VITTORIO DE SICA: "ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ" Η έκφραση του Κινηματογραφικού Ρεαλισμού

Φίλες και Φίλοι

συνεχίζοντας το διάβα μας στα λεγόμενα "Μεγάλα" και "Θρυλικά" φιλμς του

Παγκόσμιου Κινηματογράφου στην ιστορία του,

σήμερα θα κάνουμε μια ακόμα στάση στον ΙΤΑΛΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ.

Συγκεκριμένα στην μεγάλη Σχολή του Ιταλικού Νεορεαλισμού, που σημάδεψε το Κοινωνικό και Ταξικό προφίλ της Έβδομης Τέχνης μέσα στο πέρασμά του.

Αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη συντριβή του Φασισμού, η ανθρωπότητα προσπαθεί να καλύψει τις χαώδεις πληγές της που άφησε πίσω της το πιο αιμοβόρο σκοτάδι της πολιτικής και της εφαρμογής της.

Οι κοινωνίες προσπαθούν να ορθοποδήσουν, οι άνθρωποι να βγουν απ τα ερείπια, οι ελπίδες και τα χαμόγελα να ανθίσουν ξανά.

Ο ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ με πρώτο δάσκαλο τον μεγάλο ROBERTO ROSSELINI ανοίγει τη μεγάλη του σχολή με το έργο του "ΡΩΜΗ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ"

Στα χνάρια του ένας Θρύλος του παγκόσμιου Κινηματογράφου

Ο VITTORIO DE SICA

παίρνει την σκυτάλη δημιουργώντας μια ΤΑΙΝΙΑ που γράφει Ιστορία.

Μια ταινία που θεωρείται και είναι ανάμεσα στα 30 ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ που ανέδειξε η Κινηματογραφική Τέχνη.

"ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ"

(LADRI DI BICICLETTE)

H δημιουργία του DE SICA είναι απότοκο της άμεσης μεταπολεμικής στροφής της ανθρώπινης φιλοσοφίας της Τέχνης με επίκεντρο τον ΑΝΘΡΩΠΟ.

Και ειδικότερα τον απλό, καθημερινό άνθρωπο του μόχθου, τον ΕΡΓΑΤΗ και τη ΛΑΪΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

24 ΝΟΕΜΒΡΗ 1948

Ασπρόμαυρη (φυσικά....) μονοφωνική ταινία διάρκειας 93' γυρισμένη σε φυσικούς χώρους στα προάστεια της ΡΩΜΗΣ του 1948.

Βασισμένο στην Νουβέλα του LUIGI BARTOLINI

ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ:  CESARE ZAVATTINI, VITTORIO DE SICA, SUSO CECCHI D' AMICO,  ORESTE BIANCOLI, ADOLFO FRANCI, GERARDO GUERRIERI

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗ:  CARLO MONTUORI

ΠΑΡΑΓΩΓΗ:  GIUSEPPE AMATO, VITTORIO DE SICA

ΜΟΥΣΙΚΗ:  ALESSANDRO CICOGNINI

ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

LAMBERTO MAGGIORANI στο ρόλο του ANTONIO RICCI

ENZO STAIOLA στο ρόλο του μικρού γιου του BRUNO RICCI

LIANELLA CARELL στο ρόλο της συζύγου και μητέρας MARIA RICCI

GINO SALTAMERENDA στο ρόλο του BAIOCCO

VITTORIO ANTONUCCI στο ρόλο του κλέφτη

Η ΙΣΤΟΡΙΑ της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ του ΦΙΛΜ

Σημειώστε ότι ο δημιουργός της ταινίας, ο ίδιος ο VITTORIO DE SICA, δέχτηκε ΠΡΟΤΑΣΗ από τον μεγάλο ΠΑΡΑΓΩΓΟ του HOLLYWOOD, DAVID SELZNICK, δημιουργό του περιβόητου "ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ" για να χρηματοδοτήσει την ταινία.

Μάλιστα τον Α' Αντρικό ρόλο θα υποδύονταν ο "λουστραρισμένος" και ατσαλάκωτος CARY GRANT.

O VITTORIO DE SICA αρνήθηκε κάθε εμπλοκή των Αμερικάνων στη δημιουργία της ταινίας και η ΤΑΙΝΙΑ ...ΣΩΘΗΚΕ μένοντας στην ιστορία.

Παρά την άρνηση οι Αμερικάνοι δεν ...πείσμωσαν και αναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων αντικειμενικά να δώσουν ύψιστη τιμή και αναγνώριση στην Ταινία, στα OSCAR της εποχής όπως θα δούμε αργότερα.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ των ΕΡΜΗΝΕΥΤΩΝ της ταινίας

Σημειώστε αγαπητές φίλες και φίλοι ότι οι άνθρωποι που ερμηνεύουν την ταινία ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ καλοί ηθοποιοί που ερμηνεύουν τους απλούς μεροκαματιάρηδες εργάτες αλλά ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ που ερμηνεύουν με εξαίρετη φλόγα ζωής την ΙΔΙΑ τη ΖΩΗ τους.....!

Απλά συγκλονιστικό....!

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ της ΤΑΙΝΙΑΣ

Ιταλία 1948, ΡΩΜΗ. 

Ο Ιταλικός λαός προσπαθεί να ανασυνταχτεί και να βγει από τα ερείπια που άφησε πίσω του ο Φασισμός του Μουσολίνι και των μελανοχιτώνων του καθώς και ο καταστρεπτικός Β' Παγκόσμιος πόλεμος.

Η Ρώμη δεν είναι πια η ψευτο-μεγαλόπρεπη Πόλη φανφάρα στην οποία ο Μουσολίνι και οι φασίστες του έδιναν χαρακτήρα της Αυτοκρατορικής ...πρωτεύουσας με τις παράτες και τις φανφάρες.

Η Ρώμη δεν είναι καν η όμορφη εκείνη Πόλη του φωτός και του πνεύματος του αρχαίου Λατίου.

ο Τίβερης φαντάζει και είναι μουντός, λασπωμένος, με όχθες μέσα στη βρώμα, την εγκατάλειψη.

Η Μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων, ο Λαός και οι Εργατικές οικογένειες ζουν σε τρώγλες και σε μίζερα εξαθλιωμένα διαμερίσματα. 

Η ΑΝΕΡΓΙΑ σκοτώνει κάθε όνειρο και κάθε αξιοπρέπεια.

Κάθε μέρα χιλιάδες απελπισμένοι άνεργοι στήνονται σε ουρές προσπαθώντας να βρουν έστω μια δουλειά. Γυναίκες, πουλάνε ότι απέμεινε με αξία από το πληγωμένο τους νοικοκυριό.

Μνημειώδης η σκηνή που η MARIA RICCI πουλάει τα ...σεντόνια της για να μπορέσουν να πάρουν πίσω από το ενεχυροδανειστή το Ποδήλατό τους.

Η Κάμερα ανοίγει το κάδρο δείχνοντας υπαλλήλους των αγοραστών να ανεβάζουν τα σεντόνια σε ντάνες ατέλειωτου ύψους μέτρων....

Μικρά παιδιά, χαμίνια της ζωής, σέρνονται στο δρόμο για να βοηθήσουν και αυτά στο βαθμό που μπορούν. 

Η Εγκληματικότητα με κλοπές είναι ένα πλέον με την καθημερινότητα...

ΤΟ ΘΕΜΑ της ΤΑΙΝΙΑΣ

Μέσα σε αυτή τη ζοφερή ατμόσφαιρα που περιγράψαμε η Οικογένεια του ANTONIO και της MARIA RICCI μαζί με το μικρό τους γιο, τον BRUNO, αναζητούν δουλειά.

Ο ANTONIO με χίλια βάσανα βρίσκει μια δουλειά αφισσοκολητή στο Δήμο, η οποία όμως απαραίτητα χρειάζεται ποδήλατο για μετακίνηση.

Η MARIA πουλάει ότι πολύτιμο έχει σε ρούχα για να πάρουν πίσω το Ποδήλατό τους, που το κρατάει το ενεχυροδανειστήριο, πράγμα που το κάνουν.

Η Ελπίδα και το όνειρο έρχονται πάλι ξανά στα πρόσωπα της οικογένειας και το χαμόγελο ζωγραφίζεται στα πρόσωπά τους.

Ο ANTONIO ξεκινάει την πρώτη του βάρδια με το ποδήλατο μαζί του ΑΛΛΑ......

στην πρώτη του αφισσοκόληση πέφτει θύμα οργανωμένης κλοπής και το ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΧΑΝΕΤΑΙ ΞΑΝΑ.....!!!

Τι ειρωνεία αλήθεια......! ο VITTORIO DE SICA παίζει με τις τρομερές κοινωνικές αντιθέσεις:

Ο Απλός μεροκαματιάρης εργάτης ANTONIO κολλάει αφίσες της απαστράπτουσας

RITA HAYWORTH.....ενός άλλου λαμπερού κόσμου...

Το ΠΟΔΗΛΑΤΟ για τον ANTONIO και την οικογένειά του είναι το απόλυτο εργαλείο της ζωής τους.....! είναι κομμάτι της....! με αυτό θα ζούσαν, με αυτό θα δούλευε εκείνος.....

χωρίς αυτό δεν υπάρχει.......χωρίς αυτό η απελπισία γίνεται μόνιμο ταίρι τους ξανά....

Ο ΑΓΩΝΑΣ της ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

Ο ΑΝΤΟΝΙΟ με τον νεαρό γιο του BRUNO στο πλαί του ξεκινάνε έναν μαρτυρικό αγώνα αναζήτησης του ΚΛΕΦΤΗ του ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ τους...

Με τεράστια μαεστρία και μοναδικότητα ο VITTORIO DE SICA χρησιμοποιεί αυτό το μαρτυρικό ολοήμερο, στα όρια κάθε ανθρώπινης δύναμης και αντοχής οδοιπορικό για να περπατήσουμε και εμείς τους δρόμους της ΡΩΜΗΣ, σε κάθε γειτονιά της, από το συγκροτημένο κέντρο της μέχρι τα γκρίζα ερειπωμένα της προάστια και συνοικίες...

Ακόμα και η ίδια η ΒΡΟΧΗ γίνεται "εργαλείο" στον μεγάλο Σκηνοθέτη να την δέσει συμβολικά με το αδιέξοδο των ηρώων μας και την απελπισία τους...

Και που δεν φτάνει η αναζήτησή τους:  Στην Αστυνομία, σε συναδέλφους, στην Εκκλησία, σε ιδρύματα, ακόμα ναι.....και σε ...καφετζούδες μέντιουμ της ...εποχής που έκλεβε όνειρα.

Η ΚΟΡΥΦΩΣΗ

Στα μάτια μας, μέσα απ τη διαδρομή της αναζήτησης του κλεμένου ποδηλάτου περνάνε όλα τα βασικά εκείνης της εποχής και κοινωνίας:

Γραφειοκρατία των δημοσίων υπηρεσιών, η Μοναξιά που δέρνει κάθε γειτονιά, η ανύπαρκτη συνδικαλιστική εργατική οργάνωση, οι ουρές με τις εικόνες στα λεωφορεία χαρακτηριστικές, η αδιαφορία και το μπλαζε ύφος της Εκκλησίας.

Ο Ρόλος που δίνει στον νεαρό BRUNO ο VITTORIO DE SICA και οι συγγραφείς του έργου δεν είναι καθόλου τυχαίος.

Ο Μικρός είναι πανταχού παρών.....! ακούραστος αγωνιστής, αλληλέγγυος στον Πατέρα του με κάθε τίμημα αλλά είναι και ο ΗΘΙΚΟΣ καθαρτής....!

Όταν ο απελπισμένος πια Πατέρας του, αδυνατεί να βρει τον πραγματικό κλέφτη πέφτοντας ακόμα και σε πλάνες, αποφασίσει πλέον να εκπέσει και ο ίδιος στο ρόλο του ΚΛΕΦΤΗ τότε ο ΜΙΚΡΟΣ είναι εκεί τόσο ΣΙΩΠΗΡΟΣ που τον ΔΙΑΛΥΕΙ, τον ΤΣΑΚΙΖΕΙ.....!

Η Απουσία κριτικής από το γιο του στην ΚΛΟΠΗ ενός ποδηλάτου, τον βυθίζει ακόμα περισσότερο στη Κόλαση και στην προσωπική του απώλεια αυτοεκτίμησης.

Στα μάτια του ντροπιασμένου ANTONIO, ο VITTORIO DE SICA, προβάλλει το τεράστιο ΤΙΜΗΜΑ της ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ σε τούτο εδώ το ζόφο.

Αλλά, ο μεγάλος σκηνοθέτης, ξέρει ότι ΠΡΕΠΕΙ να δώσει και κάποιες στιγμές ΧΙΟΥΜΟΡ τόσο στους ίδιους τους πρωταγωνιστές του όσο και στο ΚΟΙΝΟ για να μην μετατραπεί η απελπισία σε καθολικό ένδυμα της ταινίας.

ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ

Οι LAMBERTO MAGGIORANI, ENZO STAIOLA, LIANELLA CARELL 

ειλικρινά δεν ξέρω σε τι διαφέρουν από κάποια "βαριά" ονόματα του Κινηματογράφου.....!

Ερμηνείες απλών ανθρώπων της ζωής για την ίδια τη ζωή. Συγκλονιστική η παρουσία τους. Το χαμόγελό τους, η θλίψη, η αγωνία τους πραγματικά εκπληκτικές ως ερμηνεία.

Ο LAMBERTO MAGGIORANI μιας και σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος του έργου ως ANTONIO, ίσως χωρίς να το ξέρει, γράφει ιστορία.....! μένει στην ιστορία.... Έχοντας φύγει απ τη ζωή στα 1983, τόσο αυτός όσο και οι λοιποί ερμηνευτές δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι η ταινία στην οποία πρωταγωνίστησαν δέθηκε με την ιστορία του Κινηματογράφου.

Στέκομαι ιδιαίτερα στο θρυλικό μικρό, τον ENZO STAIOLA που σαν BRUNO βάζει την υπογραφή του σε μια από τις πλέον χαρακτηριστικές παιδικές όψεις στη μεγάλη οθόνη.

Θα σταθώ λίγο στην περιβόητη σκηνή του εστιατορίου όπου Πατέρας και γιος, τρώνε μαζί με πλούσιους πελάτες, κάτι που εμφανίζεται ως "κατάκτηση"

Παίρνω λοιπόν την προσέγγιση του Γιώργου Ευθυμίου στο www.cine.gr  

"Η Σκηνή στο εστιατόριο είναι και η αρχή της κριτικής στον πρωταγωνιστή. Απ' τη μια ο γιος προσπαθεί να μιμηθεί το πλουσιόπαιδο του διπλανού τραπεζιού. Σε μια απ τις λίγες ευκαιρίες να συμπαρευρίσκεται με ανθρώπους της αστικής τάξης. Ενώ ο πατέρας απ την άλλη, αισθάνεται ως επανάσταση και νίκη έναντι της ...συζύγου, το γεγονός οινοτροφοδοσίας του παιδιού του.

Ω....Ειρωνεία....! η εργατική τάξη καυτηριάζεται στην έλλειψη οράματος. Έχοντας πρωταρχικό στόχο, το απατηλό όνειρο της πλαστής ευτυχίας του πλούτου και της αναρρίχησης στην υφιστάμενη κοινωνική πυραμίδα..."

Η ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΗ ΦΟΡΜΑ του VITTORIO DE SICA

Ο Ιταλικός νεορεαλισμός κινηματογραφικά πάντα ζει και κινείται σε εξωτερικά κύρια ανοιχτά πλάνα.

Οι λήψεις δεν γίνονται ποτέ σε στούντιο και χρησιμοποιούνται συνεχώς φυσικοί χώροι για την ταινία.

O VITTORIO DE SICA ακολουθεί πιστά το δρώμενο αυτό, έχει καθαρά ύφος ταινίας ντοκυμανταίρ και οι ήρωές του κινούνται στο δικό τους χώρο.

Δεν υπάρχει μεγάλη χρήση μοντάζ και περίπλοκος φωτισμός και είναι φανερή η "αφαίρεση" που υφίσταται το ντεκουπάζ της ταινίας. Μια ταινία δηλαδή που το δικό της στυλ είναι "χωρίς στυλ".

Η Ταινία ουδεμία σχέση έχει με το κλασικό Αμερικάνικο μελόδραμα της εποχής.

Οι ερμηνείες είναι συγκλονιστικές μέσα στην αλήθεια τους και η κάμερα κάνει θαύματα.

Ρίξτε μια ματιά εδώ στα ανοιχτά κάδρα εικόνες της Ρώμης εκείνης της εποχής στις όχθες του ΤΊΒΕΡΗ.

Η Εικόνα μιλάει μόνη της για τους συνειρμούς της

ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Ο "ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ"  τιμήθηκε με

OSCAR καλύτερης ξένης ταινίας το 1950 και ήταν ακόμα υποψήφιο για Βραβείο σεναρίου

18 ακόμα ΔΙΕΘΝΗ ΒΡΑΒΕΙΑ τιμούν τη μεγάλη αυτή ταινία με ανάμεσά τους να ξεχωρίζουν:

ΧΡΥΣΗ ΣΦΑΙΡΑ ΗΠΑ 1950, BAFTA ΒΡΑΒΕΙΟ 1950, 6 ΒΡΑΒΕΙΑ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Αυτό ήταν το συγκλονιστικό πέρασμα του "ΚΛΕΦΤΗ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ" από τη ζωή μας.....

Μια καλλιτεχνική πνευματική και Κινηματογραφική δημιουργία που αν και έχουν περάσει 66 ολάκερα χρόνια από το γύρισμά της, αν και έχουν γίνει άλματα στην τεχνική, αυτή η δραματική ανθρώπινη ασπρόμαυρη ταινία, εξακολουθεί να παραμένει ΑΞΕΧΑΣΤΗ, ΕΠΙΚΑΙΡΗ, ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΗ με διαχρονική καλλιτεχνική και ερμηνευτική αξία.

Ένας "ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ" που ισοδυναμεί με έναν αντίστοιχο ή ισοδύναμο "κλέφτη ονείρων και ελπίδων" στη ζωή μας...