Περί Σεναρίου ο λόγος (Μέρος 8ο): Χτίζοντας τον ήρωα
Φίλες και Φίλοι,
πόσο καιρό έχουμε να μιλήσουμε για το ΣΕΝΑΡΙΟ στον κινηματογράφο; Αρκετά έτσι; Νομίζω ήρθε η ώρα να συνεχίσουμε την παρουσίαση του μεγάλου θέματός μας, που αφορά τη δομή και τη δημιουργία ενός σεναρίου.
Για να φρεσκάρουμε τις μνήμες μας, ας παρουσιάσουμε τα προηγούμενα μέρη και που μπορείτε να τα βρείτε:
Μέρος 3ο Χρήσιμοι όροι
Μέρος 4ο Πρακτικά ζητήματα
Μέρος 5ο: Η Σημασία της κρίσιμης σκηνής
Μέρος 6ο: Το Θέμα
Μέρος 4ο Πρακτικά ζητήματα
Μέρος 5ο: Η Σημασία της κρίσιμης σκηνής
Μέρος 6ο: Το Θέμα
Μέρος 8ο: Χτίζοντας τον ήρωα
Στα προηγούμενα αναδείχτηκε η κεντρική σημασία του ρόλου του ήρωα στο σενάριο. Συνήθως είναι ένα πρόσωπο αλλά πιθανά να έχουμε δύο ή και περισσότερους.
Συνοπτικά να θυμίσουμε ότι Ήρωας είναι ένα κεντρικό πρόσωπο δράσης, στον οποίο θα δώσουμε μορφή (εξωτερικά και εσωτερικά γνωρίσματα) αλλά και βιογραφικό έστω και αν αυτό δεν χρησιμοποιηθεί στην πλοκή του σεναρίου.
Θα σταθούμε τώρα σε μερικά βασικά πράγματα:
Για πάμε να επιλέξουμε μία χαρακτηριστική ταινία από τον παλιό Ελληνικό κινηματογράφο να δούμε πως θα το σκανάρουμε όλο αυτό.
Παίρνουμε λοιπόν την δραματική κωμωδία:
"Δεσποινίς ετών 39"
Η ταινία ανέβηκε το 1954 σε σκηνοθεσία του ΑΛΕΚΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ
Πάμε να μελετήσουμε το σενάριο των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου.
Ο Κεντρικός μας ήρωας είναι ο Τηλέμαχος Καραντάρης, μέσω του ΒΑΣΙΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗ.
Οι σεναριογράφοι, έχουν φροντίσει να μας έχουν δώσει αναλυτικά, την πλήρη βιογραφία του κεντρικού μας ήρωα. Είναι ένας ώριμος άντρας, εύπορος, αποκαταστημένος επαγγελματικά, ο οποίος έχει χρόνια δεσμό με την Φωφώ (Ίλια Λιβυκού). Συζεί με την 39χρονη αδελφή του, την Χρυσάνθη, (Σμάρω Στεφανίδου), η οποία είναι ανύπαντρη.
Ποιος είναι ο σκοπός του ήρωά μας στο σενάριο; Μα φυσικά να παντρέψει την αδελφή του για να μπορέσει και εκείνος να δημιουργήσει τη δική του ζωή.
Το πρόβλημα που του βάζει το σενάριο ως "κόντρα" ποιο είναι; Μα το ότι η αδελφή του έχει σχεδόν γίνει γεροντοκόρη για τα ήθη εκείνης της εποχής.
Καλείται λοιπόν το σενάριο, να βρει λύση σε αυτό το πρόβλημα του ήρωά μας.
Ήρωας σημαίνει:
- Πρόσωπο με ΑΠΟΨΗ
Πως βλέπει τον κόσμο, τις απόψεις έχει, πως προσεγγίζει την πραγματικότητα.
Ο Τηλέμαχος Καραντάρης, βλέπει τον κόσμο μέσα από τις παραδοσιακές εκείνες αντιλήψεις της εποχής, που δεν του επιτρέπουν να αφήσει πίσω την ανύπαντρη αδελφή του για να κάνει εκείνος τη ζωή του. Υπηρετεί λοιπόν με συνέπεια αυτήν την άποψη και με βάση αυτή δικαιολογείται και στην αγαπημένη του Φωφώ.
- Πρόσωπο με ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ
Είναι γκρινιάρης, μίζερος, χαρούμενος;
Είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος
Όλα αυτά πρέπει να οριστούν.
Ο ήρωάς μας δεν είναι μίζερος, μήτε και γκρινιάρης. Η στάση ζωής που υπηρετεί με συνέπεια, τον πιέζει αφόρητα, τον αγχώνει υπερβολικά. Κινδυνεύει άμεσα ο ίδιος να χάσει το ίδιο του το μέλλον αλλά τη στήριξη στην αδελφή του δεν την αφήνει με τίποτα. Για αυτόν οι παραδοσιακές αξίες της οικογένειας είναι αδιαπραγμάτευτες απέναντι σε κάθε κόστος.
- Πρόσωπο με ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που πλάθουν την προσωπικότητα του ήρωά μας.
- Πρόσωπο με ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Πως φέρεται ο ήρωάς σε σημαντικές στιγμές της πλοκής και της δράσης. Στάση που έχει μεγάλη σημασία. Θυμώνει εύκολα; Είναι τρυφερός; Είναι απότομος ή διαλλακτικός;
Ο Τηλέμαχος Καραντάρης έχει μια χαμηλών τόνων συμπεριφορά σε όλο το στάδιο της εξέλιξης της πλοκής του σεναρίου. Δεν είναι απότομος, δεν είναι εριστικός. Ακόμα και τη στιγμή που η, για χρόνια, σύντροφός του, Φωφώ, αποφασίζει να τον εγκαταλείψει με έναν από τους γαμπρούς, η αντίδρασή του δεν βγάζει οργή, δεν βγάζει θυμό. Υποφέρει, πικραίνεται, ίσως και να ηττάται οριστικά αλλά η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από έντονη εσωστρέφεια.
Έτσι οι δύο σεναριογράφοι μας δίνουν όλα εκείνα τα στοιχεία της συμπεριφοράς του στις εναλλαγές της δράσης. Τον βλέπουμε ακόμα και να αλλάζει άρδην επιλογές, προκειμένου να αποκαταστήσει την αδελφή του καθώς οι επίδοξοι γαμπροί παρελαύνουν από μπροστά του.
- Πρόσωπο με ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
Η εξέλιξη της δράσης και η εναλλαγή κατάστασης μας αποκαλύπτει νέες πτυχές του ήρωά μας που δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα.
Εδώ, θα αλλάξουμε λίγο ταινία. Θα πάμε στο 1972 σε ένα δράμα του Νίκου Φώσκολου σε σενάριο δικό του.
"Αιχμάλωτοι του μίσους"
Για να δούμε τι μας αποκαλύπτει ο κεντρικός ήρωας σε κάποια στιγμή της εξέλιξης του σεναρίου, που δεν υποπτευόμασταν καν.
Είναι το στοιχείο της "αποκάλυψης"
Ο Φον Ζίραχ, μας αποκαλύπτει τον κυνικό και βίαιο χαρακτήρα του. Μαθαίνουμε ότι είναι έμπορος όπλων. Και εκεί που, για αυτόν, έχουμε την εικόνα του άντρα που αγαπά, που δίνει την ψυχή του για να στηρίξει την αγαπημένη του αλλά και το περιβάλλον της, που ξεδιπλώνει τρυφερότητα και αγάπη, τον βλέπουμε να συναλλάσσεται με αδίστακτο πρόσωπο με τους λαθρέμπορους όπλων. Επίσης θα τον δούμε να μας αποκαλύπτει τον βίαιο χαρακτήρα του, όπως θα τον δείξει, τόσο προς την γραμματέα του όσο και στην ίδια την ηρωίδα.
Διαδικασία που πλάθει τον Ήρωά μας
Σε αυτή τη διαδικασία θα κληθούμε να "γεμίσουμε" τον ήρωα που δημιουργήσαμε για το σενάριό μας με όσο περισσότερα χαρακτηριστικά, τα οποία θα κληθούμε μετά να τα δουλέψουμε και να τα βρούμε μπροστά μας στις τοποθετήσεις του μόλις ξεκινήσει η δράση και η πλοκή του σεναρίου.
Δύο τρόποι γραφής ενός σεναρίου
1) Βρίσκουμε μια ιδέα και μέσα σε αυτήν εντάσσουμε τον ήρωά μας
2) Δημιουργούμε έναν ήρωα και αφήνουμε την πλοκή να ξεπηδήσει μέσα από αυτόν.
Μπορείτε λοιπόν, αγαπητές φίλες και φίλοι, να πειραματιστείτε, γράφοντας τη δική σας ιστορία πάνω στους δύο παραπάνω τρόπους γραφής. Πιστεύω και οι δύο θα σας συναρπάσουν και θα σας δώσουν τα πλεονεκτήματα και τις εμπειρίες τους.
Ευχαριστώ για μία ακόμα φορά που ήσασταν εδώ σε αυτήν εδώ την κουβέντα-παρουσίαση.
Το θέμα φυσικά και θα έχει συνέχεια.
Βιβλιογραφία: Syd Field "Το σενάριο, η τέχνη, η τεχνική"
Γιάννη επιτέλους και η συνέχεια ενός πολύ ενδιαφέρον άρθρου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διάπλαση των χαρακτήρων και δη του κεντρικού είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία ενός σεναρίου. Μπορεί να αλλάξει ως και το επίπεδο της ίδιας της ταινίας,να της δώσει άλλο αέρα. Όπως ακριβώς θα κάνει και σε ένα μυθιστόρημα.
Έξοχα και τα παραδείγματα και ειδικά στο τελευταίο θα μπορούσαμε ίσως να πούμε πως έχουμε και έναν αντιήρωα πρωταγωνιστή;
Μπράβο Γιάννη.
Φυσικά και ισχύει Γιώργο μου αυτό που παρατηρείς στο τέλος. Το σενάριο, μπορεί να μετατρέψει τον ήρωα σε "αντι-ήρωα", με κόντρα ανατροπές. Όπως στο παράδειγμα που παρουσίασα.
ΔιαγραφήΓιώργο μου, καθώς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, όλοι μας προσπαθούμε να γράψουμε, να εκφραστούμε συγκροτημένα, μυθοπλαστικά, πιστεύω αυτή η σειρά θεμάτων, μπορεί να μας βοηθήσει τεχνικά.
Χαίρομαι πολύ που μπαίνεις στην κουβέντα αυτή. Οι παρατηρήσεις σου είναι σημαντικές.
Καλησπέρα, καλή συνέχεια.
Kαλημέρα αγαπημένε μου, φίλε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολυ χρήσιμο αρθρο και κατα συνεπεια, συμβουλές - οδηγίες.
Προσωπικά, με βοήθησες παρα πολυ!
Για ακόμη μια φορα!
Σε φιλώ και σου εύχομαι μια όμορφη μέρα!
Κική Κωνσταντίνου από το μπλοκ "Εκφράσου"
Χαίρομαι Κική για αυτό που αναφέρεις. Δεν διεκδικώ τη θέση "καθηγητή". Μαθητευόμενος είμαι και εγώ εδώ στις αναλύσεις του εξαίρετου Syd Field.
ΔιαγραφήΑυτό το νόημα έχει και η παρουσίαση αυτού του θέματος. Να βρίσκουμε πατήματα και κατευθύνσεις. Καλησπέρα Κική μου, φιλιά.
Γιάννη πολύ σ' ευχαριστούμε για την αναλυτικότατη ανάρτηση σου. Τα παραδείγματα, πολύ βοηθητικά και προσωπικά τα εκτίμησα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαμιά φορά διαβάζουμε ένα άρθρο και σκεφτόμαστε "ναι οκ, καλά όλα αυτά, πρακτικά πώς γίνεται".
Εδώ δεν συμβαίνει αυτό. Και σ' ευχαριστώ. Γιατί με αυτό τον τρόπο η ανάρτηση σου, από όμορφη, έγινε και βοηθητική.
Και φυσικά, θα χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες αυτές, ώστε να χτίζουμε καλύτερα τους ήρωες των ιστοριών μας!
Να'σαι καλά Γιάννη μου και να 'χεις ένα όμορφο Σαββατοκύριακο!
Θα συμφωνήσω μαζί σου Μαρίνα μου λέγοντας πως, είναι καλή η παράθεση της θεωρίας αλλά είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τα στηρίξουμε με παραδείγματα στην πράξη. Πιστεύω να βοήθησα πρακτικά στο κομμάτι αυτό.
ΔιαγραφήΠάντα η μελέτη βοηθά στην τεκμηρίωσή μας στον κομμάτι του γραπτού λόγου και δη της μυθοπλασίας.
Σε ευχαριστώ πολύ Μαρίνα μου, για την παρουσία και το λόγο σου. Την αγάπη μου.
Διάλεξες μια ταινία-ορόσημο μ' έναν Λογοθετίδη να ενσαρκώνει άψογα το ρόλο του, ακόμα και με τις γκριμάτσες του προσώπου του. Ο πόνος, η ελπίδα, η απογοήτευση, η έκπληξη, όλα εκφράζονται τόσο αβίαστα στο παίξιμο του, που νομίζεις πως δεν είναι ταινία αλλά η πραγματική του ζωή. Εξαιρετική η ανάλυσή σου και πολύ βοηθητική για όσους καταπιάνονται με τη συγγραφή. Θα συμπλήρωνα βέβαια πως ακόμα και ένα άψογο σενάριο θέλει τον χαρισματικό ερμηνευτή για να το απογειώσει. Και η εποχή του παλιού ελληνικού σινεμά, μας το έχει αποδείξει περίτρανα αυτό. Δίχως ιδιαίτερες τεχνικές, με υποτυπώδη μέσα και με ανθρώπους που δεν είχαν βγάλει καν σχολές, δημιούργησαν θρυλικές ταινίες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιάννη μου συγχαρητήρια για την κοπιαστική δουλειά σου που τη μοιράζεσαι μαζί μας!
Να είσαι καλά!
Η Ταινία Μαρία μου, είναι μια κλασική κωμωδία ηθών. Μέσα από αυτήν αναδεικνύονται τα ήθη της εποχής αλλά και οι δρώντες χαρακτήρες. Είναι μια ταινία, όπου ο κεντρικός ήρωας αποτελεί ένα πολύ καλό "δείγμα" για "μάθημα".
ΔιαγραφήΓια το πως δηλαδή οι σεναριογράφοι έχουν δουλέψει πάνω σε αυτόν, σε όλες του τις πτυχές για να μας τον παρουσιάσουν. Και βέβαια έχει προκύψει μια ιστορική ταινία με μεγάλη επιτυχία, με τον Βασίλη Λογοθετίδη να κυριαρχεί απόλυτα.
Σε ευχαριστώ για το πέρασμά σου και τη συμμετοχή σου αγαπημένη μου φίλη. Να είσαι καλά, γερή, δυνατή και καλό μήνα να έχουμε.
Πολύ καιρό έχω να περάσω από εδώ, μου έλειψαν οι υπέροχες αναρτήσεις σου. Αχ ας όψεται.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕλπίζω να μην με παρεξηγείς.
Καλό βράδυ Γιάννη μου, φιλιά!
Βιργινία μου, αγαπημένη μου φίλη. Το πέρασμά σου από εδώ ή όχι, δεν αποτελεί για μένα κριτήριο για να σε παρεξηγήσω. Η σχέση και η φιλία μας παραμένει με δυνατά χαρακτηριστικά που δεν μετριούνται με τέτοια μέτρα. Να είσαι καλά κορίτσι μου, καλό μήνα να έχεις. Σε ευχαριστώ πολύ.
ΔιαγραφήΟ Λογοθετίδης μπορούσε να κουβαλήσει στην πλάτη του την ιστορία ολόκληρης της εποχής του. Σε όλα τα έργα του είχε αναπτυγμένο το αίσθημα της τιμής. Για μένα η διαδρομή αυτή του ήρωα δεν έχει να κάνει μόνο με το σενάριο, αλλά και με τον χαρακτήρα του. Κι αυτό το ασπρόμαυρο του παλιού καλού κινηματογράφου, άλλη στόφα βρε Γιάννη μου, πώς να το κάνουμε. Είναι όλα αυτά που είπαμε κι όχι γιατί το σενάριο ήταν η πραγματική ζωή μιας άλλοτε έντιμης κοινωνίας. Δεν ξέρω αλλά με κάτι τέτοια σενάρια η συγκίνηση ξεχειλίζει, σκέψου να έχεις απέναντί σου κι έναν Λογοθετίδη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤη δεύτερη ταινία δεν είμαι σίγουρη αν την έχω δει. Να πω την αλήθεια δεν την θυμάμαι. Πάντως , επαναλαμβάνομαι το ξέρω, αλλά θα πω για άλλη μια φορά, ωραία δουλειά Γιάννη. Σ’ ευχαριστούμε!
Καλό βράδυ!
Αννίκα μου, να πούμε λέξη για τον Λογοθετίδη; Αλίμονο. Μια ολάκερη εποχή μόνος του. Ένας τεράστιος άνθρωπος της υποκριτικής, με ήθος, στόφα και εντιμότητα που σημάδεψε τα κινηματογραφικά και θεατρικά μας ήθη. Από κοντά και η σύντροφός του, η υπέροχη Ίλια Λιβυκού.
ΔιαγραφήΟ Λογοθετίδης, μην ξεχνάμε, ήταν ο κατ' εξοχήν ηθοποιός για αυτό το είδος της κωμωδίας. Των ηθών και των χαρακτήρων. Υπέροχος στο να το υπηρετεί. Η άλλη ταινία, ήρθε εδώ σαν παράδειγμα για το κριτήριο της "αποκάλυψης" στον ήρωα. Είναι πολύ έντονο και η ερμηνεία του Καρρά εκπληκτική.
Ευχαριστώ πολύ Αννίκα μου για κάθε σου παρουσία και λόγο. Καλό μήνα.
Είπα και εγώ εγκαταλείφθηκε το σενάριο; Κατατοπιστικότατη ανάρτηση. Ο ήρωας λοιπόν κεντρικό πρόσωπο σε κάθε ιστορία. Τι καλά που μαθαίνουμε ενώ μας ψυχαγωγείς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι ταινίες χαρακτηριστικές για την κατανόηση.
Γιάννη μου πολύ σ'ευχαριστώ προσωπικά για το βοήθημα αυτό
Να σαι καλά
Φιλιά πολλά
Όχι Άννα μου! Δεν τα ξεχνάμε τα "μαθήματά" μας. Μέσα από αυτά συνεχίζουμε να μελετάμε, να δουλεύουμε, να γινόμαστε καλύτεροι. Και φυσικά η ψυχαγωγία, που τόσο απαραίτητη μας είναι αυτόν τον καιρό.
ΔιαγραφήΧαίρομαι που μπορώ να σου δίνω κάτι χρήσιμο Άννα μου. Σε ευχαριστώ πολύ από καρδιάς. Καλό μήνα.
Γιάννη μου, έχει περάσει καιρός και από τότε που έκανες εκείνο το δρώμενο με το σενάριο. Ίσως έχει έρθει η ώρα να το επαναλάβεις. Ανυπομονώ και νομίζω ότι πολλοί άλλοι φίλοι θα ήθελαν να συμμετέχουν. Σε φιλώ, φίλε μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑχ βρε Μία μου, ναι. Θυμίζεις ένα όμορφο δρώμενο που είχαμε κάνει τότε. Τι να σου πω δεν ξέρω. Να κλείσω 2-3 ακόμα θέματα παρουσίασης εδώ και να κάνουμε ένα δρώμενο σαν ...γενική επανάληψη. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια και τη διάθεση καλή μου φίλη. Τα φιλιά μου.
ΔιαγραφήΩραίες συμβουλές γιατί έτσι και αφήσω στα χέρια της τύχης τον κεντρικό ήρωά μου με οδηγεί σε χάος χαχαχα
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα σαι καλά Γιάννη πολύ καλές οι οδηγίες σου και μου άρεσαν και οι οδηγίες τις πτυχές του χαρακτήρα του ήρωα που δεν γνωρίζουμε και ξεδιπλώνονται ξαφνικά
σε φιλώ καλό Μήνα :)
Αυτό το τελευταίο αν το πετύχει ο σεναριογράφος ή ο συγγραφέας είναι στην απόλυτη επιτυχία. Η αποκάλυψη μιας ξαφνικής πτυχής που δεν γνωρίζουμε πάντα έρχεται να ταράξει τα νερά της πλοκής.
ΔιαγραφήΕυχαριστώ Μάνια μου για την προσοχή και τη συμμετοχή σου. Στέλνω φιλιά και καλησπέρες.
Πρώτη φορά βλέπω τέτοιου είδους ανάρτηση και ομολογώ πως με εντυπωσίασε. Βέβαια, ποτέ δεν θα τολμούσα να μπω στη διαδικασία να γράψω, αλλά το σίγουρο είναι πως θα βλέπω τις αγαπημένες μου ταινίες και σειρές με άλλο μάτι. Σε ευχαριστούμε Γιάννη!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιρήνη μου, είναι εδώ στην διάθεσή σου όλη η σειρά με τα εκπαιδευτικά σεμινάριο πάνω στη συγγραφή σεναρίου. Μπορείς να τα δεις μέσα από τους συνδέσμους. Και είναι χρήσιμο και σε κάθε είδους συγγραφή. Εγώ σε ευχαριστώ καλή μου φίλη για την προσοχή και την παρουσία σου. Τα φιλιά μου.
Διαγραφή