Batman, ένα κόμικ θρύλος. Tim Burton vs Chr.Nolan. Μέρος 2ο: Η κινηματογραφική προσέγγιση του Chr.Nolan

 Φίλες και Φίλοι

Εδώ: Μέρος 1ο: Η προσέγγιση του Tim Burton

σας είχαμε παρουσιάσει το 1ο μέρος του μεγάλου αφιερώματός μας στο θρυλικό σκοτεινό ήρωα της Gotham City από τα κόμικς της DC.

Ενός αφιερώματος που αφορά τον τρόπο με τον οποίο, δύο κορυφαίοι κινηματογραφιστές, ο TIM BURTON και ο CHRISTOPHER NOLAN προσέγγισαν το θέμα στην φιλμογραφία τους.

Σας είχα επίσης ενημερώσει ότι το αφιέρωμα αυτό είναι αποτέλεσμα της συγγραφικής συνεργασίας δικής μου και του αγαπητού φίλου ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΡΒΕΝΤΛΗ

Βλέπε εδώ το blog του:  My Little Stories

Στο 1ο μέρος, σας παρουσιάσαμε την ιστορία της γένεσης του Batman ως περσόνα των κόμικς.

Αναλύσαμε τα στοιχεία του χαρακτήρα του, τους συνεργάτες και τους εχθρούς καθώς και το ρόλο του. Στη συνέχεια κάναμε αναφορά στην κινηματογραφική προσέγγιση των δύο κορυφαίων κινηματογραφιστών και τέλος παρουσιάσαμε την εκδοχή του Tim Burton, μέσα από τις δύο ταινίες του για αυτόν τον χαρακτήρα.

Σήμερα προχωρούμε στο 2ο μέρος του θέματός μας που είναι:

Η Κινηματογραφική προσέγγιση του Batman από τον Christopher Nolan

Η κινηματογραφική τριλογία 

2005  "BATMAN BEGINS"  (BATMAN: Η αρχή)

2008  "ΤΗΕ DARK KNIGHT" (Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΙΠΠΟΤΗΣ)

2012  "THE DARK KNIGHT RISES"  (Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΙΠΠΟΤΗΣ: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ)

Christopher Nolan

Βάλτε να ακούτε το μεγάλο συγκλονιστικό μουσικό θέμα και των τριών ταινιών

Γράφει ο Γιώργος Δερβεντλής

Θα έπρεπε να περάσουν οκτώ χρόνια από την τελευταία ταινία του 1997 για να απολαύσουμε μια ταινία Batman ολοκληρωμένη και απολαυστική συνάμα. 

Ο Christopher Nolan αποφάσισε να ασχοληθεί, με επιτυχία, με την μεταφορά του χάρτινου ήρωα. Και το έκανε με το δικό του, μοναδικό, τρόπο στήνοντας μια τριλογία (The Dark Knight Trilogy) η οποία καθόρισε τον σωστό τρόπο με τον οποίο πρέπει να γίνονται οι μεταφορές κόμικ στην μεγάλη οθόνη. 

Το κατάφερε δημιουργώντας ένα δικό του σύμπαν ταινιών, το Nolanverse, το οποίο περιέχει τις τρεις ταινίες του (Batman Begins-2005, The Dark Knight-2008, The Dark Knight Rises-2012) καθώς και μια animated ταινία, το: Gotham Knight-2008. 

Οι ταινίες του Nolan μας χάρισαν ένα πιο σκοτεινό μα και ρεαλιστικό Gotham, έναν Batman δυναμικό μα και ευάλωτο και αντίπαλους καλογραμμένους και προσωποποιημένους εξαίσια. Οι δεύτεροι ρόλοι με την σειρά τους παίζουν καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη του ήρωα και των γεγονότων.

"Batman begins"

(Batman: η αρχή)

Η πρώτη ταινία της τριλογίας θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί και ως ένα κατατοπιστικό origin movie του ήρωα. Αντλώντας επιρροές από τα graphic novel, ‘’The man who falls (1989, Dennis O’Neil, Dick Giordano), Batman: Year One (1987, Frank Miller, David Mazzucchelli) και Batman: The Long Halloween (1996-1997, Jeph Loeb, Tim Sale), μας παρουσίασε ένα κατατοπιστικό παρελθόν του ήρωα καταφέρνοντας να κατανοήσουμε καλύτερα τα κίνητρα που τον ώθησαν να φορέσει την μάσκα του εκδικητή. 

Βλέπουμε το παιδικό του τραύμα, με τις νυχτερίδες να του επιτίθενται, μια αναγκαία αναφορά ώστε να καταλάβουμε πως η στολή και η μάσκα νυχτερίδας στην ουσία χρησιμοποιήθηκαν ώστε ο Bruce Wayne να ξορκίσει τους φόβους του. 

Μας παρουσιάζεται για πρώτη φορά όλο το διεφθαρμένο σύστημα της Gotham, αφού ο δολοφόνος των γονιών του Bruce ελευθερώνεται, αφού πρώτα έχει καταδώσει την μαφιόζικη οργάνωση του Carmine Falcone. Μια οργάνωση που κινεί τα νήματα του υποκόσμου της Gotham με παρακλάδια της ως και στη αστυνομία. 

Στην αρχή ο Batman είναι ένας παραπαίων άνθρωπος, διχασμένος και μόνος, απογοητευμένος από την αδικία. Και αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, αν δεν είχε πυροδοτηθεί από την δολοφονία των γονιών του, ίσως να παρέμενε αμέτοχος στην αδικία που έπληττε όλους τους άλλους στην Gotham. 

Το ταξίδι αυτογνωσίας του Bruce καθώς και η εκγύμνασή του με τους League of Shadows, μας παρουσιάζει έναν άνθρωπο που προσπαθεί να βρει κάποια αιτία και ένα λόγο να ζει. Κάτι που το καταφέρνει και μαζί μ’ αυτό βρίσκει και τα ηθικά του όρια και φραγμούς, όσο και αν κοστίζει αυτό για τον ίδιο. Και γυρνάει νικητής από τις δοκιμασίες που έθεσε ο ίδιος στον εαυτό του. 

Γυρνάει αποφασισμένος να αναλάβει την οικογενειακή αυτοκρατορία (με τα λεφτά της οποίας θα καταφέρει να πραγματοποιήσει το όνειρό του) και να δομήσει την περσόνα του μασκοφόρου εκδικητή, φυσικά κρατώντας μακριά του τα περίεργα βλέμματα υιοθετώντας την εικόνα του αλαζόνα, καζανόβα εκατομμυριούχου Bruce Wayne. 

Και ως πρωταρχικό του αποστολή έχει να πατάξει το ναρκεμπόριο που μαστίζει την Gotham και την μαφία του Falcone. 

Βοηθοί του είναι οι μοναδικοί που γνωρίζουν την κρυφή του ταυτότητα. 

• Η παλιά του φίλη Rachel (Katie Holms), 
• Ο παλιός συνεργάτης του πατέρα του Lucius Fox (Morgan Freeman) και φυσικά 
• Ο πιστός και φύλακας άγγελος μπάτλερ Alfred Pennyworth (Michael Caine). 

Στο τέλος ενώ καταφέρνει να αυτοπροσδιοριστεί ως τιμωρός και προστάτης, αποτυγχάνει να κρατήσει κοντά του αυτή που αγαπάει, αφού ο δρόμος που διάλεξε είναι μοναχικός και ψυχικά επώδυνος στην αλήθεια. 

Συντελεστές της ταινίας

(Ανάλυση-παρουσίαση: Γιάννης Πιταροκοίλης)

Πρεμιέρα: 17 Ιούνη 2005

Σενάριο: DAVID GOYER & CHRISTOPHER NOLAN

Κινηματογράφιση: WALLY PFISTER

Μουσική:  HANS ZIMMER & JAMES NEWTON HOWARD

Μοντάζ: LEE SMITH

Production design: NATHAN CROWLEY

Σκηνογραφία: GENE FOAD, ANDREW HODGSON, PAKI SMITH,  SIMON WAKEFIELD

Ενδυματολογία: LINDY HEMMING

Ερμηνείες

CHRISTIAN BALE στο ρόλο του Batman/Bruce Wayne

MICHAEL CAINE στο ρόλο του μπάτλερ Alfred

KATIE HOLMS στο ρόλο της Rachel Dawes

GARY OLDMAN στο ρόλο του αστυνομικού επίτροπου Jim Gordon

LIAM NEESON στο ρόλο του Ducard

CILLIAN MURPHY στο ρόλο του Dr. Jonathan Crane/Scarecrow

RUTGER HAUER στο ρόλο του Earle

KENSAKY WATANABE στο ρόλο του Ra's Al Guhl

Το κόστος της ταινίας εκτινάχτηκε στα 150 εκατομ. δολάρια και τα διεθνή έσοδα έφτασαν στα 374 εκατομ δολάρια.

Βραβεύσεις

14 βραβεία και 72 ακόμα υποψηφιότητες

Ανάμεσά τους:

3 βραβεία Ακαδημίας ταινιών επιστημονικής φαντασίας, τρόμου και φαντασίας ΗΠΑ (Καλύτερη ταινία, σενάριο και Α΄ αντρικός ρόλος). Ακόμα 6 υποψηφιότητες στην σχετική ακαδημία.

Υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης κινηματογράφισης.

3 Υποψηφιότητες BAFTA

Ερμηνείες

(Ανάλυση: Γιώργος Δερβεντλής)

Η επιλογή ηθοποιών γι’ αυτή τη ταινία ήταν πέρα ως πέρα επιτυχημένη.

Ο Christian Bale (Batman) μας χαρίζει έναν ήρωα δυναμικό με ίσες ποσότητες ανθρωπιάς και σκοταδιού. 

Η Katie Holms γλυκύτατη στο ρόλο της, προσιτή. Το καθαρό νεανικό της χαμόγελο σε αγκαλιάζει και σε κερδίζει ως γυναίκα. Βέβαια ως εισαγγελέας εκεί....

Ο Gary Oldman εξαίσιος όπως πάντα χαρίζει και δω μια ερμηνεία νευρώδη και υποδειγματική, ο Michael Caine όπως πάντα εξαίσιος (με το καράβι του Nolan απέκτησε καταπληκτικούς ρόλους στην, έτσι κι αλλιώς, εξαίσια καριέρα του). Ο Liam Neeson, ο Cillian Murphy και ο Ken Watanabe,  δίνουν ανεκτές ερμηνείες κακών ως Ducard, Dr. Jonathan Crane/Scarecrow και Ra's Al Guhl αντίστοιχα.

Η μουσική της ταινίας

Ο Christopher Nolan κάνει μια εκπληκτική αλλά συνάμα και σπάνια επιλογή. Δύο πολύ μεγάλες μορφές στο χώρο της κινηματογραφικής μουσικής έρχονται να συναντηθούν και να γράψουν τη μουσική στη μεγάλη του τριλογία, αρχής γενομένης από εδώ στο "Batman begins"

Hans Zimmer & James Newton Howard

συνθέτουν ένα υπέροχο soundtrack που αγκαλιάζει όλη την τριλογία.  Ακούστε εδώ το θέμα των τίτλων του τέλους και αφεθείτε στην κυριολεξία.

"The Dark Knight"

(Ο Σκοτεινός ιππότης)

Γράφει ο Γιώργος Δερβεντλης

Η δεύτερη προσθήκη της τριλογίας, ήταν το εξαίσιο The Dark Knight – 2008. Μια φρενήρης ταινία η οποία άντλησε επιρροές από τα graphic novel: The Killing Joke (1988, Alan Moore, Brian Bolland) και το The Long Halloween (1996-1997, Jeph Loeb, Tim Sale). 

Εδώ έχουμε μια ταινία ορόσημο για τις ταινίες βασισμένες σε κόμικ, μια ταινία που έθεσε νέα όρια για το είδος. Μας ρίχνει από την αρχή στα βαθιά, κάνοντάς μας μάρτυρες σε μια ενορχηστρωμένη ληστεία - καθιστώντας μας σαφές πως η εγκληματικότητα στο Gotham συνεχίζεται και μας παρουσιάζει έναν από τους πιο εμβληματικούς κακούς της Batman μυθολογίας. Φυσικά και εννοώ τον Joker

Έναν αναρχικό - παρανοϊκό εγκληματία που αποσκοπά να σπείρει την ανομία και την τρέλα σε ολάκερο το Gotham. Ένας σκοτεινός χαρακτήρας με εξίσου σκοτεινό παρελθόν. 

Στα πολλαπλά σύμπαντα του Batman οι εκδοχές του και η ιστορία του είναι πολλές, μα η συγκεκριμένη μας χαρίζει έναν χαρακτήρα έτοιμο για όλα ο οποίος παραπαίει κάπου ανάμεσα στην τρέλα και την παράνοια. 

Η Ιστορία του Joker

Αν κάναμε μια σύντομη ανάδρομη στην ιστορία του θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε την τραγικότητα του Joker και το χαρούμενο προσωπείο που αναγκάζετε να φορά συνεχώς. Πρώην εργάτης σε εργοστάσιο και νυν εκκολαπτόμενος, μα, αποτυχημένος κωμικός, θέλοντας να προσφέρει τα απαραίτητα στη γυναίκα του και το αγέννητο παιδί του αποφασίζει να καθοδηγήσει κάποιους κλέφτες μέσα από το εργοστάσιο χημικών όπου δούλευε (την στιγμή εκείνη μαθαίνει πως η έγκυος γυναίκα του πεθαίνει και γεμάτος θλίψη αναγκάζεται από τους κλέφτες να τους βοηθήσει παρά την άρνησή του) και τον χρησιμοποιούν τελικά ως δόλωμα.

 Εδώ θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως ίσως οι εγκληματίες να του είχαν χαρίσει και το μόνιμο χαμόγελό του, ως μέσω εξανάγκασης, ένα Glasgow smile. Ένα σχέδιο το οποίο παίρνει διαφορετική τροπή όταν εμφανίζεται ο Batman και βρίσκει το ‘’δόλωμα’’ το οποίο για να ξεφύγει απ’ τον ‘’διώκτη’’ κάνει μια βουτιά στην δεξαμενή με τα χημικά, μαρκάροντας το πρόσωπό του για πάντα και γεννώντας το μίσος για τον Batman τον οποίο θεώρει υπεύθυνο για την κατάστασή του. 

Τρελαμένος και γεμάτος οργή και θλίψη καταλήγει στο Arkham Asylum όπου παραμένει ως την σκηνοθετημένη απόδρασή του. Οπότε καταλαβαίνουμε πως έχουμε να κάνουμε με έναν παρανοϊκό μα και τραγικό χαρακτήρα με ένα ακόρεστο μίσος για τον Batman, τον οποίο δραματοποιεί με απόλυτη μαεστρία και αυθεντικότητα, σε έναν υποδειγματικό ρόλο ζωής, ο εξαίσιος και αδικοχαμένος Heath Ledger. 

Η πλοκή 

Όλα αυτά γίνονται τη στιγμή που ο επιθεωρητής Gordon και ο πρόσφατα ελεγμένος γενικός εισαγγελέας Harvey Dent με την πολύτιμη βοήθεια του Batman βρίσκονται ένα βήμα πριν καταπολεμήσουν δια παντός την διαφθορά της Gotham. 

Στην ταινία βλέπουμε τον Batman να δρα πιο οργανωμένα και μεθοδικά, έχει εξελιχθεί ως ήρωας και ως άνθρωπος, αφού βλέπουμε και τον Bruce να έχει ενστερνιστεί την μοναχικότητα που επιφέρει ο ρόλος του ήρωα. Η μοναχικότητα και η έλλειψη αγάπης παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη ζωή του γιατί είναι και τα δύο απόρροια των επιλογών του, που μεν είναι επιλογές που έχει πάρει μόνος του μα τον αναγκάζουν να ενεργεί παιδικά και ανώριμα σε ορισμένες σχετικές καταστάσεις. 

Και η έλευση του Harvey Dent (ρόλος παιγμένος με νεύρο από τον Aaron Eckhart) του χαρίζει την πεποίθηση πως με το όραμα που έχει θα μπορούσε να γίνει ένας White Knight προστάτης του εγκλήματος και ο ίδιος να αποτινάξει την περσόνα του Batman για χάρη του έρωτα, χωρίς φυσικά να λογαριάσει τις ανατροπές που φέρνει η ίδια η ζωή. 

Ο Joker ως γροθιά στο κατεστημένο έρχεται να διαλύσει τον μύθο της ανομίας που θέλουν να στήσουν, δημιουργώντας ένα αλόγιστο χάος και πανδαιμόνιο, προσπαθώντας να ξεσκεπάσει την ταυτότητα του μασκοφόρου προστάτη. Με ένα μανιακό σχέδιο φέρνει τα πάνω κάτω, δημιουργώντας ένα χαώδες άγχος και ένα αίσθημα απογοήτευσης. Με τρομοκρατικό και δημαγωγικό τρόπο καταφέρνει να ωθήσει τον Batman στην μεγάλη αποκάλυψη, μια αποκάλυψη που όμως χρεώνεται ο Dent μη γνωρίζοντας ο ίδιος τον απαράβατο κανόνα των κουκουλοφόρων τιμωρών – προστάτεψε την ταυτότητά σου για να προστατέψεις αυτούς που αγαπάς (μιας και η Rachel είναι ερωτευμένη με τον Dent, αφού έχει εγκαταλείψει την ελπίδα να είναι με τον Bruce). 

Από αυτή την κίνηση άλλο ένας τραγικός χαρακτήρας γεννιέται. Αυτός του Two-Face, ενός διχασμένου πλέον ανθρώπου, που η πίστη του στη δικαιοσύνη κλονίστηκε και η εμπιστοσύνη του στα άτομα που θεωρούσε έμπιστα καταρρίφθηκε σε μια τραγική και ψυχοφθόρα, για τον ίδιο, στιγμή. 

Αγκαλιάζοντας την αναρχία του Joker, προσπαθεί να ισορροπήσει μες στο διχασμένο του μυαλό τις έννοιες και αξίες της δικαιοσύνης. Φυσικά χρησιμοποιείται ως ένα ευάλωτο γρανάζι ώστε ο πολυμήχανος Joker να ολοκληρώσει το σχέδιο του, χειραγωγώντας τον συναισθηματικά. 

Ο Batman με την βοήθεια του Gordon και με ένα αίσθημα απογοήτευσης και απώλειας (το σύμβολο της ανομίας Harvey Dent/Two-Face παραδομένος στην τρέλα του και στα δίχτυα του Joker και η Rachel, η αιτία που θα παράταγε τα πάντα, νεκρή), προσπαθεί να επαναφέρει την τάξη. 

Ο Joker ως το τέλος είναι ένας πολυμήχανος χαρακτήρας, που έχει οργανώσει και ενορχηστρώσει το σχέδιο του στην εντέλεια, πετυχαίνοντας στο τέλος και παρά τη σύλληψη του να ενοχοποιήσει και να αποκαθηλώσει το σύμβολο του Gotham και να τον μετατρέψει σε έναν "σκοτεινό ιππότη".

Μοναδική ιστορία και αναπάντεχό τέλος για τη δεύτερη προσθήκη με τους ηθοποιούς (πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι) να παραδίδουν υποδειγματικές ερμηνείες, η σκηνοθεσία και η χρήση των οπτικών εφέ έθεσε και πάλι νέους κανόνες για τις ταινίες βασισμένες σε κόμικ.

Στοιχεία για την ταινία

(Ανάλυση: Γιάννης Πιταροκοίλης)

Συντελεστές

Πρεμιέρα: 17 Ιούλη 2008

Σενάριο: στους δύο σεναριογράφους της πρώτης ταινίας, προστίθεται εδώ και ο Jonathan Nolan

Οι λοιποί συντελεστές: Μουσική, Κινηματογράφιση, Μοντάζ, Παραγωγή, Ενδυματολογία, παραμένουν οι ίδιοι με την πρώτη ταινία. Μοναδική αλλαγή στην

Σκηνογραφία: Peter Lando

ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Στο καστ των ηθοποιών έχουμε κάποιες διαφορές. Και αφαιρέσεις χαρακτήρων που δεν εμφανίζονται (Ducard, Ra's Al Guhl) και αλλαγές και νέα πρόσωπα. Παραθέτουμε εδώ τις νέες αυτές αλλαγές:

HEATH LEDGER στο ρόλο του Joker

Ερμηνεία ύμνος πραγματικά από τον τραγικά αδικοχαμένο ηθοποιό. Ένας Joker που γράφει τη δική του ιστορία και έρχεται στη φιλμογραφία να συγκριθεί μόνο με τον Joaquim Phoenix. Καθόλου τυχαίο και απόλυτα δίκαιο και οι δυό τους να μοιραστούν ύψιστα βραβεία.

Ο χαρακτήρας του Joker στον "Dark Knight", όπως είπε και ο Γιώργος παραπάνω, αναβαθμίζεται απόλυτα και αποκτά σχεδόν πρωταγωνιστική θέση. Μάλιστα μετατρέπεται σε μια εφιαλτική persona. Η μετέπειτα προσωπική τραγική ιστορία του Heath Ledger, ο θάνατός του, έχει πολύ μεγάλη σχέση με την εσωτερική ψυχολογική του ταύτιση σε αυτόν τον ρόλο. Στο σπίτι του βρήκαν ένα ολάκερο δωμάτιο απόλυτα ως τον χαρακτήρα που ερμήνευσε.

AARON ECKHART στο ρόλο του γερουσιαστή Harvey Dent

Εξαίρετη ερμηνεία που αναβαθμίζεται στο φινάλε του έργου σε μια ακόμα διπλή προσωπικότητα, διχασμένη, σε δύο πρόσωπα.

MAGGIE GYLLENHAAL στο ρόλο της εισαγγελέως Rachel

H νεαρή ηθοποιός έρχεται να αντικαταστήσει την Katie Holmes της πρώτης ταινίας. Γλυκύτατη και αυτή στα ίδια χαρακτηριστικά. Σημειωτέον ότι την αλλαγή αυτή τη ζήτησε η ίδια η Katie Holmes γιατί εκείνη την εποχή γύριζε την υπέροχη ταινία "Mad Money"

Katie Holms-Maggie Gyllenhaal 

MORGAN FREEMAN στο ρόλο του οικογενειακού φίλου του Batman, Lucius Fox

Εξαίρετος ο μεγάλος ηθοποιός, δεν χρειάζονται συστάσεις για την ερμηνεία του.

Monique Gabriella Curnen στο ρόλο της Ramirez

Nestor Carboneli στο ρόλο του Δημάρχου

Eric Roberts στο ρόλο του μαφιόζου Maroni

Στατιστικά της ταινίας

Το κόστος της ταινίας εξακοντίστηκε στα 185 εκατομ. δολάρια αλλά σημείωσε τεράστια διεθνή επιτυχία σε όλα τα επίπεδα. Θεωρείται από τις πιο επιτυχημένες εμπορικές ταινίες των τελευταίων ετών. Τα συνολικά έσοδα έχουν ξεπεράσει το 1 δις δολάρια (!)

Βραβεύσεις

Η ταινία στα παγκόσμια φεστιβάλ έχει σαρώσει σε τίτλους και διακρίσεις. 154 βραβεία και ακόμα 160 υποψηφιότητες.

Σημειώνουμε:

Όσκαρ υποστηρικτικού ρόλου για τον Heath Ledger

Όσκαρ καλύτερου ήχου για τον Richard King

Ακόμα 4 υποψηφιότητες Όσκαρ

Χρυσή Σφαίρα και BΑFTA επίσης για τον Heath Ledger

5 βραβεία Ακαδημίας ταινιών τρόμου, επιστημ. φαντασίας και φαντασίας ΗΠΑ

Βραβείο Grammy Μουσικής

Η μουσική της ταινίας κινείται σε συγκλονιστικά επίπεδα δημιουργίας. 

"THE DARK KNIGHT RISES"

(Ο Σκοτεινός Ιππότης: Η επιστροφή)

(Ανάλυση: Γιώργος Δερβεντλής)

Η τρίτη ταινία παραδόθηκε επιτυχώς και ευτυχώς από τον Nolan (είχε ενδοιασμούς για το τελείωμα της τριλογίας του, που όμως εξανεμίστηκαν από την συγγραφή ενός ανατρεπτικού σενάριού και ενός υποδειγματικού κλεισίματος, παρόλες τις αδυναμίες). 

Οι επιρροές για την τρίτη ταινία ήταν: η σειρά ιστοριών “Knightfall” (1993-1994, ιστορία του Bane), “The Dark Knight Returns” (1986, Frank Miller, Klaus Janson) και το “No Mans Land” (1999, Jordan B. Gorfinkel). 

Η πλοκή

Η ιστορία ξεκινάει με την έλευση ενός μυστηριώδους και, φαινομενικά, ανίκητου εχθρού. Με βαθιές ρίζες στο παρελθόν του Batman και δυνατές ιδεολογίες. Ο Batman ζει στη δική του απομόνωση, όντας κυνηγημένος από τον κόσμο που προσπαθούσε να σώσει (ένα από κοινού σχέδιο Batman-Gordon, να θεωρηθεί ένοχος για τα εγκλήματα της προηγούμενης ταινίας, ώστε να μη σπιλώσουν το όνομα και την εγγύτητα του Harvey Dent. 

Η τάξη και η ευνομία έχει αποκατασταθεί στην Gotham, χάρη στην αδειοδότηση που έχει δοθεί στην αστυνομία για πλήρη εξουσία, κρύβοντας όμως την πραγματική ταυτότητα του Dent και στοχοποιώντας τον Batman. 

Ο Bane θέτει σε εκκίνηση το σχέδιο του προσπαθώντας να πάρει υπό τον έλεγχό του την αυτοκρατορία Wayne μαζί με ένα, για την ώρα, αδρανές όπλο. O Bruce Wayne βρισκόμενος απομακρυσμένος από την κοινωνία και ανίκανος να προστατέψει τα συμφέροντά του χάνει τον έλεγχο της εταιρείας του, έπειτα από μια διπλωματικά διπρόσωπη συμφωνία από την μεριά του Bane. 

Ο Gordon με την βοήθεια του John Blake a.k.a Robin (ενός ακόμα αμόλυντου από την διαφθορά αστυνομικού), θα γλυτώσει από την μανία του Bane και θα πείσει τον Batman να φορέσει για μία ακόμη φορά τη μάσκα του. 

Τα σχέδια του Bane είναι καταστροφικά για το Gotham και τους πολίτες του, ο ίδιος ένας τρομοκράτης χωρίς ηθικούς φραγμούς, πρώην στρατιώτης των League of Shadows και με μια πανούργα δολοφονική μανία είναι ένα πιόνι ενός παλιού σχεδίου. Ένα πιόνι που έχει ως σκοπό να αποδιοργανώσει και να καταλάβει την πόλη, με κάθε μέσο. 

Ο Bruce βλέποντας να χάνεται η περιουσία του αποφασίζει να δώσει τα ηνία στην Miranda Tate, μια γυναικά άνευ υποψίας και να φορέσει για άλλη μια φορά τη μάσκα ενάντια στο δολοφονικό μένος του Bane. 

Ο Batman σ’ αυτή την ταινία δεν εξελίσσεται ως χαρακτήρας μα ενεργεί απρόβλεπτα και επιπόλαια, ίσως από απόγνωση, ενάντια σε δυνάμεις που είναι πάνω από αυτόν και στην ουσία μόνος του. Όμως διατηρώντας αναλλοίωτη την ικανότητά του να απομακρύνει εκείνους που τον νοιάζονται πραγματικά, ο αγαπημένος του Alfred τον παρατάει αφού αρνείται να ακούσει της ανησυχίες του πως οδεύει στον θάνατό του. Και ενώ οδεύει σε μία οφθαλμοφανή παγίδα δείχνει να μετανιώνει την επιλογή του αυτή. 

Η Selina Kyle/Catwoman, η οποία βοήθησε στην πτώση του Bruce Wayne χωρίς να γνωρίζει την πραγματική του ταυτότητα, οδηγεί τον Batman στον επιβλητικό Bane, ο οποίος ήρθε να εκπληρώσει το πεπρωμένο ενός παλιού γνώριμου του Batman, τον Ras’ al Ghul. Η αναμέτρηση τους σύντομη μα ικανή να μας δείξει το ανίκητο στυλ του Bane και την έλλειψη ετοιμασίας του Batman, ο οποίος τον συνθλίβει στην ουσία, αφήνοντάς τον γυμνό από την προστασία της μάσκας. Και τον συνθλίβει όχι μόνο σωματικά, μα και ηθικά και ψυχικά, μιας και για πρώτη φορά είναι τελείως μόνος και αβοήθητος. Αφήνετε στο έλεος του, σε μια υπόγεια φυλακή, να παρακολουθεί ανήμπορος την καταστροφή της Gotham. 

Με το πεδίο ελεύθερο το σχέδιο του Bane προχωρά, απομονώνοντας την Gotham, αδρανοποιώντας την αστυνομική δύναμη, μετατρέποντας ένα πείραμα απεριόριστης ενέργειας σε όπλο και ελευθερώνοντας εγκληματίες αποκαθηλώνει τον Harvey Dent δημιουργώντας μια υπερβολική σύγχυση εμπιστοσύνης στη κατακρεουργημένη Gotham. 

Βυθισμένος στον πόνο του ο Bruce παρακολουθεί την καταστροφή και την παρακμή της Gotham.

 Όταν ακούει για ένα μύθο πως κάποιος μπόρεσε να αποδράσει από αυτή την υπόγεια κόλαση, αποφασίζει να επαναφέρει το κορμί του στην αρχική κατάσταση και να το προετοιμάσει κατάλληλα ώστε να μπορέσει να αποδράσει και να αντιμετωπίσει το χάος που έχει κατατροπώσει την Gotham. Η προσήλωσή του στο να επαναφέρει το κορμί και να πραγματοποιήσει τους σκοπούς του μας δείχνει μια ριζική αλλαγή στο τρόπο σκέψης του, αποκτά το σθένος που είχε στην πρώτη ταινία το οποίο εδώ ενισχύεται από τον χαμό πολλών ανθρώπων από τη ζωή του και από την ανάγκη να αποκαταστήσει το όνομά του. Και το καταφέρνει με ένα πανούργο σχέδιο μεταξύ του ίδιου και του Gordon. Αποκαλύπτει τον ιθύνοντα νου και χειριστή των ινίων του Bane μέσω μιας αναπάντεχης ανατροπής και παίρνει μια απόφαση που δίνει μια παράταση ζωής για το Gotham και χαρίζει στον ίδιο την λύτρωση να απομακρυνθεί ηρωικά, όπως του αξίζει. 

Ένα καταπληκτικό κλείσιμο της τριλογίας που κινείται στα ίδια υψηλά επίπεδα ποιότητας, παρ’ όλες τις μικροατέλειες.

Ανάλυση στοιχείων της ταινίας

(Γιάννης Πιταροκοίλης)

Πρεμιέρα:  21 Αυγούστου 2012

Το Σενάριο γράφουν ακριβώς οι ίδιοι που έγραψαν και στη δεύτερη ταινία. Την Μουσική εδώ γράφει μόνο ο Hans Zimmer. Οι υπόλοιποι συντελεστές είναι ακριβώς οι ίδιοι, με εξαίρεση την σκηνογραφία όπου αυτή τη φορά έχουμε τους: Mike Huffman & Paki Smith.

Ερμηνευτές

Κρατάμε τους ίδιους μόνιμους συντελεστές των προηγούμενων ταινιών και προσθέτουμε νέου χαρακτήρες και ερμηνείες:

TOM HARDY στο ρόλο του Bane

ANNE HATHAWAY στο ρόλο της Selina

MARION COTILLARD στο ρόλο της Miranda

JOSEPH GORDON-LEVITT στο ρόλο του Blake

Η ταινία κόστισε 250 εκατομ. δολάρια και τα έσοδά της πήγαν πάρα πολύ ψηλά στο 1,1 δις δολάρια, κάτι που αποδεικνύει την πανηγυρική της επιτυχία επίσης.

Βραβεύσεις

38 Βραβεία και 101 ακόμα υποψηφιότητες συνοδεύουν την πορεία της τρίτης ταινίας της τριλογίας του Nolan.

Η Anne Hathaway τιμήθηκε με βραβείο υποστηρικτικού ρόλου από την Ακαδημία ταινιών επιστημονικής φαντασίας, φαντασίας και τρόμου των ΗΠΑ.

Ερμηνείες

(Γιώργος Δερβεντλής)

 Οι ηθοποιοί για άλλη μια φορά παρέδωσαν εκπληκτικές ερμηνείες, με τον Tom Hardy - Bane να παραδίδει έναν χαρακτήρα πανέξυπνο και όντως ανίκητο. Η σωματική του διάπλαση και η εφιαλτική χροιά της φωνής του προσδίδει φόβο και τρόμο και σε κάνει να νομίζεις πως όντως μπορεί να σε σπάσει στα δύο. Όμως σύντομα θα αντιληφθούμε στην πορεία της πλοκής την πηγή αυτής της αγριότητας.

Η Catwoman της Anne Hathaway είναι αρκετά ικανοποιητική χαρίζοντας το απαραίτητο τσαγανό και σπιρτάδα που απαιτεί ο ρόλος. Γοητευτική, σπιρτόζα, ενεργητική. 

Οι ρόλοι των Joseph Gordon-Levitt και Marion Cottilard (John Blake/Robin και Miranda Tate/Talia al Ghul αντίστοιχα) είναι ικανοποιητικοί. Τέλος οι, ήδη, εξαίσιες ερμηνείες των: Christian Bale/Batman, Gary Oldman/Com James Gordon, Michael Caine/Alfred Pennyworth μας χαρίζουν ένα εξαίσιο και αξέχαστο τελείωμα στο Nolanverse, στην επιτυχία που όρισε τις ταινίες βασισμένες σε κόμικ.

Μια μικρή κοινωνιολογική προσέγγιση

Τέλος θα μπορούσαμε να πούμε δύο λόγια για τον Batman και τα κίνητρά του. Σε αντίθεση με τον Superman δεν είναι εξοπλισμένος με υπερδυνάμεις. Ως εκ τούτου, δεν είναι ήρωας με τη στενή έννοια. Οφείλει την ανωτερότητά του σε μια πολύ σκληρή εκπαίδευση, τεχνικά βοηθήματα, μια ισχυρή θέληση και τη νοημοσύνη του. Από την αρχή, είχε την πρόθεση να καταπολεμήσει το έγκλημα με ακραία δύναμη, αν χρειαστεί. Δύο κανόνες είχαν ιδιαίτερη σημασία για αυτόν, οι οποίοι πιθανώς οφείλονται και στη δολοφονία των γονιών του. 

Αν απόφευγε τη χρήση όπλων, δεν θα σκότωνε ποτέ άλλον άνθρωπο. Κάτι που αποτυπώνεται εξαίσια στην σκηνή του “The Dark Knight Rise”, όταν αντιμετωπίζει εχθρούς μαζί με την Catwoman. Ενώ μερικοί επαινούν την αχαλίνωτη δέσμευσή του, είναι υπερβολική για άλλους. Οι μέθοδοί του θεωρούνται αμφισβητήσιμες, όμως μας δείχνουν ένα χαρακτήρα με ηθική δομή. 

Οι κριτικοί σε όλο τον κόσμο διαφωνούν για τα πραγματικά κίνητρα που προκαλούν τον Batman να καταπολεμήσει το κακό με όλη του τη δύναμη, που οφείλεται στις διαφορετικές εκδοχές των κόμικ. Οι κακές γλώσσες ισχυρίζονται ακόμη και ότι ο Bruce Wayne, αναλαμβάνει το ρόλο του Batman για να προστατεύσει τη γενέτειρά του, την Gotham City, από το έγκλημα και τη διαφθορά μόνο για να διατηρήσει το σύστημα που του επιτρέπει τον πλούτο του, χωρίς φυσικά αυτό το τεκμήριο να λαμβάνει υπόψη το ψυχολογικό αποτύπωμα της δολοφονίας των γονιών του.

Μπορεί επίσης να συναχθεί το συμπέρασμα ότι για τον Batman, η δικαιοσύνη δεν είναι απαραίτητα το κύριο επίκεντρο, αλλά μάλλον οι φιλοδοξίες του χαρακτηρίζονται από αισθήματα εκδίκησης, μιας και χωρίς το κίνητρο της δολοφονίας δε μπορούμε να γνωρίζουμε αν έμενε αμέτοχος στην διαφθορά και εγκληματικότητα. 

Σύμφωνα με τον ειδικό των Batman ιστοριών, Lars Banhold, ο πολιτικός προσανατολισμός του δεν μπορεί να καθοριστεί με σαφήνεια λόγω των διαφόρων συγγραφέων και των διαφορετικών προσεγγίσεων. Κυμαίνονται από αναρχικό έως φασιστικό. Και είναι πιθανώς αυτές οι πολλές παραλλαγές και πτυχές του ήρωά μας που κάνουν τον Batman τόσο δημοφιλή. Δεν φαίνεται υπεράνθρωπος και τα μικρά ελαττώματά του διευκολύνουν τον αναγνώστη να ταυτιστεί μαζί του.

Φίλες και φίλοι,

εδώ κλείνει και το 2ο μέρος του σχετικού μας αφιερώματος πάνω στην κινηματογραφική ματιά του Batman από την σινεφίλ όψη δύο πολύ μεγάλων κινηματογραφιστών.

Σήμερα είδαμε τη μεγάλη τριλογία του Chritopher Nolan.

Έχοντας ολοκληρώσει και με τους δύο σκηνοθέτες, στο 3ο και τελευταίο μέρος θα μιλήσουμε για μια "κατ' αντιπαράσταση" ανάλυση των δύο διαφορετικών προσεγγίσεων.

Κλείνουμε με τα ίδια τα λόγια του ήρωα όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την προσωπική του διαθήκη:

"Βλέπω μια όμορφη πόλη. Και λαμπρούς ανθρώπους να σηκώνονται απ αυτήν την άβυσσο. Βλέπω τις ζωές για τις οποίες εγκατέλειψα τη ζωή μου, ειρηνικές, χρήσιμες, κι ευτυχισμένες. Βλέπω πως κρατάω ένα ιερό κομμάτι στην καρδιά τους. Και στις καρδιές των απογόνων τους μέχρι να τελειώσει η γενιά. Είναι μακράν το καλύτερο που έκανα απ όσα έκανα ποτέ μου. Και είναι μακράν το πιο ήρεμο μέρος που πήγα από οπουδήποτε είχα πάει ποτέ"

Εργασία:

Γιώργος Δερβεντλής

Γιάννης Πιταροκοίλης