Περί Σεναρίου ο Λόγος : Η Δομή του Σεναρίου (Μέρος 2ο)


Φίλες και Φίλοι
επανερχόμαστε σήμερα στο θέμα του ΣΕΝΑΡΙΟΥ που είχα ξεκινήσει να σας παρουσιάζω στο 1ο Μέρος εδώ:

Περί Σεναρίου ο Λόγος: Ορισμός-Εισαγωγή

Στο 1ο μέρος δώσαμε τον Ορισμό του Σεναρίου και μιλήσαμε για κάποια βασικά στοιχεία που αφορούν εισαγωγικά θέματα.
Σήμερα λοιπόν θα συνεχίσουμε τη σπουδή μας

******************************

Η ΔΟΜΗ του ΣΕΝΑΡΙΟΥ (Μέρος 2ο)


Πάμε σήμερα να δούμε πως είναι η Δομή ενός Σεναρίου επιγραμματικά:

Σε όλα τα είδη της σκηνικής δραματικής δημιουργίας, από Αρχαιοτάτων χρόνων, κάθε δράση σε σκηνικό χώρο ορίζεται σε ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ.

Πιο παραστατικά αυτές οι πράξεις ορίζονται, όπως ξέρετε σε μια ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ, όπου το χώρισμα είναι σαφές και το καταλαβαίνει ο θεατής.
Στον ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ αυτή η διαίρεση δεν είναι σαφής και το πέρασμα από την μία πράξη στην άλλη πρέπει να γίνεται ομαλά σαν συνεχής ροή δράσης και εικόνας.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ της ΔΡΑΣΗΣ:


  • ΑΡΧΗ
  • ΜΕΣΗ 
  • ΤΕΛΟΣ

Για να δούμε σεναριακά πως διακρίνονται αυτές οι πράξεις:

ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΞΗ: Εισαγωγική

Κατά Μ.Ο. αντιστοιχεί στο 1/4 της ταινίας που θα γυριστεί.
Εδώ θα παρουσιαστεί ο ΗΡΩΑΣ. Το κεντρικό πρόσωπο δράσης. Και εδώ θα ορισθεί το ζητούμενο. Με λίγα λόγια "τι θα κάνει ο ήρωας".
Το πέρασμα στην δεύτερη πράξη θα φτάσει μέχρι του σημείου όπου ο κεντρικός ήρωας-πρωταγωνιστής θα αρχίσει να δρα.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΞΗ:  Η Δράση

Η Πράξη αυτή είναι σαφώς η μεγαλύτερη στη διάρκεια. Καλύπτει 2/4 της ταινίας μας.
Εδώ θα δούμε τους πρωταγωνιστές να μπαίνουν σε κίνηση, σε δράση.
Συνεχή επεισόδια που οδηγούν στο ζητούμενο, στο διακύβευμα, σε αυτό που θέλουμε να αναδείξουμε.

ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΞΗ:  Η Τελική Σύγκρουση (Κάθαρση)

Στην ορολογία του Σεναρίου λέγεται και CLIMAX
Εδώ θα κορυφωθούν τα στοιχεία της δράσης, εδώ θα έχουμε την "τελική αναμέτρηση".
Εδώ θα πάρουμε απάντηση αν τελικά και κατά πόσο ο πρωταγωνιστής, το κεντρικό μας πρόσωπο, πέτυχε το ζητούμενο που όρισε.




Άρα λοιπόν όσοι αποφασίσετε να γράψετε ένα Σενάριο, θα βαδίσετε πάνω στην πεπατημένη που αναφέραμε για να έχει μια λογική σειρά η δημιουργία σας.

ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ   (PLOT POINTS)

Κατανοούμε όλοι σαν διαβάζουμε ένα Βιβλίο δράσης ότι φτάνουμε στην πορεία του σε κάποια σημεία που είναι κρίσιμα για την εξέλιξη αυτού που διαβάζουμε.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το Σενάριο.

Βλέποντας την εξέλιξη μιας κινηματογραφικής ταινίας, πέφτουμε πάνω σε στιγμές που είναι ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ για την όλη υπόθεση.
Αυτά είναι τα λεγόμενα:  ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ή αλλιώς διεθνώς PLOT POINTS.


Που συναντάμε αυτά τα Σημεία κλειδιά ;

Είναι λογικό τα εκάστοτε σημεία κλειδιά να τα βρίσκει κανείς στα γυρίσματα των τριών Πράξεων.
Άρα το ΠΡΩΤΟ PLOT POINT το συναντάμε στο τέλος της πρώτης πράξης. Εκεί δηλαδή που ο ήρωας μπαίνει στη δράση.
Λογικά το ΔΕΥΤΕΡΟ PLOT POINT θα είναι στο τέλος της δεύτερης πράξης, εκεί που ο ήρωας ετοιμάζεται να δώσει την τελική σύγκρουση-μάχη (με την ευρεία έννοια ο όρος).
Προσέξτε τους όρους που χρησιμοποιούνται:

  • Resolution:  Είναι ο Μικρός επίλογος μετά την τελική αναμέτρηση
  • Midpoint:  Είναι η  σκηνή στο μέσο του σεναρίου που αντιστρέφει την τύχη του πρωταγωνιστή.
  • Pinches:  είναι παρένθετες μικρές σκηνές που παρεμβάλλονται και μας θυμίζουν τον αρχικό σκοπό του πρωταγωνιστή για να μην ξεχαστούμε.


Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ μιας ΝΟΥΒΕΛΑΣ σε ΣΕΝΑΡΙΟ

Πάμε να δούμε τι δουλειά πρέπει να κάνει, σε χοντρές γραμμές, ένας Σεναριογράφος, σαν πάρει στα χέρια του μια Νουβέλλα, ένα μυθιστόρημα, το οποίο θα μετατραπεί σε Σενάριο και θα δοθεί για γύρισμα.

Κατ' αρχήν ο Σεναριογράφος, αφού διαβάσει άπειρες φορές το διήγημα-μυθιστόρημα-νουβέλα, κάνει την επιλογή, ποια μέρη του έργου θα οπτικοποιηθούν.
Με λίγα λόγια πρέπει τα γραφόμενα στις σελίδες να γίνουν ΣΚΗΝΕΣ.

Για να δούμε πως χωρίζεται ΣΕΝΑΡΙΑΚΑ ένα ολάκερο έργο.
Θα σταθούμε δηλαδή στα τμήματα που χωρίζεται
Ξεκινάω από τα πιο απλά για να φτάσουμε στα σύνθετα

ΤΟ ΠΛΑΝΟ (SHOT)


Προσέξτε την παραπάνω εικόνα. Είναι χωρισμένη σε 9 επί μέρους πλάνα.
Βλέπουμε τα πρόσωπα και τον σκηνικό χώρο με λήψη από διαφορετική θέση.
Ο Σεναριογράφος θα καθορίσει το ΠΛΑΝΟ. Δηλαδή σε ποια θέση θα τοποθετήσει ο Σκηνοθέτης την κάμερα για να τραβήξει. Αυτό θα το ορίσει ο Σκηνοθέτης ανάλογα τι σκηνή θα του δώσει ο Σεναριογράφος.



ΣΚΗΝΗ

Πάμε πάλι στην ανωτέρω εικόνα. Αποτελείται από 9 διαφορετικά πλάνα.
Τι κοινό σημείο έχουν ;
Αφορούν λήψεις στον ΙΔΙΟ ΤΟΠΟ, στο ΙΔΙΟ ΣΗΜΕΙΟ.
Η Κάμερα κινείται σε διαφορετικά σημεία αλλά στο ίδιο δωμάτιο. Αυτό είναι σαφές αν προσέξετε την παραπάνω εικόνα.
Συνεπώς το σύνολο των 9 αυτών πλάνων συγκροτούν μια ΣΚΗΝΗ.


ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Παίρνουμε στα χέρια μας μια κάμερα και είμαστε στο σαλόνι του σπιτιού μας. Πατάμε το κουμπί REC, η κάμερα γράφει κοιτώντας στην πόρτα. Πατάμε το STOP. Ήδη γράψαμε ένα πλάνο.
Συνεχίζουμε, πατάμε REC γυρίζουμε προς το γραφείο και πατάμε STOP. Ακόμα ένα πλάνο.
Συνεχίζουμε φιλμάροντας ΜΕΣΑ στο σαλόνι.
Ενώνουμε τα βίντεο που τραβήξαμε και φτιάχνουμε ΜΙΑ ΣΚΗΝΗ. 

ΣΕΚΑΝΣ

Η Σεκάνς είναι ένα μεγάλο ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΣΚΗΝΩΝ που όλες μαζί δίνουν μια ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Με λίγα λόγια σε μια ΣΕΚΑΝΣ θα πρέπει να απεικονίσουμε ένα κεφάλαιο της Νουβέλας που μετατρέπουμε σε σενάριο.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

  • Εξυπακούεται ότι έχουμε υποδιαιρέσεις στα ΕΙΔΗ των ΠΛΑΝΩΝ: Δηλαδή πως τραβάμε το πλάνο μας. Τι δείχνουμε και πως (ΑΠΟΣΤΑΣΗ, ΓΩΝΙΑ, ΜΕΡΟΣ που ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ). Αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο αλλά ΔΕΝ ΑΦΟΡΑ το Σενάριο παρά την ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ και το ΝΤΕΚΟΥΠΑΖ.
  • Επίσης ο τρόπος που τα κομμάτια των σκηνών θα ενωθούν και πως πάμε από τη μία σκηνή στην άλλη (με το μάτι του θεατή), εκεί μιλάμε για το ΜΟΝΤΑΖ, αντικείμενο που επίσης ΔΕΝ ΑΦΟΡΑ το Σενάριο.


Με την παραπάνω παρουσίαση, φίλες και φίλοι, θεωρώ ότι κατανοήσαμε ένα μεγάλο κομμάτι από την έννοια της δομής ενός σεναρίου και το πως μετατρέπουμε ένα γραπτό κείμενο σε εικονική αναπαράσταση.
Εδώ κλείνει το 2ο μέρος "Περί Σεναρίου ο Λόγος"


Σχόλια

  1. Πωπω πω τρομερά ενδιαφέρον αλλά νομίζω ότι είναι και δύσκολο! Γιατί διαβάζεις μια νουβέλα άντε τώρα να την προσαρμόσεις σε σενάριο να δεις δηλ τι οπτικοποιείται. Να το γράψεις αυτο και μετά να σκίσεις και να ξαναγράψεις γιατί ξέχασες σημαντικές σκηνές ή ξανασκίζεις και ξαναγράφεις γιατί φλυαρείς ή γιατί γράφεις για σκηνές που δεν γίνονται ταινία. Πω πω πω τρομερά δυσκολο νομίζω...Τι λες;
    Πάντως η παρουσίαση είναι κατανοητή για αρχάριους φυσικά και με ενδιαφέρον δοσμένη Σ'ευχαριστούμε γι αυτό
    Καλό σου Σ/Κο Γιάννη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα Άννα μου.
    Ναι, προσπάθησα να προχωρήσω χρησιμοποιώντας την απλούστερη γλώσσα και μέθοδο για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς γίνεται.
    Κοίτα αν υπάρχει δοσμένο μυθιστόρημα, αυτό δεν αλλάζει. Απλά εξαρτάται από πόσο καλή δουλειά θα κάνει ο σεναριογράφος. Να γιατί βλέπεις πολλές ταινίες που βασίζονται σε βιβλία να τα έχουν ....σακατέψει....! γιατί το σενάριο είναι κακογραμμένο ή με ατυχείς εμπνεύσεις.
    Αν τώρα το σενάριο γράφεται πρωτογενώς τότε ναι, μπορεί να γραφεί και να διορθωθεί άπειρες φορές καθώς η παρουσία του σκηνοθέτη είναι άκρως σημαντική.
    Ευχαριστώ Άννα μου για τη συμμετοχή και το σχόλιο. Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εχω δουλέψει ως διορθωτής σεναρίου.
    Αναγκαστικά λοιπόν έχω κάνει και σεμινάρια σεναρίου.
    Για μένα (για τον εαυτό μου μπορώ να μιλήσω)ήταν πολύ πολύ ενδιαφέροντα, όπως και η ανάρτηση σου!

    Καλό Σαββατοκύριακο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σερενάτα μου,
      χαίρομαι πάρα πολύ που έχεις προχωρημένες γνώσεις πάνω στο αντικείμενο. Αυτό σημαίνει ότι η παρέμβασή σου, η κριτική σου και οι διορθώσεις σου εδώ είναι άκρως απαραίτητες και μην διστάσεις να τις καταθέσεις.
      Επίσης κράτα το αυτό καθώς ίσως ψήσουμε εδώ συλλογικά κάποιο δρώμενο περί σεναρίου, το σκεφτόμαστε αρκετοί.
      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ και εύχομαι το καλύτερο.

      Διαγραφή
  4. Φοβερά ενδιαφέρον είναι και το δεύτερο μέρος. Αναρωτιέμαι! Δεν υπάρχουν έργα με περισσότερες των τριών πράξεων; Έχω μια αίσθηση πως κάποτε είδα ένα με πολλές πράξεις. Γίνεται αυτό; Ή έχω κάνει λάθος και δεν θυμάμαι καλά; Κι αν γίνεται πότε γίνεται και γιατί; Εννοώ ποια η σκοπιμότης; Να μην είναι κουραστικό το θέαμα; Φιλιά καλή συνέχεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μαίρη, εννοείς θεατρικό έργο ; εκεί η δομή είναι νομίζω αυστηρά σε τρεις πράξεις. Ακολουθεί τον Αριστοτελικό λόγο και τη δομή της αρχαίας τραγωδίας. Αρχή-Μέση-Τέλος. Φυσικά στο θέατρο υπάρχει και το Μονόπρακτο που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
    Στον κινηματογράφο, ο χωρισμός αυτός δεν και άμεσα διακριτός καθώς η προβολή έχει συνέχεια, δεν υπάρχει διακοπή όπως στο θέατρο. Συνεπώς το χώρισμα γίνεται διακριτικά "εκτός σκηνής".
    Ευχαριστώ κορίτσι μου, να έχεις Καλό ΣαββατοΚύριακο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πόσο δύσκολο είναι να γυριστεί μια ταινία!!!δύσκολη δουλειά του σκηνοθέτη!!!Χρήσιμες πληροφορίες μπράβο Γιάννη να είσαι καλά!!!
    Καλή συνέχεια!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Δέσποινα. Καλή βδομάδα.
      Ολάκερη δημιουργία μια κινηματογραφική ταινία. Και στο παρασκήνιο για το αρμονικό αυτό puzzle πόσες και πόσες δύσκολες εργασίες ε ;
      Ευχαριστώ για το σχόλιο καλή μου φίλη και χαίρομαι που πήρες κάποια πράγματα ως πληροφορίες.

      Διαγραφή
  7. Δεν γνωρίζω αν έχεις κάποια σχέση με το κινηματογραφικο σενάριο ή μδ την σκηνοθεσία, όμως η δουλειά σου είναι άκρως επαγγελματική. Φοβερή παρουσίαση μπράβο! Σημαντικό επίσης θεωρώ πως είναι να υπάρχει διαχωρισμός ρολών γιατί πολλές φορές ο σεναριογραφος μπορεί να εχςι παρεμβατικό ρόλο στη δουλειά του σκηνοθέτη. Οχι ηθελημένα αλλα νομίζω πως σωστό είναι σε κάθε σκηνή του σεναρίου να υπάρχει μια μικρή εισαγωγή - περιγραφή και όχι καθ όλη τη διάρκεια επειδή το έχει φανταστεί με συγκεκριμένο τρόπο. Μπράβο σου Γιάννη με εντυπωσιασες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νικολέτα μου καλησπέρα κορίτσι μου.
      Επαγγελματικά δεν έχω δουλέψει πάνω στο αντικείμενο καθόλου.
      Μονο η αγάπη μου για αυτό, το διάβασμά μου και εμπειρικά τα προσωπικά μας βιώματα στην σπουδή κάθε ταινίας. Αυτά ότι μου έχουν δώσει.
      Αλλά κύρια πιστεύω κάθε άνθρωπος, αν αγαπά κάτι με πάθος, μπορεί να πει πράγματα για αυτό και να ασχοληθεί.
      Σίγουρα σεναριογράφος και σκηνοθέτης (πολλές φορές είναι το ίδιο πρόσωπο) έχουν συνεργασίες και παρεμβάσεις. Αναπόφευκτο και αναγκαίο και φυσικά σωστό και αυτό που αναφέρεις για τους ρόλους.
      Να είσαι καλά και σε ευχαριστώ πάρα πολύ.

      Διαγραφή
  8. Καλησπέρα κύριε Γιάννη μου!!!
    Για ακόμη μια φορά να σας δώσω συγχαρητήρια για την άκρως ουσιαστική και λεπτομερή ανάλυση που κάνετε!!! Με τις δύο αναρτήσεις σας για τη δομή του σεναρίου πιστεύω πως κάθε άνθρωπος που ενδιαφέρεται να γράψει ένα μικρό μυθιστόρημα έχει στα χέρια του τα εργαλεία να δημιουργήσει κάτι αξιόλογο!!!!
    Ευχαριστούμε πολύ για τα μαθήματα που μας προσφέρετε!!!
    Καλή συνέχεια να έχετε.......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τάκη παλικάρι μου καλησπέρα σου και καλή σου βδομάδα.
      Τα λόγια σου με συγκινούν και μου δίνουν δύναμη, το έχω ξαναπεί.
      Είναι χαρά μου και εγώ να παίρνω από δικές σας δημιουργίες-παρουσιάσεις-θέματα και από τα σχόλιά σας κριτική και παρατηρήσεις.
      Να είσαι καλά και περιμένω τις εξαιρετικές σου προτάσεις παρουσιάσεις ταινιών.

      Διαγραφή
  9. Πραγματική ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ φίλε Γιάννη!
    Σε ευχαριστούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευρυτάνα μου.
      Με κολακεύεις φίλε και σε ευχαριστώ. Αν κατάφερα να σου δώσω κάτι χρήσιμο, χαρά μου.
      Να είσαι γερός και πάντα μάχιμος.
      Καλή βδομάδα.

      Διαγραφή
  10. Προσωπικά μου φαίνεται πολύ δύσκολη δουλειά Γιάννη !
    Τα έχασα διαβάζοντας τόσες πληροφορίες!
    Μπράβο σε όσους έχουν το ταλέντο.
    Πολλά φιλιά :)

    Α, και καλή εβδομάδα εύχομαι !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σου Αριστέα μου.
      Δύσκολη ναι δουλειά η γραφή σεναρίου. Πόσο μάλλον αν γίνει μετατροπή σε ήδη υπάρχον μυθιστόρημα ή νουβέλα.
      Να γιατί βλέπεις και διαβάζεις κάποια βιβλία, μετά τα βλέπεις σε κινηματογραφική ταινία και δεν τα ...αναγνωρίζεις.
      Καλή βδομάδα κορίτσι μου με τα φιλιά μου.

      Διαγραφή
  11. Κι εδώ ντεκουπάζ; Είμαι σίγουρη πως η Αριστέα δεν θα δυσκολευόταν καθόλου, λοιπόν. Η καταξίωση είναι δεδομένη. :P

    Σοβαρά τώρα: Οφείλω να ομολογήσω πως μου φαίνεται πολύ ξένο και πολυσύνθετο, αλλά άκρως ενδιαφέρον. Πολλοί θα είχαν σκεφτεί ν' ασχοληθούν με το σενάριο, κι εσύ τους δίνεις τη καταλληλότερη τροφή, Γιάννη μου. Και πάλι μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Για την Αριστέα έγραφα κι Αριστέα βλέπω. Τυχαίο; Δε νομίζω! Κάτσε να προλάβω να της πω να μη μας ξεχάσει όταν γίνει μεγάλη και τρανή διασημότητα. χαχα

      Διαγραφή
    2. αχαχαχαχα! Σχολιάσαμε με ελάχιστη διαφορά!
      Το είδα κι εγώ το ντεκουπάζ, αλλά δεν με άφησε έκπληκτη γιατί πρόσφατα το άκουσα και στο μάστερ σεφ! Κοίτα είναι γαλλική λέξη που σημαίνει κόβω σε κομμάτια κι επικολλώ. Οπότε έτσι θεώρησα ότι γίνεται: Μία συρραφή σκηνών!

      υγ: Εγώ, ένα μικρό και ταπεινό χαμομηλάκι να σας ξεχάσω; Ζαμέ! ☺
      Μάκια!

      Διαγραφή
    3. Πολύ σωστά το αναφέρετε....!
      Ντεκουπάζ στον κινηματογράφο είναι η λεγόμενη αισθητική της ταινίας. Είναι η δουλειά του Κινηματογραφιστή, διευθυντή φωτογραφίας και στο τέλος και το μοντάζ. Οπότε μια χαρά το προσεγγίσατε κορίτσια.
      Σας φιλώ....!

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις τελευταίου μήνα

"Οι Μαύροι Πίνακες" ένα αριστούργημα στη μικρή οθόνη

Κλασικά αριστουργήματα της λογοτεχνίας στον κινηματογράφο: "Ανεμοδαρμένα ύψη" της Έμιλυ Μπροντέ

"Ο Θάνατος θα ξανάρθει" του Ερρίκου Θαλασσινού. Ταινία σταθμός στο Ελληνικό Αστυνομικό Noir