Οι Μεγάλες στιγμές του Σοβιετικού Κινηματογράφου (Μέρος 1ο)

Καλώς να δεχτούμε στη ζωή μας τον φετινό Σεπτέμβρη.

Δεν σας λέω ακόμα "Καλό Φθινόπωρο" καθώς κλιματολογικά κινούμαστε ακόμα στην τροχιά του απερχόμενου καλοκαιριού.

Ανοίγουμε λοιπόν ξανά τις πόρτες των Κινηματογραφικών μας θεμάτων με κάτι έξω από την πατρίδα μας.

Σήμερα θα πάμε πίσω στο χρόνο και θα σταθούμε στον θρυλικό

ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Όλοι γνωρίζουμε το ειδικό βάρος που έχει στην θεμελίωση και στην εξέλιξη της Έβδομης Τέχνης ο Σοβιετικός Κινηματογράφος, όπως τον γνωρίσαμε από τα πρώτα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης, το 1925 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Θα σταθούμε σε κάποιες κινηματογραφικές δημιουργίες που μπήκαν με φωτεινά γράμματα στα Βιβλία της Κινηματογραφικής ιστορίας, παρά την λυσσώδη προσπάθεια που καταβάλλει ακόμα και σήμερα η καπιταλιστική οπτική και προπαγάνδα να τις ακυρώσει.

Και επειδή αδυνατεί αντικειμενικά να ακυρώσει αυτήν καθ αυτήν την πρωτοποριακή Σοβιετική Κινηματογραφική σχολή προσπαθεί να ακυρώσει ή να αποσιωπήσει τα βαθύτερα μηνύματα των Σοβιετικών φιλμς και της θεματολογίας τους.

Θα περάσουμε λοιπόν να δούμε τους μεγάλους Σοβιετικούς δημιουργούς μέσα από κάποιες "αθάνατες" ταινίες που σημάδεψαν ανεξίτηλα την Κινηματογραφική Ιστορία.

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ του ΣΕΡΓΚΕΪ ΑΪΖΕΝΣΤΑΪΝ

Η Θρυλική αυτή μορφή του παγκόσμιου Κινηματογράφου έδωσε στην ιστορία τουλάχιστον έξι (6) μεγάλες ταινίες:

1925  "ΘΩΡΗΚΤΟ ΠΟΤΕΜΚΙΝ"

Η Ταινία σταθμός που γυρίστηκε για να τιμήσει τα 20 χρόνια από την αποτυχημένη εξέγερση του Ρωσικού Λαού το 1905. Ο Σκηνοθέτης, δεν χρησιμοποιεί επαγγελματίες ηθοποιούς αλλά δίνει στους απλούς ανθρώπους τη δύναμη να ερμηνεύσουν τις μεγάλες εκείνες στιγμές.

Η Ταινία γυρίστηκε ακριβώς στους τόπους των γεγονότων.

Ποιος αλήθεια μπορεί να ξεχάσει τη σκηνή με τα περιβόητα σκαλοπάτια στην Οδησσό.

Στιγμές πραγματικά συγκλονιστικές

1927  "ΟΚΤΩΒΡΗΣ"

Η Ταινία είναι μια ιστορική αναφορά στην μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.

Σε αυτήν για πρώτη φορά ο μεγάλος δημιουργός εφαρμόζει καινούργιες τεχνικές, κύρια στο ΜΟΝΤΑΖ, όπου καθιερώνει στο είδος του "ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ" που παραμένει έκτοτε απλησίαστο.

Η Ταινία τιμάται ως καλύτερη ξένη ταινία το 1929 του National Board of Review στις ΗΠΑ (!!!)

1929  "Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ"

Εδώ στην ταινία παρουσιάζεται ανάγλυφα ο μεγάλος αγώνας του Σοβιετικού κράτους πάνω στην κολλεκτιβοποίηση της Γης. 

Η Ταινία παρακαλώ κερδίζει το 1930 το Αμερικάνικο Βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας του National Board of Review.

1931  "ΒΙΒΑ ΜΕΞΙΚΟ"

Μαζί με τον Αϊζενστάϊν εδώ σκηνοθετεί επίσης και ο Grigoriy Aleksandrov

Εδώ ο Σοβιετικός Κινηματογράφος και ο μεγάλος δημιουργός βγαίνει έξω από τα σύνορα της ΕΣΣΔ και σκιαγραφεί το Μεξικό, την ιστορία του και την κουλτούρα του.

1938  "ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΝΙΕΦΣΚΙ"

Μια μεγαλειώδης Ιστορική ταινία στην οποία βλέπουμε την μάχη και συντριβή των Γερμανών Ιπποτών του 13ου αιώνα από τους Ρώσους με τον μεγάλο Πρίγκηπα Αλέξανδρο Νιέφσκυ.

Η Ταινία τιμήθηκε το 1939 ως καλύτερη ξένη ταινία στις ΗΠΑ, και επίσης με το Κρατικό Σοβιετικό βραβείο του 1941

Ένα έργο τέχνης του κλασικού Κινηματογράφου πραγματικά, δοσμένο με τη μορφή ιστορικού έπους γεμάτου μεγαλοπρέπεια. Η Ταινία έχει τέτοια αληθοφάνεια, ειδικά οι πολεμικές σκηνές με το Ιππικό όπου θαρρείς ότι η σκόνη των αλόγων κατευθύνεται στο πρόσωπο του θεατή. Τεχνικές που δύσκολα προσεγγίζει ακόμα και ο σημερινός ψηφιακός κινηματογράφος του Χόλλυγουντ.

1945  "ΙΒΑΝ Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ"

Η Ταινία είναι γυρισμένη σε δύο μέρη. Το πρώτο το 1945 και το δεύτερο το 1958

Η Μεγαλοπρεπέστατη αυτή δημιουργία ξεκίνησε με την πρόθεση της ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ. Δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί. Γυρίστηκε μόνο και το δεύτερο μέρος της.

*******************

Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ του ALEKSANDR DOVZCHENKO

Ένας ακόμα μεγάλος Σοβιετικός δημιουργός. Με τον ΑΪΖΕΝΣΤΑΪΝ και τον ΠΟΥΝΤΟΒΚΙΝ θεωρούνται οι τρεις κολοσσοί της Σοβιετικής σχολής.
Μέλος του Κ.Κ.Σ.Ε. και προσωπικός φίλος του Ιωσήφ Στάλιν ήταν εκείνος που έκανε γνωστό διεθνώς τον Κινηματογράφο της ΕΣΣΔ κατά τη δεκαετία του 1930.
Οι ταινίες του ξεχειλίζουν από Συναίσθημα και Συμβολισμούς

1928  "ZVENIGORA"

Ένας γέροντας συναντιέται στην Zvenigora με μια ομάδα Ουκρανών Κοζάκων από τα βάθη της ιστορίας, οι οποίοι ψάχνουν έναν θαμμένο θησαυρό. Η ταινία διατρέχει ιστορία από τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, και την επαναστατική περίοδο του 1917.

1929  "ARSENAL"   ("ΤΟ ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟ")

Ο Μεγάλος πατριωτικός πόλεμος λήγει και ένας Ουκρανός φαντάρος επιστρέφει στην ταραγμένη Ουκρανία που έχει κυλιστεί στο αίμα από τους Ναζί αλλά και διχασμένη από αυτούς που συνεργάστηκαν μαζί τους. Εκεί θα προσπαθήσει να ενισχύσει το σοσιαλιστικό φρόνημα του λαού.

1930   "Η ΓΗ"   ("ZEMLYA")

Με την ταινία αυτή κλείνει η θρυλική "ΤΡΙΛΟΓΙΑ του ΠΟΛΕΜΟΥ" του μεγάλου Δημιουργού.
"Η ΓΗ" θεωρείται και είναι μία από τις 15 κορυφαίες ταινίες του παγκόσμιου Κινηματογράφου, όπως αυτό ψηφίστηκε το 1958 στην Παγκόσμια Έκθεση Βρυξελλών από 117 Διεθνείς ιστορικούς του Κινηματογράφου.

Η Ταινία προσφέρει στιγμές σπάνιας ομορφιάς καθώς ο Σκηνοθέτης απεικονίζει με έκδηλη τρυφερότητα τη φύση, τη γονιμότητα της Γης και τη ζωή που αιώνια αναγεννιέται μέσα από το θάνατο.
Ένα λυρικό ποίημα που συγκλονίζει αλλά και συνάμα προβάλλει τις φιλοσοφικές θέσεις του ιστορικού υλισμού για τη ζωή και το αέναο της ύπαρξής της.

Το 1930 βραβεύτηκε στις ΗΠΑ ως η καλύτερη Ξένη ταινία και επίσης ήταν Υποψήφια για βράβευση κοινού στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1932
Η Ταινία έχει θέμα τον αγώνα των αγροτών σε μια Κοινότητα της Ουκρανίας για να κολλεκτιβοποιήσουν τη Γη. Την ίδια στιγμή οι Κουλάκοι αντιδρούν με λύσσα μη διστάζοντας να δολοφονήσουν για τα συμφέροντά τους.

Κάθε εικόνα της ταινίας έχει καταγραφεί ως ένας πίνακας ζωγραφικής. Ο Άνθρωπος δένεται με τη Γη, χωρίς σχέσεις ιδιοκτησίας αλλά σαν κρίκος ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο.
Τι να πει κανείς για αυτό το αριστούργημα.

****************

VSEVOLOD PUDOVKIN  (1893-1953)

Ο Τρίτος μεγάλος στυλοβάτης της Σοβιετικής σχολής.
Από τους ανθρώπους που άφησαν το στίγμα τους στο Σοβιετικό μοντέλο αλλά και στο παγκόσμιο Σινεμά.
Ο Πουντόβκιν στις ταινίες του παρακολουθεί από κοντά την πορεία της συνειδητοποίησης των ηρώων του μέσα από την επαναστατική διαδικασία και τη συμμετοχή τους σε αυτήν. Υιοθετεί τον ρεαλισμό με ένα εξαιρετικά λιτό ύφος. Δούλεψε πολύ την κοινωνική τραγωδία με επική διάθεση και λυρική προσέγγιση.
Η Δημιουργία του συμπίπτει και σημαδεύει την περίοδο του ΒΩΒΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ αλλά φυσικά συνεχίζεται και μετά.
Για να σταθούμε στις ταινίες του που άφησαν εποχή:

1926  "Η ΜΑΝΑ"   (ΜΑΤ)

Ο Σκηνοθέτης παίρνει το μνημειώδες έργο του ΜΑΞΙΜ ΓΚΟΡΚΥ του 1907 "Η ΜΑΝΑ" και το ανεβάζει στον Κινηματογράφο.
Γεννιέται έτσι ένα Κινηματογραφικό αριστούργημα στην ιστορία του Σινεμά που καταγράφεται στις 15 επίσης καλύτερες ταινίες του.
Από τους μοναδικούς σκηνοθέτες που αντιμετώπισε με τον απόλυτο σεβασμό το Βιβλίο που μετέφερε αυτούσιο στην Οθόνη.
Στην ταινία για πρώτη φορά εφαρμόζεται το λεγόμενο "συμπληρωματικό μοντάζ".

Η VERA BARANOVSKAYA και ο NIKOLAY BATALOV γράφουν την ιστορία ως Μάνα και Γιος στην ταινία.

Οι ανά τον κόσμο Σινεφίλ, έχουν την ταινία ως "Ευαγγέλιο" στην φιλμογραφία τους.

1928  "ΘΥΕΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ"   (POTOMOK CHINGIS KHANA)

Και αυτή η ταινία στις Βουβές δημιουργίες του Πουντόβκιν.

1927  "ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ"  (KONETS SANKT PETERBURGA)

Με αυτήν την ταινία κλείνει η μεγάλη τριλογία των Βουβών ταινιών του PUDOVKIN.

1941  "SUVOROV"

Εδώ μιλάμε για μια ιστορική βιογραφία.
Αφορά τον Vasilvich Suvorov, που ήταν στρατιωτικός επικεφαλής των δυνάμεων της Αικατερίνης της Μεγάλης.
Τιμήθηκε με σειρά κρατικών βραβείων της Σοβιετικής Ένωσης το 1941


1947  "ADMIRAL NAHIMOV"  (ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΝΑΧΙΜΩΦ)

Η Ταινία ήταν Υποψήφια για το μεγάλο βραβείο το 1947, στο Φεστιβάλ Βενετίας, επίσης την ίδια χρονιά πήρε βραβείο Κινηματογραφίας στο διεθνές φεστιβάλ του Locarno και επίσης πήρε το μεγάλο κρατικό Σοβιετικό βραβείο Stalinskaya Premia το 1947


***************************

Τέλος 1ου Μέρους

ΠΗΓΕΣ:

• Εφημερίδα "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ"
• Εκδόσεις "ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ"
• IMDB.GR
• CINE.GR
• CULTURE NOW.GR
• ΒΙΚΙΠΕΔΙΑ