Καλή χρονιά με κλασικό Ιταλικό σινεμά: Ettore Scola: "Μια ξεχωριστή μέρα"

 Φίλες και φίλοι

Καλή χρονιά και Χρόνια Πολλά

Το CINEFIL σας εύχεται ολόψυχα μια καινούργια χρονιά γεμάτη υγεία πάνω από όλα, χαμόγελα, δημιουργία και κοινωνική αφύπνιση-χειραφέτηση. Η τέχνη χρειάζεται να παίξει το δικό της καθοδηγητικό ρόλο στην αφύπνιση του κόσμου και της κοινωνίας. Έχει σοβαρή δουλειά μπροστά της. Ο Κινηματογράφος, κομμάτι των τεχνών, έχει ένα ακόμα ιδιαίτερο ρόλο καθώς τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει τον καθιστούν διεισδυτικό σε κάθε σκέψη και λογισμό.

Θε ξεκινήσω την νέα χρονιά λοιπόν με μια κλασική ταινία που βγαίνει μέσα από το καμίνι του Ιταλικού κινηματογραφικού Νεορεαλισμού. Μια ταινία με πολλά μηνύματα σε πολλά πλαίσια. Με μια αισθητική που έχει αφήσει τη δική της ιστορία.

Πάμε λοιπόν φίλες και φίλοι

"ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΜΕΡΑ"

(UNA GIORNATA PARTICOLARE)

Μια ταινία που, κατά την ταπεινή μου γνώμη, την θεωρώ από τις ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ του ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ καθώς διαπερνά τεράστια ζητήματα της ένταξης του ανθρώπου μέσα στο Κοινωνικό μοντέλο, στους ρόλους, στη σύγκρουση ανάμεσα στο ψεύτικο και στο αληθινό

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1977

ΣΕΝΑΡΙΟ:  MAURIZIO CONSTANZO, RUGGERO MACCARI, ETTORE SCOLA

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:  ETTORE SCOLA

ΠΑΡΑΓΩΓΗ:  CARLO PONTI

ΜΟΥΣΙΚΗ:  ARMANDO TROVAJOLI

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗ:  PASQUALINO DE SANTIS

FILM EDITING:  RAIMONDO CROCIANI

ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:  ENRICO SABBATINI

DECORATION:  LUCIANO RICCERI

ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

SOPHIA LOREN στο ρόλο της ANTONIETTA

MARCELLO MASTROIANNI στο ρόλο του GABRIELE

JOHN VERNON στο ρόλο του EMANUELE συζύγου της ANTONIETTA

FRACOISE BERD στο ρόλο της ΘΥΡΩΡΟΥ

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ της ΤΑΙΝΙΑΣ

ΙΤΑΛΙΑ 1938

Το Φασιστικό καθεστώς του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ στο απόγειο της δύναμης και της τρομοκρατίας του.

Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ έχει απλώσει τον τρόμο του στην Ευρωπη. Ο ΧΙΤΛΕΡ επισκέπτεται τη ΡΩΜΗ σε μια ΜΕΓΑΛΕΙΔΩΔΗ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑ γεμάτη ΦΑΝΦΑΡΑ.

Η Ιταλική Κοινωνία είναι βουτηγμένη στον απόλυτο ΕΚΦΑΣΙΣΜΟ των πάντων. Κάθε ενάντια φωνή έχει εξανδραποδιστεί και κάθε αντιφασίστας θεωρείται εν δυνάμει εχθρός του έθνους.

Κάθε ιδιαίτερη και τρυφερή σκέψη ισοδυναμεί με αντίσταση κατά της αρχής και εξορίζεται πάραυτα στην ΣΑΡΔΗΝΙΑ.

Μια ξεχωριστή μέρα λοιπόν

8 Μάη του 1938.......

Η Ρώμη έχει φορέσει τα "καλά" της για να υποδεχτεί τον ΑΔΟΛΦΟ ΧΙΤΛΕΡ και το επιτελείο του σε μια Φαραωνική τελετή στην οποία το κλασικό ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ περίττωμα "απογειώνεται".

Όλα τα σπίτια είναι στολισμένα με Ιταλικές και Γερμανικές φασιστικές σημαίες, τα σχολεία, οι δημόσιες υπηρεσίες οδηγούνται εν στολή στην τελετή.

Μικροί, μεγάλοι με το χαμόγελο ζουν τη δική τους ΠΑΡΑΚΡΟΥΣΗ ενός ανείπωτου Φανφαρονικού αλαζονικού φασισμού που διαπερνούσε κάθετα την Ιταλική Κοινωνία που κολυμπούσε στην αυταπάτη της αναβίωσης του ....μεγαλείου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας....

Μια ξεχωριστή μέρα λοιπόν για τους Ενοίκους ενός πολύ μεγάλου Οικοδομικού μπλοκ συνοικίας της Ρώμης, βουτηγμένου στο γκρίζο και στο μουντό. Όλοι ετοιμάζονται για την ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΕΛΑΣΗ.

Τα ραδιόφωνα σε όλακερα τα οικοδομικά τετράγωνα μεταδίδουν φασιστικά εμβατήρια και φυσικά την όλη τελετή σε απ' ευθείας μετάδοση από τα μεγάφωνα.

Μια ξεχωριστή μέρα λοιπόν θα ξημερώσει και για μια Όμορφη Γυναίκα, την ANTONIETTA  (SOPHIA LOREN), που ετοιμάζει τον ΦΑΣΙΣΤΑ σύζυγό της EMANUELE καθώς και τα Έξι (!!!) της παιδιά, για να πάνε όλοι στη παρέλαση...

Μια ΓΥΝΑΙΚΑ, ΣΥΖΥΓΟ, που έχει αποδεχτεί ΠΛΗΡΩΣ το ρόλο που της δίνει το καθεστώς, που μισεί τους αντιφασίστες θεωρώντας τους κάτι σαν μιάσματα, και με την ίδια να έχει σιωπηρά αποδεχτεί το ρόλο του ΥΠΟΖΥΓΙΟΥ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ του ΕΠΙΒΗΤΟΡΑ ΣΥΖΥΓΟΥ της όπως επιτάσσει ο ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

"Ο Άντρας πρέπει να τσακίζει τη μέση της Γυναίκας, όπως τη μέρα κάνει στη μέση του αλόγου του"

Έτσι η ANTONIETTA δέχεται ως "φυσιολογικό" να την χρησιμοποιεί σεξουαλικά ο ΕΠΙΒΗΤΟΡΑΣ άντρας της, όποτε θέλει, όπως θέλει, μονάχα ως Αντικείμενο γονιμοποίησης παιδιών. Έτσι εξηγείται η πολυτεκνία στο φασισμό εκείνης της εποχής.

Δέχεται ως "φυσιολογικό" ο άντρας της να "ξενοπηδάει",  να επιβεβαιώνεται στους Οίκους ανοχής.

Και θα φτάσει να ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙ αυτήν την "αλήθεια" πάρα πολύ αργότερα, εκείνη τη μοιραία Ξεχωριστή μέρα, όταν εξομολογηθεί ότι ο Άντρας-Επιβήτορας κάνει ερωμένη μια δασκάλα...

Εκεί θα την τσακίσει η απόρριψη......!

Όχι σαν Γυναίκα αλλά και σαν ΑΝΘΡΩΠΟ......!

("Είμαι αμόρφωτη.......εκείνη είναι δασκάλα.....εγώ ένα τίποτα.....")

Για ΕΚΕΙΝΗ λοιπόν,  η Μέρα που ξημερώνει δεν δείχνει να έχει τίποτα μα τίποτα ξεχωριστό.

Θα σηκωθεί πρώτη από όλους, θα ετοιμάσει το πρωινό για το σύζυγο και τα ...έξι παιδιά τους.

Θα φτιάξει τα ρούχα τους, θα τα ετοιμάσει, θα τους σερβίρει..........θα βρεθεί μετά μονάχη στον συνεχή ήχο της ραδιοφωνικής μετάδοσης της φασιστικής παράτας....Ο Χίτλερ έρχεται....ω τι μεγαλείο.

Θα βρεθεί να μαζεύει πιάτα εκεί φυλακισμένη στο μικροαστικό διαμέρισμά τους, να στρώνει κρεβάτια, να απλώνει μπουγάδα......

Τίποτα δεν προμηνύει κάτι από τη γεύση μιας ΞΕΧΩΡΙΣΤΗΣ  ΜΕΡΑΣ ώσπου.............

Ώσπου η μέρα γίνεται πράγματι ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ  όταν συναντιέται συγκυριακά με ΕΚΕΙΝΟΝ...!

Ο GARBIELE  (MARCELLO MASTROIANNI)

Εκφωνητής Δημόσιου ραδιοφωνικού σταθμού, χαρακτηρισμένος αντιφασίστας, υπό διωγμό από το καθεστώς λόγω του "ανοίκειου" χαμηλού προφίλ του και της καλυμμένης του ιδιαιτερότητας, την οποία ο φασισμός αποκαλεί "ΑΝΩΜΑΛΙΑ", κάτι που δεν συνάδει με το μοντέλο ΑΝΤΡΑ ΕΠΙΒΗΤΟΡΑ των φασιστών.

Τρυφερός, ρομαντικός, διαβασμένος, με την ανάγκη να χαμογελάσει, να εκφραστεί...

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ τους είναι ο ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ για να μετατρέψει αυτήν ακριβώς τη μέρα, σε ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΜΕΡΑ για την ίδια τη ζωή τους.

Μια ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ που θα βάλει φωτιά ανάμεσα στο αληθινό και στο ψεύτικο.

Μια συνάντηση που θα εκφράσει ΜΥΧΙΟΥΣ ΠΟΘΟΥΣ, που θα ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ ΟΡΜΕΣ αλλά συνάμα μέσα από μια ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΡΗΞΗ ανάμεσα στο στημένο "ΕΙΝΑΙ" της ANTONIETTA και στην αλήθεια του GABRIELE.

Η Κορύφωση της σύγκρουσης έχει διακύβευμα τον ΕΡΩΤΙΚΟ ΠΟΘΟ......

την ΕΝΤΑΣΗ της ΣΤΙΓΜΙΑΙΑΣ ΗΔΟΝΗΣ.....την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

"Πεδίο" μάχης και ρήξης αυτής της συνύπαρξης ο χώρος της ΤΑΡΑΤΣΑΣ της πολυκατοικίας και τα απλωμένα ρούχα....

Εκεί θα έχουμε τις αποκαλύψεις, το ΣΟΚ, τις συναισθηματικές αντιδράσεις, τις ολοκληρωτικές ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ.

Οι σκηνές είναι εκπληκτικές, γεμάτες ανθρώπινα αισθήματα, πλημμυρισμένες από πάθη, απωθημένα, ορμές και μια τελική και σιωπηρή γαλήνη

ΤΟ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΦΟΝΤΟ και η ΝΟΡΜΑ του ETTORE SCOLA

Εξαρετικά ΔΥΣΚΟΛΗ και ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ του μεγάλου δάσκαλου 

Xώρος σχεδόν ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ. Κλειστά διαμερίσματα μιας δαιδαλώδους Πολυκατοικίας, σκάλες, ύψη. 

ΑΠΟΛΥΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ.

Κάδρα απόλυτα με μαθηματική ακρίβεια τοποθετημένα το ένα μετά το άλλο δίνοντας τεράστια ένταση στο δράμα.

Αίσθηση ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΧΩΡΟΥ με σαφή τα στοιχεία της ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ και του ΓΚΕΤΟ.

Σκηνοθεσία ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, γεγονός σπάνιο για Κινηματογραφική ταινία. Το έχει κάνει και ο ΧΙΤΣΚΟΚ σε μία και μοναδική του ταινία ("Ο ΒΡΟΧΟΣ").

Η Πλοκή  εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή αυτό που βλέπουμε γίνεται την ίδια συγκεκριμένη ώρα

Τα χρώματα φυσικά είναι σκούρα, μουντά, με έντονο το στοιχείο του στρατιωτικού χακί, κάτι φυσικά καθόλου τυχαίο.

Και προσέξτε το ΠΟΥ και ΠΩΣ εξελίσσετται το δράμα:

Το διαμέρισμά της: η πρώτη γνωριμία και δράση

Το διαμέρισμά του:  η αντίθετη δράση και εξέλιξη

Η Ταράτσα με τα ρούχα:  Η Σύγκρουση και η σύνθεση

ΘΕΣΗ-ΑΝΤΙΘΕΣΗ-ΣΥΝΘΕΣΗ

 Ο Ορισμός του Διαλεκτικού Υλισμού πάνω στη δομή των γεγονότων

Όταν η ANTONIETTA επιστρέψει στο διαμέρισμά της, τίποτα δεν είναι το ίδιο όπως πριν μέσα της.....

Η Επιστροφή των λοιπών μελών της Οικογένειας από την φασιστική παράτα την βρίσκουν ΑΛΛΟ ΑΝΘΡΩΠΟ με ΑΛΛΑ ΒΙΩΜΑΤΑ και ΣΚΕΨΕΙΣ.

Το ΦΙΝΑΛΕ της ταινίας δείχνει ΜΑΥΡΟ και ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ.....χωρίς ίσως το αναμενόμενο κλασικό Happy End...

Αλλά εδώ μιλάμε για Ευρωπαϊκό Κινηματογράφο, δεν μιλάμε για Αμερικανιά.

Ναι.....! αυτή την εικόνα δείχνει και αυτή τη γεύση αφήνει με την εξέλιξή του...

Οι φασίστες καραδοκούν, ο GABRIELE μένει μετέωρος.......

Παρ' όλα αυτά, παρά το επικρεμάμενο μαύρο φινάλε, στις δεύτερες ματιές αναδεικνύονται οι νίκες και οι υπερβάσεις.......

Η Διεκδίκηση της ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΣΤΙΓΜΗΣ, οι ΣΤΙΓΜΕΣ ΗΔΟΝΙΚΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ, το ΞΕΠΕΡΑΣΜΑ των ΑΥΤΑΠΑΤΩΝ, η ΥΠΕΡΒΑΣΗ θεωρούμενων ρόλων 

Και το μέγιστο και διαχρονικό μήνυμα αυτό για τη σύγκρουση του ανθρώπου με την ΑΡΧΟΥΣΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ και δη αυτή του ΦΑΣΙΣΜΟΥ που κραδαίνει τον εφιάλτη της επίκαιρα και πάλι.

Η ΑΡΧΟΥΣΑ ΙΔΕΛΟΓΙΑ που έρχεται μέσα από τα εργαλεία της: Κράτος, παιδεία, οικογένεια, θρησκεία να αλλοτριώνει κάθε φυσική και ανθρώπινη άποψη .

ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Το έργο του ETTORE SCOLA είναι ΑΠΟΛΥΤΑ ΓΡΑΜΜΕΝΟ και στημένο για ΔΥΟ ΡΟΛΟΥΣ.

Κάτι δηλαδή έντονα ΘΕΑΤΡΙΚΟ

Δύο ρόλους που ο Κινηματογράφος είχε την ευλογία να τους ερμηνεύουν δύο ΤΕΡΑΣΤΙΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ

SOPHIA LOREN & MARCELLO MASTROIANNI

συγκροτούν ένα δίδυμο που συγκλονίζει.

Μέσα πλέον στο απόγειο της ωριμότητάς τους. Τι άλλοι να ζητήσει κανείς 

Απλοί, καθημερινοί, σχεδόν "βουβοί" και πνιγμένοι στις συναισθηματικές τους εκρήξεις

Mια μεγάλη Βαμπ του παγκόσμιου ΚΙνηματογράφου, διαπιστώνει κανείς ότι τα "τρόπαια" της ποιότητάς της δεν κρύβονται ή βασίζονται σε ...αλαβάστρινες και χολυγουντιανές υποδομές.

Και ένας μέγιστος ηθοποιός που το καθάριο Μεσογειακό του στυλ του δίνει μια μοναδική γλυκύτητα στην έκφραση.

ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ

13 ΔΙΕΘΝΗ ΒΡΑΒΕΙΑ και 2 ακόμα ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ 

κοσμούν τη μεγάλη τούτη ταινία........

2 Υποψηφιότητες για OSCAR (Καλύτερης ξένης ταινίας & Α' Αντρικού ρόλου)

ΧΡΥΣΗ ΣΦΑΙΡΑ ΗΠΑ για καλύτερη ταινία

2 Βραβεία DAVID DI DONATELLO (Σκηνοθεσίας και Α' ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΡΟΛΟΥ)

3 ΧΡΥΣΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ ΙΤΑΛΙΑΣ (Καλύτερη ταινία, Αντρικός και Γυναικείος ρόλος)

3 Βραβεία ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 

Χρυσός Φοίνικας ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ καλύτερης σκηνοθεσίας 2014 restored film

Μια ξεχωριστή λοιπόν μέρα..........

στη ζωή δύο ανθρώπων.......

Μια ταινία που πραγματικά συγκλονίζει με τα θέματα και τις σκηνοθετικές της φόρμες...

Μια ξεχωριστή Μέρα που καραδοκεί στις ζωές όλων.......σαν θρυαλλίδα που αλλάζει τα πάντα απρόσμενα, ανατρεπτικά, καταλυτικά....

Μια ακόμα φορά να σας ευχηθώ ολόψυχα

Καλή χρονιά.