Κινηματογραφικοί Όροι: Παρουσίαση-Επεξήγηση (Μέρος 2ο)

Φίλες και Φίλοι, 

εδώ: Κινηματογραφικοί Όροι, Μέρος 1ο
είχαμε ξεκινήσει την παρουσίαση και την επεξήγηση μιας σειράς τεχνικών όρων πάνω στον Κινηματογράφο για να έχουμε, ως θεατές, μια πληρέστερη άποψη πάνω σε στοιχεία και τεχνικές που χρησιμοποιούνται μέσα σε ένα φιλμ.
Σήμερα θα προχωρήσουμε στο:

Μέρος 2ο

δίνοντας έτσι όσες περισσότερες πληροφορίες πάνω στην τέχνη που αγαπάμε και βλέπουμε.
Προχωράμε λοιπόν:

ΝΤΕΚΟΥΠΑΖ

Πολλές φίλες ιδιαίτερα κατέχουν τη σημασία του όρου "Ντεκουπάζ" στις δικές τους καλλιτεχνικές δημιουργίες πάνω στην διαμόρφωση κάποιων αντικειμένων.
Τι σημαίνει όμως αυτός ο όρος για τον Κινηματογράφο ;

Το ΝΤΕΚΟΥΠΑΖ στο Σινεμά είναι μια "Προ-σκηνοθετική" επεξεργασία της ταινίας που πρόκειται να γυριστεί. Με λίγα λόγια αφορά τις βασικές σκέψεις του Σκηνοθέτη κύρια πάνω στην αισθητική της ταινίας του, σαν σημειώσεις, πριν αυτή ξεκινήσει να γυρίζεται.
Με λίγα λόγια στο ΝΤΕΚΟΥΠΑΖ ο Σκηνοθέτης:
Φτιάχνει τις γωνίες λήψης, τα είδη των πλάνων, την κίνηση της κάμερας, στήνει την κάθε σκηνή ξεχωριστά και την κομματιάζει σε διάφορα πλάνα.
Όπως καταλαβαίνετε αποτελεί μια Εξαιρετικά Δύσκολη και Κρίσιμη δουλειά που θα καθορίσει και την ποιότητα της ταινίας.

 ΝΤΟΛΛΥ-DOLLY

 Dolly αποκαλούμε στους τεχνικού όρους τη μηχανή που μεταφέρει την κάμερα και η οποία κατά κόρο παίρνει τις κινούμενες σκηνές, τα λεγόμενα "travelling"

ΟΠΕΡΑΤΕΡ

Είναι ο άνθρωπος που χειρίζεται την Μηχανή λήψης στην ταινία. Είναι ο άνθρωπος που έχει την ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ της ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ σε ένα φιλμ η αλλιώς την Κινηματογράφιση.

PANORAMIC

Η Κίνηση της κάμερας που βλέπετε από πάνω, δεξιά-αριστερά σε όλο το άνοιγμα των μοιρών, χωρίς όμως αυτή να κινείται, δηλαδή με σταθερή βάση.

  ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Είναι το είδος της Κινηματογραφικής δημιουργίας που δεν "πατά" στις συνήθεις ταινίες μαζικής ψυχαγωγίας αλλά ψάχνει και διερευνεί θέματα που συνήθως αποτελούν ταμπού ή είναι απαγορευμένα.

 ΠΛΑΝΟ  (SHOT)

Αν πάρετε στα χέρια σας μια φωτογραφική μηχανή ή μηχανή video ή ένα κινητο smart phone και πατήσετε το κουμπί της εγγραφής video μέχρι τη στιγμή που θα πατήσετε το stop, τότε έχετε δημιουργήσει ένα ΠΛΑΝΟ

ΠΛΑΝΟ ΕΔΡΑΙΩΣΗΣ  (ESTABLISHING SHOT)

Συνήθως με αυτό ξεκινάει κάθε κινηματογραφική Σκηνή. Είναι το πλάνο που καθορίζει τη σχέση των Ηθοποιών και των αντικειμένων στη σκηνή. Είναι βασικό γιατί με αυτό αντιλαμβανόμαστε "που βρισκόμαστε" σε σχέση με αυτό που βλέπουμε

 
Για παράδειγμα εδώ το πλάνο ξεκινάει με τον Ηθοποιό ακίνητο σε ένα υπερυψωμένο σημείο να κοιτάζει στο μέρος μιας πόλης. Διαμορφώνουμε άποψη τι βλέπουμε και σε ποιο χώρο κινούμαστε.

ΠΛΑΝΟ ΕΝΟΤΗΤΑ (ΣΕΚΑΝΣ)

Συνήθως είναι ένα πλάνο μεγάλο σε διάρκεια στο οποίο εξελίσσεται στο ακέραιο μια πλήρης σκηνή.

ΠΛΟΚΗ  (PLOT)

Πολλοί το συγχέουν με το ΣΕΝΑΡΙΟ αλλά η Πλοκή αναφέρεται σε Μυθοπλαστική ταινία και αποτελείται από όλα τα γεγονότα με χρονολογική σειρά που παρακολουθούμε.

 ΡΑΚΟΡ

Είναι το αρμονικό, ομαλό πέρασμα από το ένα πλάνο στο άλλο χωρίς απότομες εναλλαγές σκηνών και δράσης.

ΣΕΚΑΝΣ (SEQUENSE)

Είναι πολλές σκηνίες που έχουν μεταξύ τους μια ενότητα ως προς το χώρο, το χρόνο και τη δράση.
Για παράδειγμα:  Το σπίτι του πρωταγωνιστή, επιβίβαση στο αυτοκίνητο και κινηση στο δρόμο, το μαγαζί στο οποίο θα πάει. Είναι τρεις διαφορετικές σεκάνς. Αφορούν όμως την ίδια ενότητα, της κίνησης του πρωταγωνιστή.

ΣΚΗΝΗ

Πολλά πλάνα που είναι γυρισμένα στον ίδιο χώρο, τον ίδιο χρόνο και το ίδιο ντεκόρ.
Άν κάτι από τα προηγούμενα αλλάξει έχουμε αλλαγή σκηνής.
Παράδειγμα μιας σκηνής:  Στο σαλόνι στέκεται όρθια στη μεγάλη μπαλκονόπορτα μια Γυναίκα (ΠΛΑΝΟ 1), την ίδια στιγμή ανοίγει η πόρτα αριστερά και μπαίνει στο σαλόνι ένας Άντρας (ΠΛΑΝΟ 2 στον άντρα), στη συνέχεια ο άντρας πλησιάζει τη Γυναίκα και ακουμπά στον ώμο της (Πλάνο 3) με θέα τον ανοιχτό κήπο.
Έχουμε ελάχιστο τρία πλάνα, ίδιο ντεκόρ, ίδιος χρόνος. Όλα αυτά συνθέτουν μία ΣΚΗΝΗ.

ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ

Η Εικόνα παντρεύεται με τον ήχο. Βασική τεχνική σημαντική δουλειά. Σκεφτείτε να βλέπετε το στόμα ενός ηθοποιού να ανοιγοκλείνει χωρίς να ακούτε έγκαιρα τον ήχο.

TRAVELLING

Σταθερή κίνηση της κάμερας (πάνω στην dolly που έχουμε πει) προς το αντικείμενο που γυρίζουμε.
Είναι ή κυκλική αν περιστρέφεται γύρω από το αντικείμενο στο οποίο εστιάζει είτε παράλληλη προς αυτό είτε συγκλίνοντας προς αυτό.
Παραδειγμα 1: παρακολουθούμε με σταθερή κινούμενη κάμερα ένα ποδήλατο να τρέχει στο δρόμο 
Παράδειγμα 2:  Ένα ζευγάρι κάνει έρωτα σε ένα κρεββάτι, η κάμερα γυρίζει σταθερά γύρω από αυτούς (κυκλικό travelling)

ΤΡΑΝΣΠΑΡΑΝΣ  (TRANSPARENCE)

Αυτήν την λειτουργία και αν έχετε δει κύρια σε παλιές ταινίες.
Βλέπουμε δύο ηθοποιούς μέσα σε ένα αυτοκίνητο.
Πίσω τους προβάλλεται μια μικρή ταινία που δείχνει κίνηση σε δρόμους, την ίδια στιγμή που το αυτοκίνητο παραμένει σταθερό.
Συνήθως με αυτό αποφεύγουμε να στήσουμε ολάκερη σκηνή γυρίσματος αυτοκινήτου εν κινήσει.

ΦΟΝΤΥ

Είναι οι λεγόμενοι όροι:  FADE IN & FADE OUT που όλοι πλέον θα έχετε δει σε προγράμματα με τα οποία φτιάχνουμε βιντεάκια. Είναι ο τρόπος, το σβήσιμο από το ένα πλάνο στο άλλο.

ΦΟΡΜΑ

Πολύ βασικός και κρίσιμος όρος στην ιστορία του Κινηματογράφου.
Αφορά το πάχος της λωρίδας του φιλμ στο οποίο γυρίζεται μια ταινία.
Κλασικά υπάρχουν τα εξής φορμά:

8, 16, 35, 70 χιλιοστά

Η Διάσταση αυτή καθορίζει μια σειρά κρίσιμων τεχνικών χαρακτηριστικών στο είδος του φιλμ που θα γυριστεί.

ΧΩΡΟΣ ΕΚΤΟΣ ΟΘΟΝΗΣ  (OFF SCREEN SPACE)

Έχουμε μιλήσει ξανά για αυτόν σε παλιότερη ανάρτηση.
Αποτελεί τον ΧΩΡΟ που δεν βλέπουμε σε μια σκηνή και φυσικά και εκεί υπάρχει δράση
Ο Χώρος αυτός είναι ΕΞΙ ΜΕΡΗ:

Δεξιά της εικόνας (πάνω, κάτω)
Αριστερά της εικόνας (πάνω, κάτω)
Πάνω και κάτω από το κάδρο
Πίσω από το σκηνικό (μπροστά μας)
Πίσω από την κάμερα (πίσω μας)

**********************

Φίλες και Φίλοι
θεωρώ ότι έχουμε αναπτύξει και παρουσιάσει, τους πλέον βασικούς Κινηματογραφικούς όρους, τους οποίους τώρα μπορείτε να κατανοήσετε αλλά και να ψηλαφήσετε βλέποντας μια κινηματογραφική ταινία.
Έτσι μπορείτε να συμμετάσχετε στην κριτική της, στον τρόπο ανάλυσης και προσέγγισής της καθώς και στο τι ακριβώς συμβαίνει στη φάση της δημιουργίας της.

ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ:  

Εδώ Κινηματογράφος/Λεξικό Κινηματογραφικών όρων