Περί Σεναρίου ο Λόγος: Χρήσιμοι Όροι για το Σενάριο (Μέρος 3ο)

Αγαπημένοι συνοδοιπόροι του CINEFIL
Συνεχίζουμε τα ...σεμινάριά μας πάνω στο θέμα του
ΣΕΝΑΡΙΟΥ που δουλεύουμε τον τελευταίο καιρό.
Σήμερα θα μπούμε σε κάποιους πιο συγκεκριμένους όρους για το Σενάριο, θα τους προσεγγίσουμε με το σκεπτικό να τους κάνουμε περισσότερο κατανοητούς και να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω στην τέχνη του Σεναρίου

Με βάση την Πηγή που αναφέρω εδώ, ο Γιώργος Κόκουβας έχει κάνει μια εξαίρετη παρουσίαση κάποιων βασικών όρων πάνω στην συγγραφή σεναρίου.
Εμείς θα διαλέξουμε τους πιο σημαντικούς για να τους παρουσιάσουμε.

Πηγή: Reel.gr/Κινηματογραφικό Λεξικό/25 χρήσιμοι όροι για Σενάριο

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ για το ΣΕΝΑΡΙΟ

Narrative Hook  (Σεναριακό Δόλωμα)

Συνήθως το βάζουμε στην σκηνή έναρξης της ταινίας και είναι το σημείο όπου θα τραβήξει την προσοχή του θεατή.

Δραματική Ανάγκη

Εδώ αναζητούμε το τι ακριβώς επιδιώκουμε με την ταινία μας. Τι θέλει να πετύχει ο ήρωας ; ποια είναι η ανάγκη του δράματος ; π.χ. σε μια Αστυνομική ταινία να βρούμε τον ένοχο.

Exposition

Δύσκολο σημείο..! εδώ ο σεναριογράφος δίνει σημαντικές πληροφορίες για να προχωρήσει η ταινία. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους

• Με χρήση εικόνας
• Με χρήση διαλόγου

Για παράδειγμα: Οφείλουμε να μάθουμε κάποια στοιχεία για τον χαρακτήρα ενός ήρωα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να "εκθέσουμε" στοιχεία για αυτόν, είτε μέσα από κάποιες εικόνες (flash back στο παρελθόν του) είτε μέσα από κάποιους διαλόγους (Κάποιος τρίτος περιγράφει μνήμες από αυτόν.

Set Up/Pay off

Είναι κάποια στοιχεία που ο σεναριογράφος τα βάζει μέσα στην πλοκή (set up) και τα χρησιμοποιεί αργότερα για να δώσουν νόημα στις πράξεις ενός ήρωα (pay off)

To Είδος του Τέλους ενός Σεναρίου

για το τέλος κάθε σεναρίου έχουμε γενικά δύο είδη:

• ΑΝΟΙΧΤΟ ΤΕΛΟΣ:  Εδώ όλα μένουν ανοιχτά και αφήνεται στους θεατές να κρίνουν ή να φανταστούν πως τελειώνει η ιστορία.
• ΚΛΕΙΣΤΟ ΤΕΛΟΣ: το πιο κλασικό, εκεί που έχουμε οριστική λύση και έκβαση στην ιστορία μας.

Premise

Αυτό είναι κάτι σαν ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΙΤΛΟΣ στην ταινία που γράφουμε. Ένα μότο για την ταινία μας. 

Treatment

Μιλήσαμε στα προηγούμενα μέρη για την ΣΥΝΟΨΗ ενός σεναρίου. Μια δηλαδή πολύ περιεκτική περίληψή του. Το treatment είναι μια ευρύτερη περιγραφή του σεναρίου μέσα σε λίγες σελίδες. Εδώ έχουμε στοιχεία για:

• την ΠΛΟΚΗ
• το ΣΤΥΛ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ
• πληροφορίες για τους ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Το χρησιμοποιούμε για να παρουσιάσουμε το σενάριό μας σε επίδοξους παραγωγούς.

Αφού είδαμε κάποιους σημαντικούς όρους πάνω στη δομή ενός Σεναρίου θα πάμε τώρα να ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ κάποια στοιχεία που οφείλουμε να έχουμε κατά νου όταν θα αποπειραθούμε να γράψουμε ένα σενάριο

Πηγή: https://reel.gr/6-askiseis-gia-na-grafeis-kalitera-senaria/   (Γιώργος Κόκουβας)

ΤΟ ΥΠΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟ του ΗΡΩΑ

Κάθε σεναριογράφος οφείλει να γνωρίζει απόλυτα όλους τους χαρακτήρες του σεναρίου του. Το κυριότερο, στον κεντρικό μας ήρωα, οφείλουμε να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στο υποσυνείδητό του. (Γιατί π.χ. ένας ήρωας είναι βίαιος με τις γυναίκες ; γιατί μια γυναίκα ζηλεύει παθολογικά τον άντρα της ; κλπ)

ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Κάθε σεναριακός χαρακτήρας. Κάθε πρόσωπο μιας ταινίας, δεν είναι μονοσήμαντος.
Δεν μπορεί π.χ. ένας χαρακτήρας σε μια κωμωδία να μην έχει και δραματικά χαρακτηριστικά και ανάποδα. Αυτά τα χαρακτηριστικά οφείλουμε να τα αναδεικνύουμε σαν γράφουμε.

CRASH TEST στον ΗΡΩΑ μας

Ο Κεντρικός ήρωας του σεναρίου μας οφείλουμε να γνωρίζουμε πως αντιδρά σε συνθήκες κρίσης. Οφείλουμε δηλαδή να έχουμε κάνει στο μυαλό μας πριν ένα τεστ στο πως θα αντιδράσει σε ακραίες δραματικές καταστάσεις. Έτσι μπορούμε να τον ερμηνεύσουμε.
π.χ. Άσκηση γραφής:  γράψε 10 προβλήματα στα οποία ο ήρωάς σου οφείλει να απαντήσει (πως θα αντιδράσει αν τρακάρει, αν υποστεί κλοπή, αν χτυπηθεί, αν γίνει αντικείμενο απάτης ερωτικής, πράγματα δηλαδή άσχετα με την ταινία σου)

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ "ΜΙΛΟΥΝ"

Τι έλεγαν οι Κινέζοι ; κάθε εικόνα μιλάει και αναδεικνύει αλήθειες. Ο Κινηματογράφος είναι η τέχνη της εικόνας. Χρησιμοποιούμε λοιπόν εικόνες αντί διαλόγου για να καταδείξουμε συναισθηματικές καταστάσεις των χαρακτήρων μας.
Π.χ. έχουμε ένα ζευγάρι. Θέλουμε να δηλώσουμε ότι αγαπιούνται. Δεν είναι αναγκαίο να πει ο ένας στον άλλο "Σ' Αγαπώ". Μπορείτε να το δείξετε αυτό με μια σκηνή.

Ο ΡΥΘΜΟΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

Να και κάτι πολύ σημαντικό....! (Για μένα το λέει, που δυσκολεύομαι...)
Εδώ βλέπουμε πόσο ελέγχουμε τον ρυθμό σε μια μας αφήγηση.
Π.χ. επιλέξτε μια σκηνή: Μια ληστεία. Περιγράψτε τη σκηνή σε τρεις σελίδες. Επαναλάβετε την ίδια σκηνή σε μία σελίδα. Κάντε τις συγκρίσεις χωρίς να αλλάζει το νόημα. Να λοιπόν κάτι δύσκολο και αναγκαίο.

ΜΑΘΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ που ΒΛΕΠΕΙΣ

Μπορείτε να κάνετε μια απλή άσκηση. Δείτε μια ταινία προσεκτικά. Διαμορφώνετε μια συνολική εικόνα της δράσης. Δείτε ξανά την ταινία.
Κάντε το εξής:

• Ξεχωρίστε τις σκηνές που σας βοήθησαν να "μάθετε" τον χαρακτήρα του ήρωα της ταινίας.
• Ξεχωρίστε τις σκηνές που σας βοήθησαν στην πλοκή 

Εδώ, φίλες και φίλοι, θα κλείσω και το 3ο μέρος της σπουδής μας πάνω στο Σενάριο, τη δομή του, τα μυστικά του, τη λειτουργία του.

Στο επόμενο μέρος φιλοδοξώ να περάσουμε σε ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ και να δούμε με τι τρόπο τεχνικό γράφετε ένα σενάριο στο χαρτί και να κάνουμε και μια μικρή πρακτική στο θέμα.

Δείτε εδώ τα προηγούμενα μέρη:

Περί Σεναρίου ο λόγος-Μέρος 1ο 

Περί Σεναρίου ο λόγος-Μέρος 2ο