεί κάθε μεριά όπου χτυπάει η ανθρώπινη καρδιά. Πιστεύω να μπόρεσα, στο ελάχιστο, να δώσω το κλίμα αυτής της δημιουργίας και θα συνιστούσα κάποια στιγμή να δείτε την παράσταση στο διαδίκτυο.

Το έργο του Προκόφιεφ είναι συγκλονιστικό και έχει σφραγίσει και αυτό με τη σειρά του την ιστορία της παγκόσμιας μουσικής. Οι εναλλαγές πάθους, έκρηξης και σιωπής κυριαρχούν σε όλο το έργο. Η μελωδικότητα, ο λυρισμός, ο ρυθμός. 

Η χορογραφίες που θα συνδεθούν με το έργο το υψώνουν στον ουρανό. Εν προκειμένω, ο Νουρέγεφ δεν κάνει ένα μπαλέτο αλλά μια χορογραφία για τον έρωτα, το φόβο, τη μοίρα και την απώλεια. Ο χορός των πρωταγωνιστών του γίνεται προσωπικό βίωμα, εξομολόγηση και κραυγή.

Και ναι, θα πρέπει να σταθούμε σε αυτούς τους υπέροχους χορευτές, που έδωσαν κάθε ικμάδα της ζωής, της ψυχής και του σώματός τους για να μπουν στον κόσμο της Σαιξπηρικής τραγωδίας αλλά και της μουσικής. Σκεφτείτε ότι ο χορευτής, στο μπαλέτο, δεν χορεύει απλά, δεν εκτελεί αρμονικά κάποια βήματα και κινήσεις. Εδώ ο χορευτής, ερμηνεύει! Ζει, παθιάζεται. Είναι συνάμα και θεατρικός ηθοποιός! Μια διπλή ιδιότητα, την οποία πρέπει να ενώσει σε ένα αποτέλεσμα. Ένα μεγάλο μπράβο λοιπόν με την καρδιά μας για ΟΛΟ το μπαλέτο. 

Σε εμάς, τους απλούς θεατές, μένει στο τέλος το αίσθημα της κάθαρσης. Όσο και αν το φινάλε της τραγωδίας είναι βαρύ και πένθιμο, μένει η γαλήνη των δακρύων, του πόνου, που εκφράζεται, που σηκώνεται στον αέρα, κυριεύοντας τις αισθήσεις μας.

Να πω ότι στο δύσκολο έργο να παρουσιάσω αυτό το θέμα, δούλεψα σε μεγάλη βιβλιογραφία και πηγές, των οποίων η βοήθεια ήταν καθοριστική.

Τέλος να πω το εξής. Στη δεκαετία 1974-1984, στη δημόσια τηλεόραση, είχαμε την ευλογία να βλέπουμε πολλές τέτοιες μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις. Εκεί άλλωστε γνωρίσαμε και τον Αλέξη Κωστάλα. Παρέλασαν στη μικρή οθόνη και μπήκαν στο σπίτι μας, παραστάσεις των Μπολσόι, των Κίροφ, άλλων μεγάλων μπαλέτων. Είδαμε τη "Λίμνη των κύκνων", τον "Καρυοθραύστη", την "Ωραία κοιμωμένη". τη "Μανόν", την "Γκιζέλ", την "Κάρμεν".

Δυστυχώς σήμερα, η Ελληνική τηλεόραση, βηματίζοντας και αυτή στο μονοπάτι της παρακμής και της σαπίλας (εξαίρεση η ΕΡΤ αλλά και πάλι ανεπαρκής!), δεν μας δείχνει τέτοιες παραστάσεις, κόβοντας το λαό από το είδος αυτό της κλασικής τέχνης. Δείγμα και αυτό συνειδητών επιλογών.

Σας ευχαριστώ που ακολουθήσατε σε αυτό το μοναδικό ταξίδι.